درمان افتادگی دریچه میترال به شیوه‌های گوناگونی انجام می‌گیرد؛ دارودرمانی و جراحی دو نمونه از این روش‌ها هستند. و با علائمی مثل تپش قلب، درد قفسه سینه، نارسایی قلبی و…به سراغ بیماران می‌آید.
اگر چنین نشانه‌هایی را دیدید، بهتر است سریعاً به بهترین فوق تخصص دریچه میترال مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید. در این مقاله به موضوعات مهم زیر اشاره می‌کنیم تا اطلاعات بیشتری را راجع به این اختلال کسب نمایید که عبارت‌اند از:
فهرست مطالب
درمان افتادگی دریچه میترال به چه صورت است؟
اغلب مبتلایان به این بیماری، احتیاجی به اقدامات درمانی ندارند؛ به‌خصوص کسانی که فاقد علائم آن هستند. اگر شما با این بیماری مواجه شده‌اید؛ اما نشانه‌های آن را در خود مشاهده نمی‌کنید جای نگرانی نیست.
در این مواقع احتمال دارد پزشکان متخصص به شما پیشنهاد بدهند تا با انجام معاینه‌های منظم وضعیت سلامتی خود را به طور مرتب بررسی کنید تا در صورت بروز هر اختلالی بتوانید به‌موقع از خدمات درمان افتادگی دریچه میترال بهره‌مند شوید.
تجربه نشان داده که نارسایی میترال خفیف، مشکل‌ساز نیست؛ ولی اگر این نارسایی شدت پیدا کند و به اوج برسد، بیمار را به دردسر می‌اندازد؛ بنابراین باید از برخی داروها یا شیوه‌های جراحی برای درمان افتادگی دریچه میترال کمک بگیرید.
حتی احتمال دارد هیچ نشانه‌ای مبنی بر وجود این بیماری نداشته باشید و باز هم نیاز به درمان پیدا کنید. در ادامه مقاله به پاسخ سؤال افتادگی دریچه میترال چگونه درمان میشود می‌پردازیم و مباحث مربوط به جدیدترین درمان افتادگی دریچه میترال را باهم مرور خواهیم کرد.
درمان افتادگی دریچه میترال با روش دارودرمانی
درمان افتادگی دریچه میترال با کمک قرص‌ها و داروهای گوناگون، جزو اولین و ساده‌ترین روش‌های درمانی است. احتمال دارد درگیر ضربان قلب نامنظم باشید و عوارض دیگری را تجربه کنید که همگی مربوط به پرولاپس میترال هستند؛ در این مرحله باید درمان‌های دارویی را آغاز نمایید که شامل موارد زیر هستند:
داروهای مسدودکننده بتا: مصرف داروهای مسدودکننده بتا باعث میشود تا رگ‌های خونی تا حد مطلوبی شل شوند تا از ضربان قلب بیمار کاسته شود؛ در نتیجه فشارخون فرد نیز به‌سادگی پایین می‌آید و شرایط بد به یک حالت امن و پایدار مبدل می‌گردد.
قرص‌های دیورتیک یا ادرارآور: این قرص‌ها بدن شما را در وضعیتی قرار می‌دهند تا نمک یا سدیم و آب آن توسط ادرار از بدنتان خارج گردد که در این صورت با پایین آمدن فشارخون روبرو خواهید شد.
داروهای ضربان قلب یا ضدآریتمی: برای اینکه بتوانید ریتم نامنظم قلب خود را تنظیم نمایید می‌توانید طبق صلاحدید پزشکان از این دسته داروها استفاده کنید.
رقیق‌کننده‌های خون یا ضد انعقادها: در برخی مواقع ابتلا به افتادگی میترال، باعث بروز فیبریلاسیون دهلیزی خواهد شد. منظور از فیبریلاسیون دهلیزی، نامنظم شدن ضربان قلب است. در چنین وضعیتی احتمال دارد پزشکان اقدامات درمانی برای پیشگیری از لخته‌شدن خون انجام دهند که تجویز داروهای رقیق‌کننده خون جزو این اقدامات هستند.
اگر به فیبریلاسیون دهلیزی دچار شوید امکان دارد با خطرات جبران‌ناپذیری مواجه شوید؛ مثل سکته قلبی و لخته‌شدن خون. درصورتی‌که دریچه شما با دریچه مکانیکی جایگزین شده است، شاید مجبور باشید تا آخر عمر از داروی رقیق‌کننده خون استفاده کنید.
آنتی‌بیوتیک‌ها: در اکثر مواقع کسانی که قصد درمان پرولاپس دریچه میترال را دارند، نیازی به استفاده از دارو و آنتی‌بیوتیک نخواهند داشت. اما اگر بیماری خود را جایگزین نموده باشند، احتمالاً متخصصان مربوطه برای آنها استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز می‌نمایند و این یک اقدام پیشگیرانه است.
مثلاً قبل از انجام هر گونه خدمات دندانپزشکی این کار لازم است تا از ایجاد عفونت قلبی در بدن بیمار جلوگیری کند که به آن اندوکاردیت می‌گویند.
درمان افتادگی دریچه میترال با جراحی و شیوه‌های دیگر
کسانی که با مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند لزوماً مجبور به انجام جراحی نیستند؛ بلکه این روش برای افرادی مناسب است که درگیر نارسایی شدید به علت پرولاپس میترال هستند.
جراحی دریچه میترال آسیب‌دیده: انجام این جراحی دو مورد را شامل میشود؛ از جمله ترمیم یا جایگزین‌کردن آن. این دو روش جزو تکنیک‌های مهم جراحی به شمار می‌روند و معمولاً از طریق عمل قلب باز به انجام می‌رسند. (برای ترمیم و جایگزین‌کردن دریچه به سراغ عمل‌های کم تهاجمی‌تر می‌روند.)
در جراحی کم تهاجم، از برش‌ها یا شکاف‌های کوچک بر روی بدن بیمار استفاده میشود؛ درنتیجه مدت دوران نقاهت بیماران کوتاه است و در نگهداری خون بدن نیز صرفه‌جویی میشود.
ترمیم دریچه میترال: این شیوه جراحی اولین ترجیح پزشکان می‌باشد که تا جای ممکن سعی می‌کنند این عضو مهم بدن بیماران خود را به‌نوعی نجات بدهند.
در این عمل ترمیمی امکان دارد پزشکان جراح، توده‌های اضافی دریچه پرولاپس شده را از بدن بیمار بیرون بیاورند که در نتیجه آن فلپ‌ها به شکل محکم‌تری بسته خواهند شد و هدف از انجام این اقدام دقیقاً بسته‌شدن فلپ‌ها است! در ادامه جراحی نیز احتمال می‌رود که برخی از طناب‌ها نیز با موارد جدید جایگزین شوند، چرا که قادر نیستند از دریچه به‌خوبی پشتیبانی نمایند.
تعویض دریچه میترال: اگر راهکارهایی که در پاراگراف قبلی برای درمان افتادگی دریچه میترال بیان کردیم کارساز نبود، پزشکان جایگزین‌کردن دریچه را توصیه می‌کنند که در حقیقت استفاده از دریچه قلب مصنوعی است.
هنگام انجام این نوع جراحی، پزشکان باید در وهله اول دریچه میترال را از بدن بیماران خارج نمایند و بلافاصله با یک دریچه مکانیکی جای آن را در بدن بیمار پر کنند یا به عبارتی دریچه مکانیکی را در محل دریچه اصلی جای‌گذاری کنند.
البته بسته به شرایط بیماران و نظر پزشکان جراح، احتمال دارد این دریچه مصنوعی از بافت برخی حیوانات فراوری شود؛ مثلاً بافت قلب گاو، خوک یا انسان‌های دیگر که به آن دریچه بافت بیولوژیکی نیز می‌گویند.
برخی مواقع امکان دارد که دریچه بافت بیولوژیکی از کارکرد مطلوبی برخوردار نباشد که در این صورت از یک شیوه کاتتر قلب برای جای‌گذاری یک دریچه دیگر بر روی آن استفاده میشود که این شیوه به شیر در دریچه معروف می‌باشد.
درمان افتادگی دریچه میترال با کمک شیوه‌های خانگی
درمان افتادگی دریچه میترال با روش‌های خانگی، تنها به بهبود وضعیت بیمار کمک می‌کند و راه‌حل درستی برای درمان کلی این بیماری نیست. در صورت ابتلا به ییماری میترال، حتماً باید زیر نظر پزشک باشید. برای مراقبت از قلب و بالابردن کیفیت سلامت آن از اقدامات می‌توان از درمان‌های خانگی کمک گرفت که عبارت‌اند از:
رژیم غذایی سالم: به‌عنوان اولین گام می‌توانید رژیم‌های غذایی متعادل را در برنامه روزانه خود بگنجانید. استفاده از میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی کم‌چرب یا فاقد چربی نیز بسیار کمک‌کننده است؛ مثل مرغ ماهی. همچنین غلات کامل را نیز می‌توانید در کنار سایر موارد به مصرف برسانید. شایسته است از خوردن چربی‌های اشباع شده و ترانس، نمک و شکر به طور بیش از حد اجتناب کنید.
وزن خود را در محدوده سالم BMI نگه دارید: اگر درگیر اضافه‌وزن هستید یا به چاقی مفرط مبتلا شده‌اید، احتمالاً پزشکان این مشکل را به شما گوشزد خواهند کرد که پایین آوردن وزن خود را شروع کنید تا به‌تناسب اندام نسبی برسید.
همان‌طور که می‌دانید چاقی می‌تواند بیماری‌های فراوانی را به همراه بیاورد که مشکلات قلبی نیز جزو این موارد هستند؛ بنابراین برای درمان افتادگی دریچه میترال کاهش وزن را جدی بگیرید.
فعالیت‌های ورزشی و دریچه میترال: معمولاً کسانی که افتادگی میترال دارند، در انجام فعالیت‌های روزمره و ورزش هیچ‌گونه محدودیتی را تجربه نمی‌کنند. به همین علت احتیاج است تا به شکل روزانه ۳۰ دقیقه از زمان خود را به انجام فعالیت‌های بدنی اختصاص بدهید تا وزنتان بالا نرود؛ به‌عنوان‌مثال می‌توانید از پیاده‌روی سریع استفاده کنید.
هروقت بیماری باعث ایجاد نارسایی‌های شدید گردد احتمالاً در زمینه فعالیت‌های ورزشی نیز با محدودیت‌های ویژه‌ای مواجه خواهید شد که تعیین‌کردن آن برعهده پزشک معالج است.
استرس را از خود دور کنید: تکنیک‌های فراوانی برای مدیریت استرس وجود دارند؛ مثل افزایش فعالیت ورزشی، برقراری ارتباط با دیگران و تمرین تمرکز حواس که می‌توانند در ازبین‌بردن یا کم‌کردن استرس شما مؤثر باشند.
از مصرف تنباکو اجتناب کنید: اگر سیگاری هستید بهتر است نسبت به ترک‌کردن آن اقدام کنید؛ چرا که این مورد نیز در ایجاد اختلالات قلبی به‌ویژه افتادگی میترال تأثیر زیادی دارد.
انواع افتادگی دریچه میترال و علت ایجاد آن
دلیل بروز این بیماری تاکنون به‌صورت ناشناخته باقی‌مانده است؛ اما احتمال می‌رود که با وراثت ارتباط داشته باشد. اکنون که با شیوه‌های درمان افتادگی دریچه میترال آشنا شدید بهتر است در مورد انواع آن نیز اطلاعاتی را به دست بیاورید.
پرولاپس اولیه دریچه میترال
زمانی که یکی از فلپ‌های دریچه یا هر دو آنها ضخامت بالایی پیدا می‌کنند این اختلال را به وجود می‌آورند. این افتادگی اولیه می‌تواند نشانه‌های دیگری را نیز در بدن بیماران ایجاد نماید؛ مثل فیبروز سطح فلپ‌ها یا بالارفتن ضخامت آنها، نازک شدن یا دراز شدن تاندون‌های وتر و رسوب فیبرین بر روی فلپ‌ها. کسانی که از سندروم مارفان یا امراض بافت هم‌بند ارثی رنج می‌برند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این نوع ییماری قرار دارند.
پرولاپس ثانویه دریچه میترال
در این نوع از بیماری برعکس نوع اول، فلپ‌ها ضخامت پیدا نمی‌کنند. اگر توسط ایسکمیک به عضلات پاپیلاری که با تاندون‌های وتر اتصال دارند صدمه‌ای وارد شود یا کارکرد میوکارد دچار تغییر شود احتمال ایجاد پرولاپس ثانویه بالا می‌رود.
همچنین اگر ساختارهای دریچه‌ای به دلیل عوامل گوناگون دچار آسیب شوند می‌توانند دریچه را به وجود بیاورند؛ مانند آنفارکس حاد میوکارد، بیماری روماتیسمی قلبی یا کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک که زمان ایجاد آن بافت عضلانی بطن چپ قلب از سطح نرمال خود حجم بیشتری پیدا می‌کند. به‌این‌ترتیب اگر کارکرد و ساختار سایر دریچه‌های قلب نیز تغییر پیدا کنند احتمال به‌وجودآمدن پرولاپس ثانویه همواره وجود دارد.
افتادگی دریچه میترال چه علایمی دارد؟
همان گونه که گفتیم احتمال دارد این بیماری نشانه‌ای نداشته باشد، اما علامت‌های شایعی نیز برای آن مشخص گردیده است که جزو مهم‌ترین نشانه‌ها هستند. همچنین این نشانه‌ها در همه بیماران یکسان نیست و در هر کدام علامت‌های متفاوتی بروز پیدا می‌کند. این علائم با درجه پرولاپس نیز ارتباط مستقیمی دارند که عبارت‌اند از:
تپش قلب
این نشانه حالتی است که بیمار احساس می‌کند ضربان قلب غیرطبیعی و سریعی پیدا کرده است که فاقد نظم هستند. در واقع این نشانه از جمله پرتکرارترین مواردی است که در میان بیماران از آن شکایت میشود. هرزمان که تپش قلب بروز می‌یابد ممکن است منقبض شدن بطنی نیز با آن همراه شود.
این انقباض سریع خاصیت بطن‌ها است و بسیار فوری اتفاق می‌افتد. در این میان ریتم‌های فوق بطنی یا ریتم‌های غیرنرمال که محل آغاز آنها از بخش بالایی بطن‌ها به چشم می‌خورد، می‌توانند بر اثر تپش قلب که نتیجه پرولاپس است به وجود بیایند. همچنین امکان دارد گاهی اوقات بیماران با تپش قلب بدون ریتم که نظم خاصی در قلب ندارد مواجه شوند.
درد قفسه سینه
درد قفسه سینه که ناشی از بیماری میترال است در مقایسه با درد قفسه سینه که ناشی از بیماری عروق کرونر می‌باشد تفاوت‌های زیادی دارد و اغلب بیماران از این موضوع گلایه مکرر دارند. در اغلب اوقات دردی که در قفسه سینه ایجاد میشود و علت آن پرولاپس است شباهتی به آنژین کلاسیک ندارد. اما اگر این درد را نادیده بگیرید با عود کردن آن روبه‌رو می‌شوید که بسیار ناتوان‌کننده خواهد بود.
نارسایی قلبی
درصورتی‌که نارسایی میترال به وجود بیاید احتمال دارد دهلیز چپ یا بطن چپ حجم بالایی پیدا کند که این امر به دهلیز چپ در حین سیستول وابسته خواهد بود که در نهایت نارسایی قلبی ایجاد می‌گردد. علائم آن نیز با ضعف، خستگی و تنگی نفس همراه می‌باشد؛ بنابراین برای درمان افتادگی دریچه میترال باید علائم آن را جدی بگیرید و سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
تشخیص درمان افتادگی دریچه میترال
معمولاً بیماری‌های قلبی را با روش‌های شبیه به هم و یکسان می‌توان تشخیص داد. برای تأیید بیماری میترال پزشکان در ابتدا از معاینات فیزیکی استفاده می‌کنند و از طریق گوشی پزشکی، ضربان قلب شما را می‌شنوند.
اگر درگیر این عارضه باشید یک نوع صدای کلیک توسط پزشک شنیده خواهد شد. همچنین درصورتی‌که توسط دریچه خون به عقب نشت نماید، احتمال اینکه پزشک صدای زوزه یا سوفل قلب را بشنود زیاد است. در ضمن از طریق آزمایش‌های زیر می‌توان به تشخیص و درمان افتادگی دریچه میترال در زمان درست کمک کرد که عبارت‌اند از:
اکو قلب یا اکوکاردیوگرافی
در این آزمایش با استفاده از امواج صوتی، تصاویر قلب در حال حرکت شما به‌خوبی ثبت می‌گردد. اگر اکو قلبی که از آن استفاده می‌کنید دارای استانداردهای لازم باشد می‌تواند به تشخیص به‌موقع این نوع بیماری کمک کند.
نوار قلب، الکتروکاردیوگرام یا ECG
یکی از سریع‌ترین آزمایشاتی که از آن برای سنجش فعالیت الکتریکی قلب استفاده میشود همین مورد می‌باشد. در طی این آزمایش دردی را احساس نخواهید کرد و همچنین سرعت انجام آن نیز بالا است. توسط این تست می‌توان ریتم‌های نامنظم قلب را مشاهده کرد که آریتمی هستند و با بیماری افتادگی دریچه ارتباط تنگاتنگی دارند.
تستی به نام تست ورزش
یکی دیگر از روش‌های تشخیص افتادگی میترال، تست ورزش یا تست استرس است. وقتی از تست ورزش حرف می‌زنیم، منظورمان آزمایشی است که برای انجام آن بیمار باید از تردمیل استفاده کند. راه‌رفتن و دویدن روی تردمیل یا استفاده از دوچرخه ثابت و پدال زدن به پزشک این امکان را می‌دهد که در حین انجام این فعالیت‌ها قلب او را مورد ارزیابی قرار دهد.
با کمک این تست مشخص میشود که واکنش‌های قلب نسبت به فعالیت‌های بدنی چگونه است که اگر درگیر بیماری باشید در همین حین تشخیص داده خواهد شد. در ضمن اگر ورزش‌کردن برای شما سخت است، امکان دارد داروهایی برای شما تجویز شود که تأثیرات ورزش را بر روی قلب بررسی نمایند.
آزمایش تشخیصی کاتتریزاسیون قلبی
همیشه قرار نیست که افتادگی با آزمایشاتی که از آنها نام بردیم، تشخیص داده شود. در این مواقع پزشک به سراغ یک تست دیگر می‌رود که آن را به‌عنوان کاتتریزاسیون قلبی می‌شناسند.
این تست به‌گونه‌ای انجام میشود که پزشک یک لوله با ضخامت بسیار کم که کاتتر نام دارد، توسط یکی از رگ‌های خونی که متصل به بازو یا کشاله ران هستند را به سرخرگ‌های قلب می‌رساند و نوعی رنگ را با این لوله به همان بخش تزریق می‌نماید، این کار شریان‌های حفره‌های قلب را از طریق اشعه ایکس به طور واضح‌تری نمایان می‌کند.
تست‌های تصویربرداری
این آزمایش انواع مختلفی از تست‌های تصویربرداری را دارا می‌باشد که عبارت‌اند از:
عکس اشعه ایکس از قفسه سینه: در این تست بزرگ‌شدن قلب نشان داده میشود.
ام‌آرآی قلب: این تست نیز به‌عنوان یک مکمل به کار می‌رود که در کنار اکوی قلب در تشخیص بیماری‌های قلبی بسیار تأثیرگذار می‌باشد. همچنین توسط این تست می‌توان دریچه‌ها و عضلات قلب را به‌خوبی مشاهده کرد یا برای کسب آمادگی‌های موردنیاز جهت انجام عمل دریچه قلب آن را به کاربرد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره موضوع درمان افتادگی دریچه میترال با شما صحبت کردیم و علائم آن را نیز عنوان نمودیم که عبارت‌اند از: تپش قلب، درد قفسه سینه، نارسایی قلبی و… همچنین راه‌های درمانی و تشخیص آن را نیز برای شما بیان کردیم تا اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید.
اما تشخیص و درمان افتادگی دریچه میترال وظیفه شما نیست و بهتر است قبل از انجام هر گونه اقدامی به پزشکان متخصص مراجعه نمایید تا تدابیر لازم را برای بهبودی شما انجام بدهند.
همان‌طور که گفتیم بروز این بیماری معمولاً بدون علامت است و استفاده از درمان جدید افتادگی دریچه میترال برای آن احتیاج نیست. درصورتی‌که شدت نارسایی دریچه افزایش پیدا کند عوارض زیادی را ایجاد می‌نماید.
در چنین شرایطی مراجعه به پزشک برای کنترل بیماری ضروری می‌باشد. یادتان باشد که حتی اگر علائمی ندارید باز هم باید تحت نظارت مستقیم متخصصان قرار بگیرید تا بتوانید از ایجاد عوارض بیشتر پیشگیری کنید. کلینیک ما در خدمت شماست.
پزشک جراح و متخصص