رگ واریس به رگهای خونی متورم گفته میشود که درست در زیر سطح پوست و بیشتر در قسمت تحتانی بدن شما ظاهر میشوند. وقتی دیوارههای رگ در این ناحیه ضعیف هستند و دریچههای شما درست کار نمیکنند، برای اطلاع از مبتلا شدن به رگواریس و نحوه درمان رگ واریس پا به متخصص واریس پا مراجعه کنید.
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی 021879360
فهرست مطالب
- 1 رگ واریس چیست؟
- 2 علت ایجاد رگ واریس چیست؟
- 3 تفاوت بین رگ واریس و رگ عنکبوتی چیست؟
- 4 احتمال ایجاد رگ واریس برای چه افرادی بیشتر است؟
- 5 علائم رگ واریس چیست؟
- 6 رگ واریس معمولاً در کجا ظاهر میشود؟
- 7 رگ واریس پشت زانو چطور تشخیص داده میشود؟
- 8 درمان رگ واریس پا چگونه انجام میشود؟
- 9 درمان وازلین برای واریس
- 10 چگونه میتوانم از ایجاد رگ واریس جلوگیری کنم؟
- 11 سخن آخر
رگ واریس چیست؟
رگواریس معمولاً تارهای برآمده و متمایل به آبی هستند که اغلب زیر سطح پوست شما قرار دارند. خون در رگ شما برگشت کرده و تجمع پیدا میکند. این شرایط باعث ایجاد برجستگیهای آبی و بنفشرنگی میشود که روی پاها یا مچ پا بیشتر میتوانید آنها را ببینید.
چندین گزینه برای درمان رگ واریس پا میتوانند برای این بیماری مؤثر باشند، اما بعد از هرکدام از این روشها امکان بازگشت رگهای واریسی در صورت عدم مراقبت صحیح وجود دارد. اگرچه ممکن است رگ واریس در قسمتهای مختلف بدن مانند ناحیه مقعدی نیز ایجاد شود ولی در اکثر موارد اندام تحتانی و بیشتر، پاها را تحت تأثیر قرار میدهند.
وریدهای متورم و پیچخورده قابلمشاهده که گاهی اوقات با تکههایی از مویرگهای غرقابی به نام رگهای عنکبوتی احاطه شدهاند وریدهای واریسی سطحی در نظر گرفته میشوند. اگرچه رگواریس در صورت شدید شدن وضعیت و علائم میتواند دردناک و مخرب باشد، اما معمولاً در ابتدا بیضرر هستند.
هنگامی که ملتهب میشوند، در لمس حساس خواهند شد و میتوانند گردش خون را تا حدی که باعث تورم مچ پا، خارش پوست و درد در اندام آسیب دیده شوند، مختل کنند.
جالب است بدانید که علاوه بر شبکه سطحی وریدها، پاهای شما یک شبکه وریدی داخلی یا عمیق دارند. در موارد نادر، وریدهای داخلی پا دچار واریس میشوند.
چنین وریدهای واریسی عمیقی معمولاً قابل مشاهده نیستند، اما میتوانند تورم یا درد زیادی را در سرتاسر ساق پا ایجاد کنند و ممکن است حتی منجر به تولید لختههای خون در پا شوند که خطر آمبولی ریه (گرفتگی رگهای منتهی به ریه)، سکتههای قلبی و مغزی را در صورت حرکت به سمت بالا افزایش میدهند.
واریس یک بیماری نسبتاً شایع در میان مردم است و برای بسیاری از افراد یک بیماری ارثی و خانوادگی است. از طرفی زنان به دلایلی مانند تغییرات هورمونی و بارداری حداقل دو برابر مردان در معرض ابتلا به رگ واریس قرار دارند و باید بیشتر مراقب باشند.
علت ایجاد رگ واریس چیست؟
برای کمک به گردش خون غنی از اکسیژن از ریهها به تمام قسمتهای بدن، رگهای شما دارای لایههای ضخیمی از ماهیچه یا بافتهای الاستیک هستند. برای بازگرداندن خون استفاده شده توسط اندامها به قلب و غنیسازی مجدد آن برای ادامه عملکرد بدن، وریدهای شما عمدتاً به عضلات اطراف و شبکهای از دریچههای یکطرفه مجهز هستند.
همانطورکه خون در ورید حرکت میکند، دریچههای فنجان مانند باز میشوند تا خون بتواند بهراحتی از آن عبور کند، سپس برای جلوگیری از برگشت خون به عقب بسته میشوند.
رگواریس زمانی ایجاد میشود که این دریچهها بهدرستی کار نمیکنند و اجازه میدهند خون به عقب برگردد و در ورید جمع شود و عملکرد ماهیچهها برای فشار دادن و حرکت خون به سمت بالا مشکل میشود. درنتیجه خون بهجای جریان از یک دریچه به دریچه دیگر، به جمع شدن در یک ورید ادامه میدهد و فشار وریدی و احتمال احتقان را افزایش خواهد داد.
درعینحال، باعث برآمدگی و پیچش رگ مورد نظر میشود. ازآنجاییکه وریدهای سطحی نسبت به وریدهای عمقی دارای حمایت عضلانی کمتری هستند، احتمال ایجاد رگ واریس در آنها بیشتر است. همچنین یکی از معمولترین قسمتها برای این بیماری ایجاد رگ واریس پشت زانو است که در صورت تشدید بیماری بسیار دردناک میشود و ممکن است تنها راه درمان رگ واریس پا در این شرایط، خارج کردن رگ مورد نظر با جراحی باشد.
هر شرایطی که بتواند فشار بیشازحد به پاها یا شکم شما وارد کند، میتواند منجر به ایجاد رگ واریس پشت زانو و یا رگواریس شود. شایعترین محرکهای فشاری نیز شامل بارداری، چاقی و ایستادن طولانیمدت ناشی از برخی مشاغل خاص مانند تدریس، پرستاری، رنگ ساختمان و … هستند. یبوست مزمن و در موارد نادر، برخی از تومورها نیز میتوانند باعث ایجاد رگ واریس شوند. کمتحرکی نیز میتواند به ایجاد بیماری واریس کمک کند، زیرا ماهیچههایی که از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند و بدون تحرک پایین ضعیف شدهاند، عملکرد ضعیفی هم در پمپاژ خون دارند.
احتمال واریس همچنین با ضعیف شدن رگها به دلیل بالا رفتن سن افزایش مییابد. آسیب قبلی پا مانند برخی از جراحیها هم ممکن است به دریچههای ورید آسیب برساند که میتواند منجر به ایجاد رگ واریس پشت زانو و یا رگ واریس شود. ژنتیک نیز در این امر نقش دارد، بنابراین اگر سایر اعضای خانواده قبلاً واریس داشته باشند، احتمال اتفاق افتادن آن برای شما بیشتر خواهد شد.
تفاوت بین رگ واریس و رگ عنکبوتی چیست؟
رگهای واریسی و رگهای عنکبوتی هر دو از انواع بیماری وریدی هستند، اما معمولاً ظاهر متفاوتی دارند. طوری که رگهای عنکبوتی نازکتر و کوچکتر از رگهای واریسی هستند و تعدادشان نیز بیشتر است و مانند تارعنکبوت قرمز یا آبی در نزدیک به سطح پوست ظاهر میشوند.
وریدهای عنکبوتی اغلب دردناک نیستند و تنها از نظر زیبایی ظاهری پوست ممکن است شما را ناراحت کنند. آنها میتوانند در هر نقطه از بدن شما ظاهر شوند که معمولاً در پشت زانو، روی پاها یا روی صورت شما دیده میشوند؛ اما رگهای واریسی معمولاً روی پاها و ساقهای شما دیده میشوند و سایر قسمتهای بدن را درگیر نمیکنند.
احتمال ایجاد رگ واریس برای چه افرادی بیشتر است؟
هر کسی ممکن است در سنین مختلف حتی در کودکی و نوجوانی به واریس مبتلا شود؛ اما عوامل خاصی میتوانند شانس ابتلا به رگ واریس را افزایش دهند، از جمله:
-
سن افراد
وقتی سن افزایش پیدا میکند، به دلیل عملکرد بالایی که رگها در طول سالهای متمادی داشتهاند، دیوارههای رگها و دریچهها کمکم ضعیف میشوند.
از طرفی به دلیل کاهش کلاژن (نوعی پروتئین که به دیواره رگها خاصیت ارتجاعی مناسب میدهد) و برخی مواد دیگر به خاطر افزایش سن، دیوارههای رگها خاصیت ارتجاعی خود را ازدستداده و سفت میشوند. همه این موارد عملکرد رگ برای جریان خون به سمت جلو مانند گذشته را مختل کرده و میتواند منجر به رگ واریس شود.
-
جنسیت
همانطورکه قبلاً نیز به این مورد اشاره کردیم، احتمال ابتلا به رگ واریس در زنان دو برابر مردان است؛ زیرا تغییرات هورمون در بدن زنان در شرایط مختلف مانند روزهای پریودی و بارداری بیشتر از آقایان است. این تغییرات میتوانند کشش زیادی برای دیواره رگها ایجاد کنند و خطر ابتلا به رگ واریس را بیشتر میکنند.
بهطورکلی خانمهایی که برای کنترل بارداری از قرصهای هورمونی استفاده میکنند، باردار هستند و یا در دوران یائسگی به سر میبرند بیشتر ممکن است دچار بیماری واریس شوند.
-
سابقه خانوادگی
بیماری واریس میتواند بهصورت ژنتیکی و ارثی نیز باشد؛ مثلاً اگر پدر یا مادر شما دچار واریس شدهاند، احتمال آن برای شما نیز زیاد است. هرچند در این شرایط اگر با راههای پیشگیری این بیماری آشنا شوید و آنها را انجام دهید تا حد زیادی میتوانید از بروز آن جلوگیری کنید.
-
سبک زندگی درست یا غلط
بسیاری از افراد بخصوص در زندگی پرهیاهو و دیجیتالی امروز از سبک زندگی صحیحی برخوردار نیستند. همین امر میتواند بیماریهای مختلفی را برایتان ایجاد کند؛ مثلاً ایستادن یا نشستن طولانیمدت میتواند میزان گردش خون را کاهش دهد.
همچنین پوشیدن لباسهای محدودکننده مانند کمربند یا شلوار با کمربند تنگ جریان خون را کاهش میدهد. از طرفی پیروی از رژیمهای غذایی بسیار پرکالری و پرچربی مانند فست فودها و کاهش تحرک در کنار مصرف آنها میتواند تا حد زیادی عملکرد قسمتهای مختلف بدن را تغییر دهد و چاقی یکی از مهمترین عوامل ایجاد رگ واریس Varicose veins است.
-
سلامت کلی
برخی از شرایط سلامتی مانند یبوست شدید یا تومورهای خاص نیز میتوانند باعث افزایش فشار در وریدها و ایجاد رگ واریس شوند.
-
مصرف تنباکو
افرادی که بهطور دائم از محصولات تنباکو مانند قلیان استفاده میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به رگ واریس هستند.
-
وزن اضافه
همانطورکه قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، داشتن اضافهوزن و عدم تحرک میتواند به رگهای خونی فشار زیادی وارد کرده و عملکردشان را مختل کند. درنتیجه احتمال ابتلا به رگ واریس را نیز افزایش میدهد.
علائم رگ واریس چیست؟
قابل تشخیصترین علامت رگ واریس مشاهده یک سیاهرگ آبی یا بنفش رنگ در ناحیه پا است که درست زیر سطح پوست نمایان میشود. علائم مهم دیگر عبارتاند از:
-
برجسته یا متورم شدن رگها
رگهای واریسی معمولاً بهصورت متورم، پیچخورده و طناب مانند به رنگ بنفش یا آبی هستند. این رگها درست در زیر سطح پوست در ناحیه روی پاها، مچ پاها و ساق پاهای شما مانند رگ واریس پشت زانو ظاهر میشوند. آنها میتوانند بهصورت تکی یا خوشهای رشد کنند.
خطوط ریز قرمز یا آبی تار مانندی (وریدهای عنکبوتی) نیز ممکن است در نزدیکی آنها ظاهر شوند که درمان رگ واریس پا باید حتما به دکتر مراجعه کنید.
-
احساس سنگینی در پاها
در صورت اختلال در عملکرد رگها و ایجاد رگ واریس عضلات پاها ممکن است دچار احساس خستگی، سنگینی یا سستی شوند که بهخصوص پس از فعالیت بدنی این علائم تشدید خواهند شد.
-
ایجاد خارش
در مورد این علامت باید این نکته مهم را به شما گوشزد کنیم که حتماً در صورت تجربه خارش برای ارزیابی رگهای واریسی و درمان رگ واریس پا به یک دکتر متخصص ورید خوب در یک مرکز تخصصی مربوط به رگهای واریسی مانند مرکز ما مراجعه کنید.
زیرا مراجعه به افراد غیرمتخصص میتواند منجر به تشخیص اشتباه و تشدید علائم شود؛ مثلاً برخی از پزشکان غیرمتخصص ممکن است علامت خارش را بهاشتباه نوعی آلرژی پوستی تشخیص دهند. درحالیکه یکی از علائم رگهای واریسی شدید، خارش در اطراف این رگهاست.
-
احساس درد
در صورت ایجاد رگ واریس ، پاها ممکن است دچار درد و ناراحتی شوند. در این شرایط بخصوص رگ واریس پشت زانو ممکن است درد بیشتری ایجاد کرده و حتی منجر به گرفتگی عضلات شود همانطور که گفته شد برای درمان رگ واریس پا ویا رگ واریس پشت زانو بسته به شرایط بیمار و تشخیص پزشک ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
-
تورم در پاها
ممکن است در شرایط شدید این بیماری ساق پاها، مچ پا و از مچ به پایین شما متورم شده و ضربان داشته باشند.
-
تغییر رنگ و زخمهای پوست
در صورت عدمتشخیص و درمان بهموقع رگ واریس این بیماری میتواند باعث تغییر رنگ قهوهای روی پوست شما شود که از نظر زیبایی بسیار نامناسب است و اعتمادبهنفس شما را کاهش میدهد.
همچنین رگهای واریسی شدید میتواند باعث ایجاد زخمهای وریدی روی پوست شما شود. اگر دچار بیماری خاصی مانند دیابت باشید این شرایط بسیار آزاردهنده است و ممکن است با یک زخم کوچک هم خون زیادی را از دست بدهید که خطرات بعدی را ایجاد خواهد کرد.
رگ واریس معمولاً در کجا ظاهر میشود؟
اغلب، رگهای واریسی همانطورکه در قسمتهای پیشتر به آن پرداختیم در نیمه پایینی بدن، معمولاً روی ساق پا، مچ پا و خود پا ایجاد میشوند؛ اما این رگها همچنین میتوانند در ناحیه لگن (سندرم احتقان لگن)، بهویژه در افرادی که بچهدار شدهاند، ایجاد شود. واریس در بیضهها (واریکوسل) نیز میتواند ایجاد شود و اگر درمان درست و بهموقعی انجام نشود، حتی ممکن است منجر به ناباروری شود.
رگ واریس پشت زانو چطور تشخیص داده میشود؟
رگهای واریسی معمولاً به دلیل اینکه در نزدیک سطح پوست نمایان میشوند و بهراحتی قابلمشاهده هستند، با یک معاینه فیزیکی و بصری قابل تأیید میباشند. بااینحال، متخصص رگهای شما را لمس میکند و درحالیکه نشستهاید و یا ایستادهاید نیز آنها را معاینه میکند.
اگر پزشک مشکوک به وجود لخته خون در رگ واریس باشد که خطرناک و تهدیدکننده زندگی است، برای شما یک سونوگرافی نیز تجویز خواهد کرد. این تست کاملاً ایمن است و انجام آن هیچ دردی ندارد.
در این آزمایش به کمک امواج صوتی بر اساس تکنولوژی اولتراسوند تصاویر واضحی از بافتهای داخل بدن برای پزشک ایجاد میشود و اگر لخته خونی وجود داشته باشد پزشک میتواند آن را تشخیص دهد. همچنین نتایج این تست میتواند نحوه عملکرد دریچههای رگهای شما را نشان دهد.
درمان رگ واریس پا چگونه انجام میشود؟
اگرچه درمانی قطعی برای رگ واریس وجود ندارد، اما روشهای درمانی مختلفی هستند که میتوانند به شما کمک کنند تا از شر علائم این بیماری خلاص شوید. این روشها در دو دسته بزرگ روشهای تهاجمی و غیرتهاجمی قرار گرفتهاند که در ادامه هرکدام را شرح میدهیم:
-
روشهای غیرتهاجمی برای درمان رگ واریس
روشهای غیرتهاجمی برای درمان این بیماری عبارتاند از:
-
قرار دادن پا در ارتفاع
شما به سادگی میتوانید برای افزایش جریان خون و کاهش فشار در وریدهای خود، در طول زمانهای استراحت پاهای خود را چندین بار در طول روز در سطحی بالاتر از کمر خود برای چند دقیقه قرار دهید. این روش درمان یک روش مراقبت و پیشگیری نیز محسوب میشود.
-
استفاده از جورابهای الاستیک
پوشیدن جورابهای فشاری یا جورابهای حمایتی در طول ساعات کاری میتواند رگهای شما را فشرده کند و ناراحتی واریس بعد از کار را کاهش میدهد. فشردهسازی از کشش بیشازحد رگهای شما جلوگیری میکند و به بهبود جریان خون کمک خواهد کرد.
-
تزریق درمانی (اسکلروتراپی)
این روش یک روش کم تهاجمی محسوب میشود که بسیار آسان است. در طول اسکلروتراپی، متخصص شما بعد از اعمال بیحسی موضعی محلولی شیمیایی را با سوزنهای ظریف به رگ شما تزریق میکند. این محلول شامل ترکیباتی است که باعث میشود دیوارههای سیاهرگ به هم بچسبند. درنهایت، رگ شما ابتدا به بافت اسکار تبدیل شده و بعد هم محو میشود.
-
تجویز دارو
ممکن است پزشک برای بهبود جریان خون و کاهش علائمی مانند درد، برخی از داروهای رقیقکننده خون و مسکن را برایتان تجویز کند.
-
ورزشدرمانی
انجام حرکات ورزشی خاص میتواند جریان خون در پاها را افزایش داده و علاوه بر بهبود علائم از ایجاد رگ واریس جدید نیز جلوگیری میکند. برنامه ورزشی شما باید تحت نظر متخصص باشد تا بهترین نتایج حاصل شود.
-
استفاده از زالو
زالو درمانی نیز یکی از روشهای غیرتهاجمی یا کم تهاجمی برای رگ واریس است. زالوها با تغذیه کردن از خون شما از لخته شدن آن جلوگیری میکنند و ترکیبات موجود در بزاق دهان آنها میتواند به بهبود گردش خون کمک کند؛ اما یک روش قطعی نیست و تنها بهصورت یک روش کمکی استفاده میشود.
-
روشهای تهاجمی درمان رگ واریس
روشهای تهاجمی همانطورکه از نامشان مشخص است، کمی سختتر از روشهای غیرتهاجمی هستند، اما درمان بهتری را نیز صورت میدهند. از مهمترین روشهای مورد استفاده برای درمان واریس میتوان به روشهای زیر اشاره نمود:
-
لیزر درمانی
درمان رگ واریس پا با لیزر یکی از روشهای بسیار مؤثر و کاربردی در چند سال اخیر است که تنها در مراکز تخصصی قلب و عروق مجهز مانند مرکز ما با دستگاههای بروز دنیا و مهارت بالا انجام میشود.
در این روش که با عنوان روش فرسایش حرارتی درون وریدی نیز شناخته میشود، ارائهدهندگان از یک کاتتر (یک لوله بلند و نازک) و لیزر برای بستن ورید آسیب دیده استفاده میکنند.
البته در صورت درمان رگهای واریسی سطحی نیاز به استفاده از کاتتر و برش نیست و بهصورت سطحی با امواج لیزر رگهای عنکبوتی و سطحی درمان میشوند که از نظر زیبایی بسیار مهم هستند.
-
جراحی ورید
این روش که بیشتر برای درمان رگ واریس پشت زانو استفاده میشود، برای خارج کردن یا بستن رگ مورد نظر به کار میرود. تقریباً میتوان گفت یک روش درمانی قطعی است. بااینحال، باز هم تضمین نمیکند که رگهای دیگر شما به واریس مبتلا نشوند.
در طی این روش جراح با استفاده از بیهوشی کامل یا اپیدورال (بیحسی از ناحیه کمر به پایین) ناحیه را بیحس کرده و چند برش یکی در ران و دیگری در نزدیکی زانو یا پایین پا ایجاد میکند. سپس یک لوله پلاستیکی را از داخل برش اول به داخل میفرستد و با کمک یک دوربین نوری رگ مورد نظر را از برش دیگر خارج میکند.
درمان وازلین برای واریس
شما میتوانید با روغنهای مختلف رگهای واریسی را ماساژ دهید و به بهبود گردش خون کمک کنید. یکی از روغنها قابل استفاده، وازلین برای واریس است و بهراحتی میتوانید از وازلین برای واریس استفاده کنید. جهت استفاده از وازلین برای واریس کافیست مقداری از آن را در کف دست با کمی مالش گرم کرده و روی رگهای واریسی خود به سمت بالا ماساژ دهید. البته ماساژ باید ملایم و ترجیحاً با نوک انگشتان باشد تا منجر به فشار زیاد و خونریزی رگ نشود.
چگونه میتوانم از ایجاد رگ واریس جلوگیری کنم؟
ممکن است نتوانید بهطور کامل از ایجاد واریس پیشگیری کنید؛ اما شما میتوانید با داشتن یک سبک زندگی صحیح و فعال، شانس خود برای ابتلا به رگ واریس را کاهش دهید. مهمترین توصیههای پزشکی برای جلوگیری از ایجاد رگ واریس عبارتاند از:
- از ایستادنها و نشستنهای طولانیمدت خودداری کنید و هر یک ساعت یک بار پوزیشن خود را تغییر دهید یا چند قدم بزنید.
- در طول استراحت سعی کنید پاهای خود را حتی برای چند دقیقه بالاتر از سطح کمر قرار دهید.
- با پیروی از یک سبک زندگی سالم مانند ورزش منظم و استفاده از مواد غذایی سالم وزن متوسط خود را حفظ کنید.
- مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان را بهطور کامل ترک کنید.
- اگر ساعات فعالیت شما طولانی است، حتماً از جورابهای ساق دار و حمایت کننده استفاده کنید.
- لباسهای مناسب و آزاد بپوشید که گردش خون را مختل نکند.
- اگر باردار هستید، بهجای خوابیدن به پشت به پهلوی چپ بخوابید. این کار میتواند فشار رحم را بر روی سیاهرگهای ناحیه لگن به حداقل برساند. این وضعیت همچنین جریان خون جنین را میتواند بهبود بخشد. اگر مستعد ابتلا به وریدهای واریسی هستید، از پزشک خود برای استفاده از جوراب فشاری در طول بارداری نسخه بخواهید.
سخن آخر
همانطورکه ملاحظه کردید، رگ واریس همانقدر که میتواند بهراحتی درمان شود و خطری ایجاد نکند، اگر در زمان مناسب و بهطور صحیح تشخیص داده نشود ممکن است حتی تهدید کننده زندگی باشد.
پس مهم است که در صورت بروز علائمی مانند درد، تورم، خارش، خونریزی و … در اسرع وقت برای درمان رگ واریس پا و رگ های واریسی یک متخصص عروق در یک مرکز تخصصی قلب و عروق معتبر و مجهز مانند مرکز ما مراجعه کنید و توسط متخصصانی حاذق و باتجربه در این زمینه ارزیابی شوید تا بهترین درمان را دریافت کنید.
درمانهای خودسرانه مانند طب سنتی در صورت بروز علائمی مانند درد میتواند آسیب را تشدید کند و بهتر است قبل از مشورت با یک متخصص از آنها اجتناب کنید. جهت گرفتن نوبت حضوری برای مشاوره با متخصصان ما میتوانید از طریق لینکهای ارتباطی سمت چپ صفحه با ما در ارتباط باشید.
پزشک جراح و متخصص