سوزش قلب بعد از غذا خوردن

10 علت اصلی سوزش قلب بعد از غذا خوردن!

سوزش قلب بعد از غذا خوردن یک مشکل رایج گوارشی است که بسیاری از افراد پس از خوردن غذا آن را تجربه می‌کنند. اغلب این حالت با احساس سوزش در قفسه سینه، گلو یا بالای شکم همراه است که تمامی این علائم ناشی از برگشت اسید معده به مری است.

در حالی که اصطلاح “سوزش سر دل یا قلب” ممکن است نشان دهنده ارتباط با معده و گوارش باشد، ضروری است که آن را از درد قلبی یا آنژین که از قلب منشأ می‌گیرد و می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل قلبی جدی‌ باشد، متمایز کنیم. درک تمایز بین سوزش سر دل و درد قلب در جستجوی درمان‌های پزشکی مناسب و مدیریت موثر این شرایط بسیار مهم است.

منظور از سوزش قلب بعد از غذا خوردن چیست؟

بین سوزش قلب و غذا خوردن ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، چرا که خوردن غذاهای خاص و یا داشتن عادات غذایی نامناسب می‌تواند علائم سوزش سر دل و قلب را تحریک یا تشدید کند.

سوزش قلب یا سر دل که تحت عنوان سوء هاضمه اسیدی نیز شناخته می‌شود، در شرایط ایجاد رفلاکس بروز می‌کند. این بدان معنی است که اسید معده به مری برگشته و باعث احساس سوزش در قفسه سینه و حتی در برخی مواقع موجب احساس طعم ترش در دهان می‌شود.

اهمیت تمایز بین درد قلب و سوزش سر دل

درد قلب و سوزش سر دل دو احساس متفاوت هستند که به ترتیب به قلب و دستگاه گوارش مربوطند.

⦁ درد قلب (آنژین صدری):

درد قلب، که اصطلاحا آن را آنژین می‌نامیم، معمولاً به صورت احساس فشردگی یا فشار در قفسه سینه تظاهر پیدا می‌کند. این درد ممکن است به بازوها، شانه‌ها، گردن، فک یا پشت فرد انتشار پیدا کند و فرد درد در این نواحی را هم حس کند.

آنژین اغلب در اثر افت جریان خونرسان به عضله قلب ایجاد می‌شود که علت آن می‌تواند به تنگی عروق کرونر مرتبط باشد. معمولاً این درد در اثر فعالیت‌های فیزیکی یا استرس عاطفی نمود پیدا می‌کند و معمولاً چند دقیقه طول می‌کشد و با استراحت یا داروهای نیتروگلیسیرین تسکین می‌یابد.

⦁ سوزش سردل (رفلاکس)

سوزش سر دل به احساس سوزش در قفسه سینه یا بالای شکم اطلاق می‌شود که اغلب در پشت استخوان جناع سینه روی می‌دهد و علت آن برگشت اسید معده به مری یا رفلاکس است.

سوزش سر دل زمانی اتفاق می‌افتد که اسفنکتر تحتانی مری (عضله بین مری و معده) ضعیف یا شل شده و به اسید معده اجازه می‌دهد دوباره به سمت بالا جریان پیدا کرد.

این مسئله اغلب با خوردن وعده‌های غذایی حجیم، غذاهای خاص، دراز کشیدن بعد از غذا خوردن یا خم شدن ایجاد می‌شود. احساس سوزش سر دل بسته به شدت می‌تواند چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

تمایز بین این دو احساس ضروری است، زیرا درد قلبی می‌تواند نشانه‌ای از حمله قلبی یا سایر بیماری‌های مرتبط با قلب باشد، که در صورت جدی نگرفتن خطر سکته قلبی یا ایست قلبی را در پی دارد، در حالی که سوزش سر دل به طور معمول با مشکلات گوارشی مرتبط است. اگر احساس ناراحتی در قفسه سینه دارید، بسیار مهم است که برای تعیین علت و دریافت مراقبت‌های مناسب در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

بیشترین علت سوزش قلب بعد از غذا خوردن

عوامل زیر دلیل سوزش قلب بعد از غذا خوردن را تشریح می‌کند:

⦁ مصرف غذاهای محرک: مصرف برخی مواد غذایی باعث بروز احساس خفگی یا سوزش قلب و سر دل می‌شوند. چنین غذاهایی موجب شل شدن اسفنکتر تحتانی مری (LES)، افزایش تولید اسید معده و بازگشت راحت‌تر اسید به مری خواهند شد. غذاهای تحریک کننده اسید معده شامل موارد ذیل هستند:

⦁ غذاهای پرادویه

⦁ غذاهای چرب و روغنی

⦁ مرکبات و آب میوه‌ها

⦁ گوجه فرنگی و پوره آن

⦁ شکلات

⦁ پیاز و سیر

⦁ نوشیدنی‌های گازدار

⦁ قهوه، چای، نوشابه به دلیل درصد بالای کافئین

⦁ وعده‌های غذایی حجیم: مصرف وعده‌های حجیم و سنگین غذا با وارد آوردن فشار بیش از حد به اسفنکتر تحتانی مری و معده احتمال رفلاکس اسید را به میزان قابل توجهی بالا می‌برد. از طرف دیگر پرخوری موجب تاخیر در تخلیه معده شده و احتمالاً باعث بازگشت اسید بیشتر به مری می‌شود.

⦁ دراز کشیدن بلافاصله بعد از صرف غذا: غذا خوردن و سپس دراز کشیدن یا لم دادن منجر به بازگشت راحت‌تر اسید معده به مری خواهد شد. توصیه می‌شود برای کاهش خطر سوزش قلب بعد از غذا خوردن، حداقل 2 تا 3 ساعت پس از صرف غذا از دراز کشیدن یا لم دادن جدا خودداری کنید.

⦁ غذا خوردن درست پیش از خواب: خوردن وعده‌های غذایی حجیم درست پیش از زمان خواب می‌تواند علائم سوزش سر دل و قلب را در طول شب تشدید کند. دراز کشیدن در زمان تلاش معده برای هضم غذا می‌تواند بازگشت موجب ترشح اسید معده به مری شود.

⦁ فتق هیاتال: در برخی موارد، سوزش سر دل احتمالا به دلیل فتق هیاتال ایجاد شده یا تشدید می‌شود. در این بیماری قسمتی از معده بواسطه دیافراگم به قفسه سینه فشار وارد می‌کند. خوردن وعده‌های غذایی حجیم یا خم شدن بعد از خوردن غذا فشار بیشتری روی فتق وارد کرده و منجر به رفلاکس اسید می‌شود.

⦁ بارداری: احتمالاً به دلیل تغییرات هورمونی که در طول بارداری زنان تجربه می‌کنند و همچنین فشار ناشی از رحم در حال رشد بر معده، زنان باردار بیشتر دچار سوزش سر دل شوند. زمان و ترکیب وعده‌های غذایی که در این دوران خورده می‌شوند نیز می‌تواند علائم سوزش قلب پس از غذا خوردن را در طول بارداری تشدید کند.

⦁ داشتن اضافه وزن: اضافه وزن یا چاقی اطراف شکم، علاوه بر تشدید فشار بر معده و اسفنکتر تحتانی مری موجب رفلاکس اسید و سوزش سر دل پس از خوردن غذا می‌شود.

⦁ سیگار کشیدن: استعمال دخانیات خصوصاً سیگار با تضعیف اسفنکتر تحتانی مری و در مکانیسم‌های محافظتی مری اشکال ایجاد کرده و خطر سوزش سر دل را افزایش می‌دهد.

⦁ داروهای مصرفی بیمار: برخی از داروها مثل ضد التهاب‌های غیراستروئیدی با عنوان (NSAIDs) و آنتی‌بیوتیک‌ها وقتی توسط بیمار مصرف می‌شود، به تدریج باعث تحریک پوشش معده یا اسفنکتر تحتانی مری می‌شوند. این تحریک به تدریج موجب تضعیف اسفکتر شده و خطر سوزش قلب بعد از غذا خوردن را افزایش می‌دهند.

⦁ ناراحتی‌های گوارشی احتمالی: در برخی مواقع سوزش غیرقابل تحمل معده‌ بلافاصله بعد از خوردن غذا احتمال دارد به دلیل ابتلای بیمار به برخی بیماری‌های گوارشی مثل پس زدن غذای معده به مری (GERD)، زخم معده و گاستروپارزی (تاخیر در تخلیه معده) مربوط باشد.

بیشترین علامت هشداردهنده سوزش قلب پس از غذا خوردن

حال که با دلیل سوزش قلب بعد از غذا خوردن آشنا شدیم باید بگوییم در کل سوزش سر دل یا قلب بعد از خوردن غذا به بازگشت اسید معده به مری مربوط است و این مسئله منجر به تحریک و احساس سوزش و برخی علائم دیگر می‌شود. علائم همراه سوزش سر دل احتمالاً از نظر شدت متفاوت باشد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

⦁ علائم سوزش قلب یا سوزش سر دل احتمالاً حین دراز کشیدن فرد یا در طول شب وقتی بیمار می‌خوابد، بیشتر تجربه شود، چرا که خوابیدن باعث می‌شود نیروی جاذبه کمتر اثر کرده و نتواند مانع پس زدن اسید معده به مری شود.

⦁ وقتی فردی سوزش معده دارد، ممکن است همزمان پس زدن محتوای معده به گلو یا دهان را تجربه کند که چنین شرایطی منجر به احساس طعمی ترش یا تلخ در دهان می‌شود.

⦁ در صورت پس خوردن اسید به دهان یا گلو فرد ممکن است دچار سرفه مزمن، گرفتگی صدا یا گلودرد شود چرا که اسید معده می‌تواند گلو و تارهای صوتی آن را تحریک کند.

⦁ برخی از افرادی که فردی پس زدن شدید غذا به دهان را تجربه می‌کنند و سوزش مزمن دارند ممکن است به تدریج دچار التهاب مری شوند. این التهاب باعث می‌شود فرد حین غذاخوردن حس کند داخل دهانش توده وجود داشته یا احساس ناراحتی کند.

⦁ مهمترین علامت هشدارآمیزی که می‌تواند به سوزش سر دل ربط داد، احساس سوختن جناغ سینه و اغلب در پشت استخوان جناغ است. این احساس سوختن احتمالاً تا بالا انتشار یافته و در گلو و حتی داخل دهان هم تجربه شود.

⦁ شباهت بالای سوزش قلب پس از غذا خوردن و درد جناغ سینه موجب اشتباه گرفتن این دو با هم می‌شود، چرا که هردو مورد موجب بروز احساس ناراحتی در ناحیه قفسه سینه می‌شود. با این حال، توجه به این نکته مهم است که این درد به خود قلب مربوط نمی‌شود و ویژگی‌های درد حمله قلبی (فشرده شدن یا درد شبیه فشار) را ندارد.

⦁ در کنار سوزش قلب پس از غذا خوردن، عده‌ای باوجود نخوردن وعده غذایی زیاد احساس نفخ یا سیری و پری بیش از حد را تجربه کنند.
وجه تمایز قائل شدن بین سوزش سر دل و سایر شرایط پزشکی علائم مشابهی مثل حمله قلبی یا سایر اختلالات گوارشی دارد مسئله‌ای ضروری است. علائم سوزش قلب بعد از غذا خوردن در برخی افراد گاه به گاه و خفیف بروز می‌کند و در برخی دیگر احتمالاً به شکل متناوب و شدیدتری حس شود.

اگر نشانه‌های سوختن سردل را مکرراً یا شدید دارید، ضروری است که به دنبال ارزیابی وضعیت خود از سوی یک پزشک باشید تا با بررسی شرایط شما ابتلا به بیماری‌های ریفلاکس معده (GERD) یا سایر مشکلات گوارشی را رد کند. تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب موجب کاهش ناراحتی و جلوگیری از عوارض احتمالی آتی خواهد شد.

روش‌های تشخیص سوزش سر دل پس از خوردن غذا

تشخیص سوزش سر دل معمولاً از طریق بررسی سوابق پزشکی، معاینات فیزیکی و گاهی انجام آزمایش‌های اضافی برای رد سایر علل احتمالی انجام می‌شود. در ادامه به چند روش متداول در فرآیند تشخیص این بیماری اشاره خواهیم کرد:

⦁ سوابق پزشکی: پزشک احتمالاً در مورد علائم، زمان وقوع آنها و هر گونه محرک یا الگوی احتمالی بروز علائم از بیمار سوال می‌پرسد. به علاوه ممکن است پزشک در مورد عادات غذایی، شیوه زندگی، و داروهای مصرفی بیمار نیز پرس و جو کند.

⦁ معاینه فیزیکی: پزشک با انجام معاینات فیزیکی به بررسی هرگونه علائم ناراحتی، حساسیت، یا ناهنجاری در قفسه سینه و ناحیه شکم می‌پردازد تا علت را جویا شود.

⦁ آزمایش مربوط به داروهای سرکوب کننده اسید: در برخی موارد، پزشکان ممکن است برای تشخیص داروهای سرکوب کننده اسید مانند آنتی اسیدها یا مهارکننده‌های پمپ پروتون را تجویز کنند تا ببینند آیا علائم بهبود می‌یابند یا خیر. در صورت نتایج مثبت این داروها احتمالاً تشخیص سوزش سر دل مورد تائید پزشک قرار گیرد.

⦁ آندوسکوپی: اگر علائم مداوم یا شدید باشد، احتمالا نیاز به انجام آندوسکوپی باشد. در طول این روش، یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر حامل دوربین از طریق گلو وارد بدن بیمار می‌شود تا هر گونه علائم التهاب یا آسیب ناشی از رفلاکس اسید را در سطح مری و معده بررسی کند.

⦁ پایش pH : در برخی موارد، مانیتورینگ pH ممکن است برای ارزیابی سطح اسیدیته مری در یک دوره 24 ساعته انجام شود. این روش به تایید وجود رفلاکس اسید و ارزیابی شدت آن کمک شایانی می‌کند.

⦁ مانومتری: مانومتری آزمایشی است که فشار و حرکت مری را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این روش به شناسایی هر نوع ناهنجاری احتمالی در ماهیچه‌های مری که احتمالاً به ریفلاکس اسید کمک می‌کند.

اگر علائم سوزش سر دل یا هر گونه ناراحتی قفسه سینه را تجربه می‌کنید، برای تشخیص دقیق علت سوزش و مدیریت مناسب درمان بهتر است که در اسرع وقت با یک متخصص مشورت کنید.

اصلی‌ترین روش‌های درمان سوزش قلب بعد از غذا خوردن چیست؟

هدف از درمان سوزش قلب یا سوزش سر دل پس از خوردن غذا، رفع علائم و جلوگیری از وقوع مجدد آنها در آینده است. روش درمانی که برای بیمار در نظر گرفته می‌شود به عوامل مختلفی از جمله شدت، تعدد و علت اصلی سوزش سر دل بستگی دارد. در ادامه به چند مورد از درمان‌های متداول برای سوزش قلب بعد از غذا خوردن اشاره خواهیم کرد:

⦁ اصلاح عادات و سبک زندگی:

برای رفع مشکل بیمار باید در مورد مصرف غذاهای محرک مثل غذاهای تند، چرب و اسیدی تجدیدنظر نماید. داشتن روتین خوراک مناسب روزانه که حاوی میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی و غلات کامل باشد، بسیار مفید است.

برای کم کردن فشار روی اسفنکتر تحتانی مری باید وعده‌های غذایی را کوچکتر کند و تعداد دفعات خوردن را افزایش دهید. اجتناب از لم دادن و دراز کشیدن پس از صرف غذا نیز می‌تواند موثر باشد. بهتر است حداقل تا 2 تا 3 ساعت بعد از غذا دراز نکشید و صاف بمانید.
کم کردن وزن زیاد که با شرایطی فیزیکی فرد متناسب نیست و رسیدن به وزن سالم در صورت داشتن وزن اضافه با برداشتن فشار از روی معده و اسفنکتر تحتانی مری علائم سوزش قلب پس از غذا خوردن را بهبود می‌بخشد.

بالا نگه داشتن سر هنگام خواب به کمک یک بالشت بلند حتی به اندازه چند سانتی متر می‌تواند از برگشت اسید معده به مری جلوگیری کند.

⦁ مصرف داروهای بدون نسخه (OTC):

این گروه از داروها با مهار اسید معده می‌توانند به سرعت علائم سوزش سر دل را تسکین دهند. چنین داروهای در اشکال مختلف قرص، شربت یا قرص جویدنی در بازار موجود هستند و می‌‌تواند برای کنترل علائم خود با مشورت پزشک آنها را مصرف کنید.
داروهای مسدود کننده‌های هیستامین-2 با کاهش تولید اسید معده در مقایسه با آنتی اسیدها برای مدت زمان بیشتری از معده محافظت می‌کنند.

نمونه‌های رایج داورهای هیستامین- 2 شامل رانیتیدین و فاموتیدین هستند.

⦁ داروهای تجویزی:

در صورتی که داروهای بدون نسخه نتوانند سوزش سر دل را به شکل موثر تسکین دهند، پزشک متخصص ممکن است نسخه‌های قوی‌تری از مسدودکننده‌های H2 یا PPI را برای بیمار فوق تجویز کند.

احتمالا در برخی موارد داروهای پروکینتیک برای بهبود تخلیه معده و کاهش رفلاکس اسید تجویز شوند.

⦁ جراحی:

در موارد شدید ریفلاکس معده به مری در شرایطی داروهای تجویزی و تغییر در شیوه زندگی نتواند سوزش سر معده را تسکین دهد، احتمالا برای کنترل علائم و درمان بیمار گزینه‌های جراحی در نظر گرفته شود. یک روش جراحی که برای تقویت اسفنکتر تحتانی مری جهت ممانعت از رفلاکس اسید توصیه می‌شود، فوندوپلیکاسیون است.

⦁ کنترل و درمان بیماری‌های جدی مرتبط:

در صورتی که علت سوزش سر دل به یک بیماری زمینه‌ای جدی مثل فتق هیاتال یا زخم معده مرتبط باشد، درمان بیماری زمینه‌ای می‌تواند به کاهش سوزش سر دل کمک کند.

⦁ استفاده از درمان‌های طبیعی و سنتی:

برخی از افراد با مصرف مواد طبیعی و طب سنتی مثل زنجبیل، چای بابونه، آب آلوئه ورا و عصاره شیرین بیان از علائم سوزش سر دل تسکین می‌یابند. با این حال، مهم است که قبل از استفاده از درمان طبیعی با یک متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید که مشکل شما به بیماری جدی مرتبط نبوده و این روش‌ها برایتان ایمن و مناسب هستند.

درمان سوزش قلب بعد از غذا خوردن از ترکیب اصلاح سبک زندگی، داروهای بدون نسخه و در صورت لزوم داروهای تجویزی صورت می‌گیرد. تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب می‌تواند به کاهش ناراحتی و بهبود کیفیت کلی زندگی شما کمک کند.

سخن پایانی

همانطور که به تفضیل در این مقاله شرح دادیم سوزش قلب بعد از غذا خوردن از طریق تأثیر برخی غذاها و عادات غذایی روی تحریک یا تشدید علائم برگشت اسید معده مشهود است. با توجه به رژیم غذایی، اندازه وعده‌ها و زمان خوردن، افراد می‌توانند اقدامات پیشگیرانه‌ای برای کاهش وقوع و شدت سوزش سر دل انجام دهند.

بعلاوه، اصلاح سبک زندگی مثل ایستادن بعد از غذا و حفظ وزن سالم، می‌تواند به سلامت بهتر گوارش و کاهش ناراحتی‌های سوزش سر دل کمک کند. چنانچه علائم سوزش قلب تداوم داشته باشد یا بتواند به میزان قابل توجهی روی زندگی روزمره افراد تأثیر بگذارد، ضروری است برای تشخیص و مدیریت مناسب این وضعیت به دنبال مشاوره پزشکی باشید.