حمله قلبی زمانی رخ میدهد که خونرسانی به قلب دچار مشکل شود. در عروق تغذیه کننده ی قلب به نام کرونر اگر چربی انسداد ایجاد کند، بافت قلب دچار کمبود اکسیژن شده و در صورت برطرف نشدن این اختلال خونرسانی میمیرد. دانستن علائم درد قلب مهم است زیرا میتواند نشان دهنده ی یک اتفاق ناگوار قریب الوقوع باشد.
انواع دلایل میتواند منجر به ایجاد درد در ناحیه ای از قفسه سینه که قلب در آن قرار گرفته است شود. پس هر دردی در این ناحیه به از علائم قلب درد نیست. علائم قلب درد ویژگی های خاصی دارد که دانستن آنها کمک میکند در صورت بروز سریعتر مورد توجه قرار گیرند و از عوارض آن جلوگیری شود.
فهرست مطالب
علائم قلب درد چه معنی ای دارد؟
درد قفسه ی سینه که به طور عامیانه ممکن است قلب درد نامیده شوند میتوانند دو دسته علت داشته باشند. دسته ی اول مربوط به خود قلب و دسته ی دوم غیرقلبی. افتراق این دو باید توسط بهترین دکتر متخصص قلب در تهران انجام شود اما یک سری ویژگی ها میتواند به شما کمک کند که تشخیص دهید کدام محتمل تر است. قلب درد به شکل آنژین پایدار یا ناپایدار است. این ها میتوانند نشانه ی بیماری کرونر باشند.
در صورتی که به آنها توجه نشود میتوانند منجر به حمله ی قلبی شوند. در این صورت بر خلاف آنژین که هنوز عضله ی قب آسیب ندیده و فقط دچار کاهش اکسیژن رسانی شده است، سلول های قلبی آسیب دیده و از بین میروند. درد قلبی به دنبال فعالیت فیزیکی، استرس، سرما و غذا سنگین اتفاق میوفتد.
زیرا در این شرایط نیاز بدن به پمپاژ خون توسط قلب افزایش میابد. ماهیت آن فشارنده و عمیق است. با استراحت بهبود میابد اما درد های غیرقلبی به فعالیت ربط ندارند و ممکن است با استراحت نیز بهتر نشوند. با این حال چون مهم ترین عامل درد قفسه ی سینه علل قلبی است، این موارد نباید هرگز است دست بروند و حتما باید شناسایی شود.
همچنین درد قلبی میتواند بسیار مرموز باشد و هر نقطه ای از بدن را درگیر کند. همچنین ممکن است علائم آن مختلف باشد. در زنان، مردان و سنین مختلف هر کدام به یک شکل بروز پیدا کنند. در افراد دیابتی ممکن است خاموش باشد.
بنابراین افرادی که بیماری هایی از قبیل قند یا چربی خون بالا، بیماری های روماتولوژیک یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارند حتما در صورت هر گونه شک به بیماری قلب باید به پزشک مراجعه کنند تا با اکو، نوار قلب، بررسی سطح آنزیم ها وضعیت عملکرد و ساختار قلبشان بررسی شود تا به عوارض ناگوار آن نیانجامد.
حمله ی قلبی چیست و چه خطراتی دارد؟
خود بافت قلب برای عملکرد مناسب نیاز به خونرسانی و اکسیژن دارد. وظیفه ی خونرسانی به عضلات قلبی توسط عروق کرونر ایفا میشود. حمله ی قلبی زمانی رخ میدهد که جریان خون عروق کرونر مختل شود. علت آن میتواند انسداد عروق توسط پلاک های چربی یا مواد دیگر باشد. به این پلاک های چربی پلاک های اترواسکلروتیک میکویند. گاهی این پلاک ها عروق رامسدود نمیکنند، بلکه با ایجاد لخته در خون آن را به جلو فرستاده و آن لخته باعث انسداد میشود. بسته به اینکه کدام رگ مسدود شود بخش های مختلفی از قلب آسیب میبینند. حمله ی قلبی یا انفارکت میوکارد میتواند کشنده باشد، اما درمان های موثری برای آن وجود دارد. مهم است که علائم یک حمله ی قلبی به درستی شناسایی شود و فرد به موقع به اورژانس برسد.
علائم
علائم شایع حمله ی قلبی شامل این موارد است:
- فشار، سوزش سر دل یا شکم درد
- تنگی نفس
- عرق سرد
- خستگی
- سبکی سر یا سرگیجه ناگهانی
علائم حمله ی قلبی میتواند اما متفاوت باشد. تمام افراد علائم شبیه هم نخواهند داشت و همچنین شدت این علائم در تمامی افراد یکسان نیست. برخی علائم قلب درد خفیفی را تجربه میکنند. درد در برخی دیگر شدید است. ممکن است حتی علامت خاصی وجود نداشته باشد و فرد به آنها توجه نکند یا اولین علامت آن ایست قلبی ناگهانی باشد.
با این حال، هرچه علائم قلب درد در شما بیشتر باشد، احتمال وجود حمله ی قلبی بیشتر است. برخی حملات قلبی ناگهانی رخ میدهند. اما در برخی افراد علائم خطر از چند ساعت، روز و حتی هفته قبل وجود دارد. اولین علامت خطر در یک فرد میتواند درد قفسه ی سینه یا احساس فشار بر قفسه ی سینه به طور راجعه باشد به طوری که این درد به واسطه ی فعالیت فیزیکی شروع میشود و با استراحت بهبود میابد.
نوع دیگری از درد آنژین نام دارد که به علت انسداد موقت قلب ایجاد میشود و طی این کاهش خونرسانی مرگ سلول های قلبی رخ نمیدهد. آنژین دو نوع پایدار و غیر پایدار دارد. نوع پایدار خطر کمتری دارد.
محل علائم قلب درد
حالت معمول درد قفسه ی سینه در تمام افراد رخ نمیدهد. درد قلبی در نقاط دیگری میتواند احساس شود. این نقاط میتوانند فک تحتانی، دست چپ، بین دو تا کتف، بازو …. باشد. ویژگی این درد ها این است که با استراحت بهتر میشوند. البته در رابطه با آنژین ناپایدار، حتی ممکن است در حالت استراحت در فرد ایجاد شود. همراهی این درد ها با تنگی نفس بسیار به نفع وجود مشکل قلبی خواهد بود. از دیگر ویژگی های قلب درد مدت آن است. دردی که تا ساعت ها طول بکشد احتمالا قلبی نیست.
همچنین اگر یک سری عوامل خطر در شما وجود دارد، علائمی که شما را به حمله ی قلبی مشکوک میکند نباید نادیده گرفته شوند. این عوامل شامل وزن بالا، سن بالای 60، ابتلا به دیابت، چربی بالای خون یا فشار خون بالا و مصرف سیگار است. هر چه این عوامل بیشتر در شما وجود دارند، بیشتر باید نسبت به علائم مشکوک آگاه باشید.
سایر علائم قلب درد که هرگز نباید آنها را نادیده بگیرید
- ناراحتی در قفسه ی سینه: هر کس این درد را به یک نحوی حس میکند. ممکن است به شکل نیشگون گرفتن یا سوزش حس شود. مدت آن حدود چند دقیقه است و همانطور که گفته شد ممکن است حتی در حالت استراحت رخ دهد. اگر تنها یک درد خیلی کوتاه حس کردید، یا دردی بود که با تماس و لمس شدیدتر میشد احتمالا مشکل قلبی نیست. توجه داشته باشید مخصوصا در خانم ها علائم غیر معمولا حمله ی قلبی و حمله ی قلبی بدون درد قفسه ی سینه شایع است.
- تهوع، سوزش سر دل، درد معده
- دردی که تا بازو گسترش میابد
- سبکی سر و سرگیجه: علت این علامت در واقع کاهش خونرسانی به مغز در اثر افت فشار ناشی از اختلال عملکرد قلب است. مخصوصا اگر این علائم همراه با تنگی نفس باشند نشان دهنده ی حمله ی قلبی اند.
- درد گلو یا فک: درد این ناحیه به تنهایی معمولا به علت مشکلات دندان، عفونت، مشکل گوش، سینوس یا عضلات است. اما اگر دردی از قفسه ی سینه شروع شد و به این نواحی گسترش پیدا کرد خطرناک است.
- خستگی زودرس: اگر بعد از انجام یک سری فعالیت مانند بالا رفتن از پله یا جا به جایی خرید ها از خودرو ناگهانی احساس ضعف میکنید بهتر از با پزشک خود ملاقات کنید زیرا این میتواند علامتی از نارسایی قلبی باشد. در این مورد قلب توانایی پاسخگویی نیاز افزایش یافته ی بدن، هر چند اندک را ندارد.
- خر و پف کردن: خر و پف بلند و همیشگی یا صدایی شبیه خفگی نشانه ی آپنه ی خواب است. در این افراد به هنگام خواب، زمانی که عضلات به طور طبیعی شل میشوند، به علت وجود عواملی از قبیل وزن بالا، راه های هوایی فوقانی مسدود میشوند. این باعث ایجاد صدا در خواب میشود. اهمیت آن این است که بدن فرد دچار کمبود اکسیژن مزمن شده و در یک شرایط استرس دائمی قرار میگیرد. با همین روش باعث افزایش خطر حملات قلبی میشود. بنابراین درصورتی که خودتان یا فردی در منزل هنگام خواب خر و پف میکند، به پزشک مراجعه کنید.
- تعریق: تعریق سرد ناگهانی بدون دلیل خاص میتواند نشان دهنده ی حمله ی قلبی باشد. اگر در کنار این علامت های دیگر نیز دارید با اورژانس تماس بگیرید.
- سرفه ای که خوب نمیشود: در اکثر موارد این مورد به قلب ارتباطی ندارد. اما در درصد کمی به علت نارسایی عملکرد قلب پلاسمای خون به داخل بافت ریه ورود پیدا میکنند و در نتیجه سرفه های بلند مدت با خلط صورتی یا سفید ایجاد میشود.
- ورم دست، پا، مچ: در صورت وجود نارسایی قلبی، خون در نواحی تحتانی بدن تجمع میابد و باعث ایجاد ورم میشود.همچنین در موارد نارسایی قلبی شدید تر، اختلال عملکرد کلیه ایجاد شده و دفع آب و سدیم به مشکل برمیخورد. این مورد نیز در ایجاد ورم نقش دارد.
- نبض نامرتب: گاهی در شرایط استرس یا هیجان طبیعی است که احساس تپش قلب کنید یا حتی در شرایط طبیعی و حتی در جوانان پیش می آید که یک ضربان جا افتاده و فرد حس کند “قلبش میریزد”. این معمولا جایی برای نگرانی ندارد. اما اگر مدت زیادی است که دچار این حالت میشوید یا مدت زمان آن بیش از تنها چند ثانیه است به پزشک مراجعه کنید. علت آن معمولا به راحتی قابل حل است. مانند مصرف کافئین، خواب ناکافی. اما فیبریلاسیون دهلیزی که بیماری خطرناکی است نیز میتواند این حس را به وجود آورد. پس بهتر است توسط متخصص قلب تحت بررسی قرار بگیرید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
سریعا وارد عمل شوید. برخی افراد بیش از حد صبر میکنند زیرا اهمیت علائم را نمیدانند. قدم های زیر را اجرا کنید:
- با اورژانس تماس بگیرید: اگر شک به حمله ی قلبی دارید تعلل نکنید. تنها اگر به اورژانس دسترسی ندارید خودتان تا بیمارستان رانندگی کنید.
- اگر پزشک قبلا بریتان نیتروگلیسرین تجویز کرده است تا زمان رسیدن اورژانس از آن استفاده کنید.
- اگر آسپرین برای شما تجویز شده است از آن استفاده کنید. زیرا با رقیق کردن خون باعث کاهش احتمال لخته میشود. آسپرین باعث ایجاد تداخل با سایر دارو ها میشود و رقیق شدن خون خطر خونریزی را در پی دارد. بنابراین تنها در صورتی که پزشک یا پرسنل اورژانس برای شما آسپرین تجویز کردند مجاز به استفاده از آن هستید.
سخن پایانی
مشکل قلبی میتواند تدریجی به وجود بیاید اما ناگهانی به مرحله ای برسد که قلب دیگر توانایی رفع نیاز های بدن را نداشته باشد. معمولا بیش از رسیدن به این مرله در فرد یک سری علائم خطر وجود دارد که با شناخت آنها و توجه به آنها میتواند از بروز حوادث قلبی جلوگیری کند. در این مقاله علائم قلب درد، ویژگی های درد قلبی، محل و علائم همراه آورده شده است.
اگر این موارد در شما وجود دارد به ویژه اگر عوامل خطر که ذکر شده نیز در شما موجود است به پزشک قلب یا اورژانس مراجعه میکنید. پزشک با ارزیابی هایی از قبیل نوار قلب، اکوی قلب، چک سطح خونی یک سری آنزیم های قلبی از سلامت قلب شما اطمینان حاصل میکند. در صورت وجود انسداد در قلب درمان آن اجتناب ناپذیر است و این درمان میتواند دارویی و در موارد شدید تر آنژیوگرافی و حتی عمل قلب باز باشد.
پزشک جراح و متخصص