تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز یکی از عوارض بعد از این جراحی می‌باشد که در بیشتر مواقع طبیعی است؛ در این حالت فرد در قفسه سینه خود احساس درد شدید دارد که معمولا در چنین شرایطی پزشک مدت زمان بستری را برای اطمینان از سلامت فرد افزایش می‌دهد اما باید بدانید که تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز میتواند نگران کننده باشد و نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد به همین دلیل به شما توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده این مشکل از متخصص درد قلب مشاوره گرفته و آن را جدی بگیرید در این متن ما سعی کردیم به عوامل و نشانه های این مشکل بپردازیم و همچنین اقدامات پیشگیرانه را بررسی کنیم.
فهرست مطالب
- 1 تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز چه دلایلی دارد؟
- 2 تشخیص علت تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
- 3 راهکارهای درمان تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
- 4 روش‌های پیشگیری از تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
- 5 آیا تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز میتواند به سکته قلبی منجر شود؟
- 6 عوارض ناشی از تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
- 7 تیر کشیدن قلب بعد از عمل ابلیشن
- 8 سؤالات متداول
- 9 آیا تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز تکرارشونده است؟
- 10 آیا تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز نشانه عدم موفقیت جراحی است؟
- 11 سخن پایانی
تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز چه دلایلی دارد؟
دلایل اصلی تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز عبارت‌اند از:
- التهاب غشای پریکارد (پریکاردیت) ناشی از تحریک مکانیکی طی عمل جراحی
- التهاب عضله قلب به دنبال مانورهای جراحی روی قلب
- آسیب به عصب فرنیک طی عمل جراحی
- عفونت زخم جراحی یا مدیاستن
- عوارض تنفسی مانند پنومونی، پلورزی و آمبولی ریه
- عوارض عروق کرونر مانند ایسکمی عضله قلب
- نشت مایع از لوله سینه
- حضور لوله تراشه یا درن
- عفونت زخم استرنوم
- تشکیل بافت زخم و ایجاد چسبندگی
- عوامل خارجی مانند سرفه، عطسه یا خنده
بنابراین تیر کشیدن قلب میتواند دلایل متعددی داشته باشد که باید توسط پزشک معالج بررسی و درمان شود.
تشخیص علت تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
برای تشخیص علت تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز، پزشکان از روش‌های تشخیصی زیر استفاده می‌کنند:
- شرح حال کامل و معاینه فیزیکی بیمار
- انجام الکتروکاردیوگرام (EKG) برای بررسی ریتم قلب
- تصویربرداری قفسه سینه با اشعه ایکس یا سی‌تی اسکن برای تشخیص آمبولی ریه یا پنوموتوراکس
- اکوکاردیوگرافی برای بررسی عملکرد دریچه‌های قلبی
- آزمایش خون برای بررسی عفونت و التهاب
- آنژیوگرافی کرونر برای ارزیابی عروق قلب
- تست ورزش برای بررسی عکس‌العمل قلب
- بررسی باکتریایی و ویروسی برای رد کردن عفونت
- بیوپسی و بررسی بافت‌شناسی محل عمل جراحی
با توجه به نتایج به دست آمده، درمان مناسب آغاز می‌شود.
راهکارهای درمان تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
راهکارهای درمانی برای تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز، بسته به علت زمینه‌ای آن متفاوت است. به طور کلی روش‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- استراحت کافی و محدود کردن فعالیت‌های سنگین بدنی
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب
- مسکن‌های اپیوئیدی برای تسکین درد شدید
- آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت احتمالی
- درناژ قفسه سینه در صورت وجود مایع در اطراف ریه
- فیزیوتراپی و تمرینات تنفسی برای بهبود عملکرد ریوی
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای قلبی یا ریوی
- درمان روانی و مشاوره برای کاهش استرس و اضطراب
- در موارد شدید و عدم پاسخ به درمان، جراحی مجدد ممکن است مورد نیاز باشد.
انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به شرایط بالینی و علت زمینه‌ای بیمار دارد و باید توسط پزشک تعیین شود.
فیزیوتراپی: انجام فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی با نظارت فیزیوتراپ میتواند در بهبود تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز مؤثر باشد.
- در هفته اول پس از عمل، معمولاً فیزیوتراپی توصیه نمی‌شود.
- از هفته دوم به بعد می‌توان جلسات فیزیوتراپی را آغاز کرد. معمولاً در ابتدا 2 الی 3 جلسه در هفته کافی است.
- تمرینات شامل نرمش‌های ملایم، تمرینات تنفسی، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری با شدت کم و تقویت عضلات است.
- به تدریج می‌توان تعداد جلسات را به 4 الی 5 جلسه در هفته افزایش داد.
- مدت هر جلسه فیزیوتراپی معمولاً 30 الی 45 دقیقه است که به تدریج به 60 دقیقه افزایش می‌یابد.
- پس از 2 الی 3 ماه که تیر کشیدن قلب برطرف شد، می‌توان برنامه‌های ورزشی سبک‌تر را ادامه داد.
برنامه فیزیوتراپی باید توسط پزشک و فیزیوتراپیست طراحی شود و بیمار توصیه‌های آنها را به دقت رعایت کند.
دمنوش‌ها: در مورد استفاده از دمنوش برای تسکین تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز باید احتیاط کرد:
- دمنوش‌های گیاهی معمولاً نباید به عنوان جایگزین داروهای تجویزی پزشک مصرف شوند.
- برخی دمنوش‌ها مانند زنجبیل و رازیانه می‌توانند به عنوان درمان کمکی برای تسکین خفیف درد و التهاب مفید باشند.
- مصرف دمنوش‌هایی که حاوی کافئین هستند مانند چای سبز باید با احتیاط و محدود باشد.
- قبل از مصرف هر دمنوش گیاهی حتماً باید با پزشک مشورت شود تا از تداخل با داروهای تجویزی اطمینان حاصل شود.
- دمنوش‌ها نباید جایگزین اقدامات مهم مانند استراحت، دارودرمانی، فیزیوتراپی و توصیه‌های پزشک شوند.
بنابراین مصرف دمنوش‌ها باید زیر نظر پزشک و به عنوان درمان کمکی باشد.
رژیم غذایی: رژیم غذایی مناسب میتواند در بهبود سریع‌تر تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز مؤثر باشد. توصیه‌های غذایی شامل موارد زیر است:
- مصرف غذاهای سرشار از پروتئین مانند ماهی، مرغ، تخم مرغ و لوبیا برای ترمیم بافت‌ها
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه به ویژه مرکبات، سبزیجات برگ سبز و غلات کامل برای دریافت ویتامین و مواد معدنی
- محدود کردن مصرف نمک برای پیشگیری از حفظ آب
- محدود کردن چربی‌های اشباع‌شده و قندهای ساده
- مصرف روزانه حداقل 2 الی 3 لیتر مایعات به ویژه آب
- خودداری از مصرف الکل
- استفاده از مکمل‌هایی مانند ویتامین C و امگا-3 با تجویز پزشک
- مصرف غذاهای نرم، آبکی و قابل هضم
تغییر سبک زندگی: برای تسریع بهبودی تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز، توصیه می‌شود سبک زندگی خود را به شرح زیر تغییر دهید:
- رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل با تأکید بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های کم چرب و کاهش نمک و قند
- افزایش تحرک و فعالیت بدنی مانند پیاده‌روی روزانه
- ترک کامل مصرف دخانیات
- محدود کردن مصرف الکل
- کنترل اضافه وزن و لاغری اصولی در صورت نیاز
- مدیریت استرس و اضطراب با تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن و یوگا
- داشتن الگوی مناسب خواب و استراحت کافی
- انجام معاینات دوره‌ای و درمان بیماری‌های زمینه‌ای
- حفظ روابط اجتماعی و حمایت خانواده و دوستان
روش‌های پیشگیری از تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
برای کاهش احتمال بروز تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز، روش‌های پیشگیرانه زیر پیشنهاد می‌شود:
- انجام تمرینات تنفسی و فیزیوتراپی قبل از عمل جراحی
- – ترک سیگار چندین هفته قبل از عمل
- – کاهش وزن در صورت اضافه وزن
- – کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشار خون
- – رعایت رژیم غذایی مناسب و تقویت سیستم ایمنی
- – آموزش روش‌های کاهش استرس و اضطراب قبل از عمل
- – رعایت دقیق دستورات پزشک پس از عمل جراحی
- – تحرک به میزان کافی و انجام تمرینات توصیه شده
- – پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین حداقل به مدت 2 ماه
- – مراجعه به‌موقع به پزشک در صورت بروز علائم
آیا تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز میتواند به سکته قلبی منجر شود؟
خیر، به طور معمول تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز به تنهایی منجر به بروز سکته قلبی نمی‌شود.
تیر کشیدن قلب یک پدیده شایع و موقتی پس از عمل جراحی قلب است که با درمان مناسب برطرف می‌شود؛ البته اگر تیر کشیدن قلب طولانی یا شدید باشد و درمان نشود، میتواند باعث افزایش فشار و استرس بر قلب شده و عوارض قلبی را افزایش دهد؛ همچنین اگر تیر کشیدن قلب ناشی از علل خطرناکی مانند آمبولی ریه یا آریتمی باشد، ممکن است سکته قلبی را تشدید کند.
در مجموع، تیر کشیدن قلب خود به تنهایی عامل ایجاد سکته قلبی محسوب نمی‌شود مگر اینکه با عوامل خطر دیگر همراه باشد. درمان به‌موقع آن میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
عوارض ناشی از تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز
تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز میتواند در صورت عدم درمان، منجر به عوارض زیر شود:
– طولانی شدن مدت بستری و دوره نقاهت پس از عمل
– اختلال در بازگشت به فعالیت‌های روزمره و شغلی
– احتمال بروز عفونت در ناحیه جراحی
– ایجاد التهاب مزمن و آسیب دائمی به بافت قلبی
– افزایش احتمال آریتمی‌ها و نارسایی قلبی
– افزایش خطر لخته شدن خون و آمبولی ریوی
– اثرات روانی منفی مانند افسردگی و اضطراب
– تحمیل هزینه‌های درمانی بیشتر بر بیمار
– کاهش کیفیت زندگی و رضایت‌مندی بیمار
بنابراین تشخیص به‌موقع و درمان صحیح تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز حائز اهمیت است.
تیر کشیدن قلب بعد از عمل ابلیشن
عمل ابلیشن یک عمل جراحی متفاوت از عمل باز قلبی است. در عمل ابلیشن، پزشک از روش‌های جراحی مختلفی برای تصحیح ریتم قلب نامناسب استفاده می‌کند، بدون اینکه قلب بیمار را باز کند. در واقع، عمل ابلیشن به عنوان یک جراحی قلبی کمتر تهاجمی محسوب می‌شود.
در عمل باز قلبی (که به عنوان عمل جراحی قلبی تحت برش نیز شناخته می‌شود) نیاز است که قلب بیمار باز شود تا پزشک بتواند به مشکلات قلبی مانند انسداد عروق قلبی یا تعمیر کلی قلب بپردازد؛ بنابراین، اصلی‌ترین تفاوت میان عمل ابلیشن و عمل باز قلبی این است که در ابلیشن، قلب باز نمی‌شود و تصحیح ریتم قلب با استفاده از دستگاه‌های ویژه انجام می‌شود، در حالی که در عمل باز قلبی، بخشی از قلب باز می‌شود تا مشکلات داخلی آن تعمیر شود.
تیر کشیدن قلب (یا تاکیکاردی) پس از عمل ابلیشن ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. این مشکل معمولاً با خود عمل ابلیشن و نحوه عمل جراحی مرتبط است. دلایل اصلی تیر کشیدن قلب پس از عمل ابلیشن شامل موارد زیر است:
– تحریک الکتریکی
– الکترولیت‌های نامتعادل
– آثار جانبی داروها
– عوارض جراحی
تیر کشیدن قلب بعد از عمل ابلیشن هم مانند تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز معمولاً یک مشکل گذرا و معقول است و به طور معمول توسط پزشکان کنترل می‌شود؛ اگر بعد از عمل ابلیشن نگرانی دارید یا علائم جدی تیر کشیدن قلب داشته باشید باید به پزشک خود اطلاع دهید تا ارزیابی و درمان لازم انجام شود.
سؤالات متداول
علت اصلی تیر کشیدن قلب چیست؟
التهاب غشای پریکارد، آسیب عضله قلبی یا آسیب عصب فرنیک مهم‌ترین علل هستند.
چقدر طول می‌کشد تا تیر کشیدن قلب برطرف شود؟
معمولاً طی چند هفته تا 2 الی 3 ماه بهبود می‌یابد.
آیا می‌توان جلوی بروز آن را گرفت؟
با اقداماتی مانند ترک سیگار، تمرینات تنفسی و کنترل استرس می‌توان احتمال آن را کاهش داد.
آیا امکان عود مجدد تیر کشیدن قلب حتی پس از بهبودی وجود دارد؟
بله، اگرچه نادر است، امکان عود مجدد حتی پس از بهبودی اولیه وجود دارد.
علل احتمالی عود تیر کشیدن قلب عبارتند از:
- باقی ماندن التهاب یا آسیب بافتی در ناحیه جراحی
- ایجاد بافت اسکار و التصاق در اثر جراحی
- عفونت مزمن استرنوم
- نشت مجدد مایع در اطراف ریه‌ها
- اختلالات عروق کرونر یا آریتمی‌های قلبی
- فشارهای روانی و اضطراب مداوم
- فعالیت بیش از حد زودهنگام
- عدم پایبندی به درمان‌ها و توصیه‌های پزشکی
آیا تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز تکرارشونده است؟
این عارضه معمولاً یک پدیده حاد و موقتی است که با درمان مناسب برطرف می‌شود. اما در موارد نادری ممکن است تیر کشیدن قلب به صورت مزمن و تکرارشونده بروز کند.
چقدر طول می‌کشد تا تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز از بین برود؟
مدت زمان بهبودی تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز میتواند متفاوت باشد و بستگی به شدت آسیب و علت زمینه‌ای دارد؛ اما در اکثر موارد طی چند روز اول پس از عمل شایع است و با درمان حمایتی و مسکن‌ها ظرف ۱ تا ۲ هفته برطرف می‌شود؛ اما در برخی بیماران ممکن است تیر کشیدن قلب به مدت ۲ تا ۳ ماه و حتی بیشتر نیز ادامه یابد. 7 علت زیر باعث طولانی شدن دوره بهبودی می‌شوند؛
- سن بالای بیمار
- آسیب شدید به بافت قلب
- عفونت یا التهاب مزمن
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت
- وضعیت تغذیه‌ای ضعیف
- افسردگی و اضطراب
- تحریک عصب های قلب
آیا تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز نشانه عدم موفقیت جراحی است؟
خیر، به طور کلی تیر کشیدن قلب بعد از عمل به معنای عدم موفقیت عمل جراحی نیست. تیر کشیدن قلب یک عارضه نسبتاً شایع پس از عمل جراحی قلب است که میتواند دلایل مختلفی داشته باشد مانند التهاب، آسیب بافتی، عفونت و موارد دیگر. اگر تیر کشیدن قلب با درمان‌های استاندارد برطرف شود و عملکرد قلب پس از مدتی به حالت طبیعی برگردد، نشانه‌ای از عدم موفقیت عمل جراحی نیست. البته اگر تیر کشیدن قلب به مدت طولانی ادامه پیدا کند یا عملکرد قلبی بیمار دچار اختلال باشد، ممکن است نیاز به ارزیابی بیشتر علل احتمالی از جمله مشکلات مرتبط با خود عمل جراحی باشد. ولی به طور کلی نمی‌توان تیر کشیدن قلب را به تنهایی نشانه‌ای از عدم موفقیت عمل جراحی دانست.
آیا با وجود تیر کشیدن قلب بعد از عمل می‌توان به زندگی عادی برگشت؟
بله، معمولاً پس از بهبودی کامل تیر کشیدن قلب، بیماران می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند.
پس از طی شدن دوره نقاهت و با رعایت نکات زیر می‌توان به تدریج به زندگی روزمره برگشت:
- – اجتناب از فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های پرتلاطم حداقل به مدت ۲ تا ۳ ماه
- – انجام مرتب فعالیت‌های سبک و پیاده‌روی
- رعایت رژیم غذایی مناسب و کنترل وزن
- قطع مصرف دخانیات و الکل
- مدیریت استرس و فشارهای روانی
- مصرف داروهای تجویزی پزشک به طور مرتب
- مراجعه به پزشک برای انجام معاینات دوره‌ای
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین‌تر از ۵ کیلوگرم
- داشتن فعالیت‌های اجتماعی منظم
آیا لازم است همیشه داروی ضد درد برای تحمل تیر کشیدن قلب بعد از عمل استفاده کرد؟
خیر، مصرف داروهای ضد درد برای تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز معمولاً به صورت موقت است و نیازی به ادامه مصرف طولانی مدت آنها نیست. در روزهای اول پس از عمل، مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و در موارد شدیدتر، داروهای اپیوئیدی تجویز می‌شود؛ اما با کاهش درد و التهاب، نیاز به مسکن کمتر می‌شود و معمولاً ظرف چند هفته تا یک ماه پس از عمل می‌توان مصرف داروهای ضد درد را قطع کرد؛ البته در مواردی که درد به صورت مزمن طولانی شده باشد، ممکن است پزشک تجویز مصرف مسکن به مدت طولانی‌تری را توصیه کند؛ ولی به طور کلی ادامه درازمدت مصرف داروهای ضد درد بدون نظر پزشک توصیه نمی‌شود و پس از بهبودی، این داروها باید قطع شوند.
آیا تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز نشان‌دهنده از بین رفتن عملکرد طبیعی قلب است؟
خیر، به طور کلی تیر کشیدن قلب بعد از عمل به معنای از بین رفتن عملکرد طبیعی قلب نیست.
تیر کشیدن قلب معمولاً ناشی از التهاب، آسیب بافتی یا اسپاسم عضلات قفسه سینه است و ماهیت موقت دارد.
آیا با وجود تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز می‌توان فعالیت‌های ورزشی را ادامه داد؟
بعد از عمل جراحی قلب باز، ادامه فعالیت‌های ورزشی باید به آرامی و تدریجی انجام شود. در صورت وجود تیر کشیدن قلب بعد از عمل توصیه می‌شود حداقل به مدت 2 تا 3 ماه پس از عمل از فعالیت‌های ورزشی سنگین و پرتلاطم اجتناب شود. پس از بهبودی کامل تیر کشیدن قلب، می‌توان فعالیت‌های ورزشی ملایم مثل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و یوگا را به تدریج شروع کرد.
با وجود تیر کشیدن قلب بعد از عمل چه زمانی می‌توان سر کار برگشت؟
زمان بازگشت به کار پس از عمل جراحی قلب باز بستگی به نوع شغل و شدت فعالیت‌های مورد نیاز دارد. به طور کلی:
– اگر شغل فرد در محیط اداری و با فعالیت‌های سبک باشد، میتواند پس از 2-4 هفته به کار برگردد.
– در صورتی که شغل فرد مستلزم فعالیت‌های سنگین‌تر و بلند کردن اجسام سنگین باشد، بازگشت به کار باید حداقل 2-3 ماه به تعویق بیفتد.
با این حال، در صورت وجود تیر کشیدن قلب توصیه می‌شود بازگشت به کار تا زمان بهبودی کامل به تأخیر بیفتد. معمولاً پس از رفع کامل تیر کشیدن و بازگرداندن عملکرد قلب به حالت عادی، می‌توان سر کار رفت.
آیا برای بهبود تیر کشیدن قلب نیاز به استراحت مطلق است؟
خیر، استراحت مطلق برای بهبود این عارضه ضروری نیست؛ بلکه تحرک ملایم و منظم توصیه می‌شود. در روزهای اول پس از عمل، استراحت کافی حائز اهمیت است. اما به مرور و با بهبود حال عمومی بیمار، باید به تدریج فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، نرمش و تمرینات تنفسی را آغاز کرد.
با وجود تیر کشیدن قلب پس از عمل قلب باز چه زمانی می‌توان رانندگی کرد؟
رانندگی پس از عمل جراحی قلب باز باید با احتیاط و بر اساس توصیه پزشک انجام شود. به طور کلی در صورت وجود تیر کشیدن قلب توصیه می‌شود حداقل به مدت 4 تا 6 هفته پس از عمل از رانندگی پرهیز شود.
سخن پایانی
تیر کشیدن قلب بعد از عمل قلب باز یکی از عوارض شایع جراحی است که میتواند دوران نقاهت را طولانی‌تر کند. آگاهی از علل بروز، علائم و روش‌های تشخیص و درمان آن برای بیماران و پزشکان حائز اهمیت است. با تشخیص و درمان به موقع، اکثر بیماران پس از مدتی بهبود می‌یابند. تغییر سبک زندگی و پیگیری درمان تحت نظر پزشک میتواند در بازگشت سریع‌تر به سلامتی مؤثر باشد. امید است با پیشرفت‌های پزشکی در آینده شاهد کاهش بروز این عارضه پس از عمل جراحی قلب باشیم.
پزشک جراح و متخصص