ضربان قلب نرمال

ضربان قلب نرمال يك عامل حیاتی براي بدن بوده و با بررسی آن می‌‌توان از وضعیت سلامت بدن آگاه شد. در حالت طبیعی، طبق نظر بهترین دکتر متخصص قلب در تهران ضربان قلب يك فرد معمولی به طور متوسط حدود 70 ضربه در دقیقه و چنان چه از 100 تپش بیشتر تاکی کاردی و در صورتي كه کمتر از 50 ضربان باشد به آن برادی کاردی گفته مي‌شود.

 در ورزشکاران تعداد ضربان کمتر از افراد عادی مي‌باشد. قلب یک عضو ماهیچه‌‌ای در مرکز سینه بوده كه با هر تپش قلب خونی که حاوی اکسیژن و مواد مغذی است، به اعضای مختلف بدن پمپاژ مي‌گردد و مواد اضافی و زائد در اندام‌‌ها را پس خواهد گرفت.

در قلب سالم و با ضربان قلب نرمال خونی که به اندام‌ها پمپاژ مي‌گردد به ميزان نرمال خوهاد بود. تپش قلب نرمال با فعالیتی که در حال انجام مي‌شود هماهنگ است. به طور مثال در صورتي كه فرد دچار ترس یا هيجان شده باشد به صورت خودکار در بدن آدرنالین ترشح خواهد شد.

 آدرنالین سبب افزایش ضربات قلب شده در نتيجه به اکسیژن براي مقابله با خطرات احتمالی نياز پيدا مي‌كند. باید به اين نكته توجه داشت که تنها تعداد ضربات قلب در دقیقه اهميت ندارد و ریتم آن نيز حائز اهميت است. ضربان نامنظم قلب ممكن است نشانه‌ي يك مشكل جدي در بدن باشد كه بايد توسط متخصص قلب بررسي شود.

ضربان قلب نرمال چگونه شکل می‌گیرد

ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف متفاوت است. در حالت نرمال موج‌های الکتریسیته قلب که باعث ضربان قلب نرمال یا طبیعی می‌شوند از قسمت خاصی در بالای دهلیز راست ساخته و منتشر می‌شوند که به این منطقه اصطلاحاً گره سینوسی دهلیزی گفته می‌شود.

در حالت طبیعی بازه نرمال ضربان در فرد بالغ 60 تا 100 بار در دقیقه می‌باشد که باید کاملا منظم بوده و فاصله بین آن‌ها برابر باشد. این ضربان با توجه به نیاز بدن به اکسیژن می‌تواند کمتر یا تندتر باشد.

عوامل تاثیر گذار بر ضربان قلب نرمال

ضربان قلب نرمال هر فرد، به عوامل مختلفی مانند سن، اندازه بدن و وضعیت قلب بستگي دارد. احساساتی مانند هیجان زدگی، ترسیدن، اضطراب و افسردگی سبب افزایش ضربان خواهد شد. همچنین افزایش ضربان پس از غذا خوردن طبیعی است.

عواملي از جمله ورزش کردن و مواردي كه در زير به آن‌ها اشاره شده است به سلامت قلب و ایجاد ضربان قلب نرمال كمك خواهد كرد.

• کاهش استرس

استرس سبب افزایش ضربات قلب و فشار خون خواهد شد. انجام تمريناتي مانند تنفس عمیق، یوگا و مدیتیشن مي‌تواند در كاهش استرس موثر باشد.

• كم كردن وزن

هر چه وزن فرد بيشتر از ميزان نرمال باشد، قلب برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به نقاط مختلف بدن با مشكلات بیشتری همراه خواهد بود. بنابراين تناسب اندام و داشتن وزن مناسب سبب تنظیم ضربان مي‌گردد.

• پرهیز از مصرف تنباکو

استعمال دخانيات و سیگار کشیدن سبب افزایش ضربان خواهد شد. عدم مصرف تنباکو، ضربان را به حالت طبیعی باز می‌گرداند. مواد محرک مانند شکر، قهوه، چای سیاه و مواد کافئین دار نیز می‌توانند ضربان قلب نرمال را تغییر دهند.

• آب و هوا

هوای گرم می‌تواند افزایش ضربان را به همراه داشته باشد.

• مشکلات هورمونی

مشکل در هورمون تیروکسین تیروئید و به هم خوردن تعادل هورمون‌ها می‌توانند ضربان طبیعی را تغییر دهند.

• بیماری‌های قلبی

برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های عروق کرونر، ایسکمی قلب و بیماری‌های دریچه‌ای، التهاب عضلاب قلب و انواع میوکاردیت‌ها نیز می‌توانند ضربان قلب نرمال را تغییر دهند.

فشار خون در برابر میزان ضربان قلب

در برخي موارد فشار خون بالا با میزان ضربان بالا اشتباه گرفته مي‌شود. فشار خون، میزان فشاری است که خون، به رگ‌ها وارد خواهد كرد. در صورتی که نبض، تعداد دفعات ضربات قلب در هر دقیقه را شامل می‌شود.

در حالت کلی هیچ ارتباطی بین این دو وجود ندارد و فشار خون بالا به معنای بالا بودن میزان ضربان نيست. انجام فعالیت‌هاي فيزيكي سبب افزایش ميزان ضربان خواهد شد. اما فعالیت شدید ممكن است به میزان ناچیزی باعث افزایش فشار خون گردد.

ضربان قلب نرمال به هنگام ورزش

ضربان به هنگام ورزش کردن افزایش پيدا مي‌كند. به هنگام ورزش، فشار قلب نباید بیش از مقدار نرمال باشد. اما ضربان بيمار در زمان تمرین بايد برای ارائه اکسیژن بیشتر به سایر اندام‌هاي بدن افزایش يابد.

با وجود اینکه ضربان قلب با انجام فعالیت‌هاي بدنی افزايش پيدا مي‌كند، ممكن است کاهش کلی ضربان رخ دهد. يعني قلب برای فرستادن مواد مغذی و اکسیژن لازم به اندام‌ها کمتر کار مي‌كند و سبب افزايش کارایی مي‌شود.

ضربان قلب نرمال کودکان

در افراد بزرگسال ضربان قلب نرمال یا نبض بايد در حدود ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه باشد. اما بايد بدانيد تعداد ضربان قلب نرمال کودکان بيشتر بوده و این به معنی بی نظمی ضربات قلب نمي‌باشد.

ضربات قلب در کودکان با توجه به سن آن‌ها بین ۴۳ تا ۱۸۰ ضربه در دقیقه متغير است. البته نوزادان بیشترین تعداد ضربان را دارند که با گذشت زمان و بزرگ شدن نرخ ضربات قلب آن‌‌ها كم مي‌شود.

ضربان قلب نرمال کودکان در دوران جنینی نشانه سلامت و رشد طبیعی نوزاد است. دانستن میزان ضربان عادی قلب و بررسی نبض کودک براي تشخیص صحیح نبض کودک به هنگام بیماری و اقدام به موقع برای درمان او موثر خواهد بود.

نحوه گرفتن نبض کودک

ضربان، همان نبض بوده که ميزان تپش قلب در هر دقیقه را نشان خواهد داد. براي گرفتن نبض فرزند خویش با قرار دادن انگشت سبابه روی مچ دست، داخل گودی آرنج يا روی گردن و يا بالای پای او مي‌توان آن را اندازه گیری كرد.

والدين می‌‌توانند تپش قلب کودکان خود را در این بخش‌‌ها احساس نمايند. زمانی که محل دقیق گرفتن نبض را پيدا كرديد، تعداد نبض‌هايي را که در یک دقيقه احساس مي‌كنيد شمرده یا تعداد ضربه‌هایی را که در ۳۰ ثانیه احساس می‌کنید بشماريد و سپس تعداد آن‌ را دو برابر نماييد.

میزان نبض ایستا و ضربان قلب هدف

کارشناسان در مورد ضربان یا نبض دو نرخ متفاوت را تعریف مي‌نمايند. میزان ضربات قلب ایستا یا نبض ایستا زمانی که فرد ورزش نمی‌کند یا در حال استراحت و در حال تماشای فیلم یا خواندن کتاب است اندازه گيري مي‌شود.

میزان ضربات قلب هدف سطح ایده آلی مي‌باشد که ضربان به هنگام ورزش باید به آن رسيده تا بتوان اطمينان حاصل كرد كه تمرین فرد موثر بوده و نتایج مفیدی برای بدن به همراه خواهد داشت.

محدوده ضربان قلب نرمال کودکان

نبض ایستا در کودکان با توجه به سن و در زمان استراحت و غير از زمان فعالیت‌‌های فیزیکي کودک اندازه‌گيري خواهد شد. ممکن است هنگام گریه یا انجام فعالیت بدنی، میزان نبض یا ضربان قلب در کودکان بالاتر از ميزان نرمال برود. همچنين اين امكان وجود دارد كه در خواب کودک نبضی کمتر از حد طبیعی را داشته باشد.

ضربان قلب پایین یا بالا

میزان ضربان در کودکان می‌تواند طبیعی، تاکی‌کاردی (سريع) یا برادی‌کاردی (كند) باشد. ممكن است ضربان نامنظم قلب در کودکان در بعضی از انواع تند تپشی به بیش از ۲۲۰ ضربان در دقیقه یا کند تپشی به کمتر از ۵۰ ضربان در دقیقه باشد.

بايد توجه داشت ضربات قلب تند تپشي یا كند تپشي از موارد اورژانسی بوده به خصوص اگر کودک علائمي مانند خستگی، سرگیجه یا تحریک پذیری شدید را داشته باشد.

چنان چه فرزند شما ضربان قلب نرمال کودکان را ندارد و داراي علائم ناشی از کند تپشی یا تند تپشی است، باید سریعا به پزشک مراجعه نماييد. چنان چه نبض كودك بالاتر یا پایین‌تر از حد معمولی بوده، بهتر است به پزشک اطفال مراجعه نماييد. ممکن است ضربان بالا در اثر بیماری‌‌های قلبی، عفونی یا متابولیکی ایجاد شود.

بررسی ضربان غیرطبیعی قلب

چنان چه پزشک متخصص كودكان در مورد ضربان قلب نرمال کودکان به مورد مشكوكي برخورد كند، ممکن است برای وضعيت قلب این کودکان، انجام برخی از آزمایشات را تجویز نمايد.

به طور مثال، ممکن است پزشک علاوه بر ضربات قلب کودک، فشار خون او را نیز مورد بررسی قرار دهد و از او نوار قلب گرفته شود. نوار قلب به پزشک كمك مي‌كند علاوه بر اندازه گيري میزان ضربان در کودک ریتم یا فعالیت الکتریکی قلب را نیز بررسی نمايد.

همچنین می‌تواند اطلاعاتي را در مورد بزرگ شدن قلب یا سخت کار کردن آن را نیز نشان دهد. در برخي مواقع، پزشک اطفال ممکن است براي بررسي دقيق‌تر کودک را به یک متخصص قلب اطفال ارجاع دهد. به علاوه پزشک اطفال امکان دارد آزمایش خون یا آزمایش تیروئید را برای بررسی بیشتر تجويز نمايد. زیرا این دو عامل ممكن است سبب افزایش ضربان گردند.

علت تپش قلب در کودکان

در برخي موارد علت تپش قلب در کودکان یا تند تپشی ضربان قلب در کودکان یک موضوع بسیار ساده‌ بوده و به آسانی رفع خواهد شد. به طور مثال اگر کودک در طول روز قهوه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا نوشابه‌‌های گازدار مصرف نمايد، ممکن است ضربان ایستای بیشتری پيدا كند.

 همچنين وجود عوارض جانبی در مصرف برخی از داروها ممكن است بر تپش قلب ایستای کودک تاثير بگذارد. برخي افراد تصور مي‌كنند تنها داروی محرک اختلال کم توجهی یا بیش فعالی ممكن است میزان تپش قلب کودکان را افزایش دهد؛ اما بهتر است بدانید که داروی‌هایي مانند آنتی هیستامین نیز می‌‌توانند سبب افزايش تپش قلب كودكان شوند.

ضربان قلب ایستا بالا در كودكان ممكن است با علائمی مانند درد، کم آبی یا تب همراه باشد. در صورتي كه یک کودک مبتلا به تب بالا، داراي ضربان بالا باشد،‌ باید با درمان تب، میزان ضربان به حالت عادی برگردد.

در صورتي كه پزشک متخصص اطفال در ضربات قلب کودک مشكلي احساس نمايد، ممکن است آزمایشاتی را تجويز نمايد تا بررسي كند آيا اختلال اساسی در قلب او وجود دارد یا خیر. معمولا در اين موارد پزشک ممکن است یک نوار قلب هم تجویز نمايد.

نوار قلب به پزشک اين امكان را می‌دهد که علاوه بر ضربات قلب کودک، ریتم و فعالیت الکتریکی قلب او را نیز بررسی نمايد. همچنین اطلاعاتي را در مورد بزرگ شدن یا فعالیت بیش از حد قلب به پزشک نشان مي‌دهد.

ممکن است علاوه بر مشکلات قلبی، پزشک آزمایش خون را براي شمارش سلول‌های خونی یا آزمایش تیروئید تجويز كند. زيرا مشکلاتی مانند کم خونی یا پرکاری تیروئید ممكن است سبب ايجاد ضربان سریع قلب گردند.

ضربان قلب نرمال بزرگسالان

ضربات قلب میزان دفعاتی است که قلب در مدت یک دقیقه می‌زند. قلب به هنگام تپش، خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی را در اندام‌های بدن پمپاژ می‌کند. یک قلب سالم با توجه به فعالیت‌های بدن خون کافی را در زمانی مناسب پمپاژ خواهد کرد.

به عنوان مثال هنگام ترس، بدن به صورت غریزی هورمون آدرنالین آزاد می‌کند و ضربان افزایش پیدا خواهد کرد. پمپاژ قلب بدن را برای استفاده اکسیژن و انرژی بیشتر به منظور مقابله یا فرار از خطرات احتمالی آماده خواهد کرد.

معمولا برخی افراد نبض را با ضربات قلب اشتباه می‌گیرند. تعداد نبض برابر با ضربان می‌باشد زیرا انقباض قلب باعث افزایش فشار خون در رگ‌ها و نمایان شدن نبض می‌‌گردد.

ضربان قلب نرمال بزرگسالان

ضربان قلب نرمال بزرگسالان که بیماری زمینه‌ای یا شرایط خاص بدنی ندارند، معمولا بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می‌باشد. باید به این نکته توجه داشت که موارد مختلفی روی تعداد ضربان تاثیر گذار بوده و ممکن است این عدد کاهش یا افزایش پیدا کند.

عواملی همچون سن، سلامت جسمانی، فعالیت‌های فیزیکی، استعمال دخانیات، داشتن بیماری‌های قلبی عروقی، کلسترول بالا، دیابت، وضعیت بدن، احساسات و داروها بر ضربان قلب نرمال بزرگسالان تاثیر می‌گذارند.

 با وجود این که ضربان طبیعی قلب می‌تواند طیف وسیعی داشته باشد، اما ممکن است ضربان قلب بالا یا پایین غیرمعمول، نشان دهنده‌ی یک مشکل زمینه‌ای در بدن باشند.

ضربان قلب نرمال سالمندان

محدوده ضربات قلب در سالمندان مانند افراد بالغ می‌باشد. همانطور که در بالا اشاره شد، بیماری‌های مختلف روی ضربان تاثیر می‌گذارند. بنابراین ممکن است افراد سالمند که دارای بیماری‌های زمینه‌ای فشار خون، قلب و کلیه می‌باشند، دچار ضربات قلبی بالاتر یا پایین‌تر از حد نرمال شوند.

ضربان قلب در بزرگسالان در زمان استراحت

ضربان طبیعی قلب انسان در زمان استراحت مربوط به حالتی است که فرد در آرامش است و فعالیت چندانی انجام نداده است. بهترین زمان برای تعیین ضربات قلب صبح‌ها هنگام و قبل از بیرون آمدن از رختخواب می‌باشد.

با توجه به سن و وضعیت بدنی هر فرد، ضربان طبیعی قلب در این حالت عددی بین ۶۰ تا ۱۰۰ خواهد بود. میزان ضربان قلب نرمال در حالت استراحت در کودکان کمتر از 15 سال بین ۷۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه می‌باشد.

با این وجود، داشتن ضربان قلب کمتر از ۶۰ به معنای ابتلا به بیماری نبوده و افراد فعال معمولا ضربان کمتری خواهند داشت.

زیرا قلب این افراد به منظور حفظ ضربان پایدار نیازی به فعالیت شدید نخواهد داشت. ورزشکاران که ورزش را به طور حرفه‌ای دنبال می‌نمایند در حالت استراحت ممکن است ضربان با ۴۰ تپش در دقیقه داشته باشند.

ضربات قلبی کمتر از ۶۰ در حالت استراحت ممکن است در اثر مصرف برخی داروها ایجاد شده باشد. بسیاری از داروهایی که برای کاهش فشار خون استفاده می‌گردند، سبب کاهش ضربات قلب می‌شوند.

از انواع این داروها میتوان به بتا بلاکرها اشاره کرد. ممکن است کاهش ضربان در صورت داشتن علائم دیگر نشانه وجود یک مشکل در بدن باشد. کاهش ضربات قلب در افرادی که دارای احساس گیجی یا سبکی در سر هستند نشانه حضور وجود مشکلات نیاز به درمان می‌باشد.

ضربان قلب طبیعی به هنگام ورزش

ضربان قلب افراد با ورزش افزایش پیدا می‌کند. به هنگام ورزش کردن بهتر است از وارد کردن فشار زیاد به قلب خودداری شود.

با این وجود، بدن برای رساندن انرژی و اکسیژن بیشتر به تمام نقاط در زمان فعالیت به افزایش ضربات قلب نیاز خواهد داشت.

با وجود این که ضربان در اثر فعالیت‌های فیزیکی افزایش پیدا می‌کند، به مرور زمان، ضربان در زمان انجام فعالیت کمتر افزایش پیدا می‌کند.

داشتن ضربان طبیعی قلب به هنگام ورزش یعنی قلب برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی کافی به دیگر نقاط بدن نیاز به تلاش کمتری دارد.

فقط سرعت ضربات قلب عامل تعیین کننده سلامت قلب نمی‌باشد و ریتم آن نیز مورد اهمیت است. قلب باید با یک ریتم منظم تپش داشته و بین هر دو تپش یک فاصله‌ی طبیعی باشد.

اختلال در عملکرد قلب ممکن است سبب بروز ناهنجاری در ضربان گردد. تغییر در تپش قلب در طی روز و در هنگام انجام ورزش، اضطراب، هیجان و ترس امری طبیعی بوده اما  افراد به هنگام استراحت نباید دچار تپش قلب شوند.

سطح اکسیژن خون در حالت طبیعی باید بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلی متر جیوه باشد. سطح اکسیژن خون کمتر از ۶۰ میلی متر جیوه پایین بوده و با توجه به تصمیم پزشک ممکن است نیاز به مکمل اکسیژن باشد.

روش‌های حفظ ضربان قلب نرمال بزرگسالان

داشتن ضربان قلب نرمال برای حفاظت از سلامت قلب، از اهمیت زیادی برخوردار است. ورزش به تقویت ضربان قلب نرمال بسیار کمک خواهد کرد. راهکارهای دیگری وجود دارد که می‌توان برای حفاظت از سلامت قلب انجام داد. این راهکارها شامل:

• کاهش استرس: استرس ممکن است سبب افزایش ضربان و فشار خون گردد. برای مقابله با استرس نفس عمیق کشیدن، یوگا و تمرین ذهن موثر می‌باشد.
• اجتناب از مصرف دخانیات: مصرف سیگار سبب بالا رفتن ضربان خواهد شد و ترک کردن آن تعداد ضربان را به حالت طبیعی باز می‌گرداند.
• کاهش وزن: چاقی سبب می‌شود قلب برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به تمام نواحی بدن سخت‌تر تلاش کند.

اقدامات لازم هنگام داشتن ضربان قلب غیر نرمال

ضربان طبیعی، ممکن است به دلیل استرس، عصبی بودن، کم آبی و فشار بالا، افزایش یابد. نشستن و تنفس های عمیق و آهسته سبب کاهش ضربان می‌گردد. انجام ورزش و تناسب اندام نیز در پایین آوردن ضربان موثر است. باید به این نکته توجه داشت که سرد کردن بدن بعد از ورزش بسیار اهمیت دارد.

با افزایش ضربان، دمای بدن بالاتر رفته و رگ‌های خونی رقیق خواهند شد. بنابراین توقف بسیار سریع ورزش ممکن است سبب ایجاد احساس کسالت و یا حتی مرگ گردد. کشش عضلات و پیاده روی در کاهش تجمع لاکتیک اسید که باعث گرفتگی عضلات می شود، موثر خواهند بود.

وجود برخی شرایط مانند آریتمی، سبب ایجاد ضربان سریع قلب و در برخی شرایط خیلی آهسته می گردد که ریتم غیر طبیعی به همراه دارد. تاکیکاردی نیز به شرایطی اطلاق می شود که در حالت استراحت ضربان به بالای ۱۰۰ تپش در دقیقه رسیده که معمولا در اثر سیگنال های الکتریکی در دهلیز بالای قلب بوده که به درستی کار نکنند.

برادیکاردیا، به شرایطی اطلاق می شود که در آن قلب بسیار آرام زده و معمولا ضربان زیر ۶۰ ضربه در دقیقه می باشد. برادیکاردیا ممکن است ناشی از مشکلات گره های سینوسی دهلیزی در قلب بوده که مثل یک ضربان ساز عمل می نمایند، یا به قلب مانند حملات قلبی و یا بیماری های قلبی آسیب وارد می نمایند.

ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف

در خصوص ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف باید توجه به برخی نکات را در نظر داشته باشیم. چنان چه قلب در اثر آسیب یا بیماری ضعیف گردد، به اندام ها خون کافی منتقل نمی شود و در عملکرد طبیعی آن‌ها مشکل ایجاد می‌شود. همچنین با گذشت زمان ضربان کاهش پیدا می‌کند. ضربان در حالت نرمال و در زمان استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ عدد در دقیقه خواهد بود.

قلب ورزشکاران حرفه‌ای در حالت طبیعی و استراحت ۶۰ یا حتی در برخی موارد ۴۰ بار در دقیقه می‌تپد. ضربان طبیعی قلب در حالت استراحت ممکن است در یک محدوده خاصی در نوسان باشد. این مقدار به شرایطی از جمله ورزش کردن، دمای بدن، محرک‌های عاطفی و موقعیت بدن بستگی خواهد داشت.

جدول ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف

نوزادان (۱ تا ۳۰ روزه)	۱۲۰ تا ۱۶۰
شیرخواران (۱ تا ۳ ساله)	۱۲۰ تا ۱۶۰
کودکان (۳ تا ۱۲ ساله)	۱۰۰ تا ۱۲۰
نوجوانان (۱۲ تا ۱۸ ساله)	۸۰ تا ۱۰۰
بزرگسالان (۱۸ تا ۶۵ ساله)	۶۰ تا ۱۰۰
سالمندان (۶۵ سال به بالا)	۶۰ تا ۱۰۰

ضربان قلب در بارداری

تپش قلب ممکن است در افراد مختلف نشانه‌های متفاوتی به همراه داشته باشد. ممکن است خانم‌های باردار برخی از حالت‌های زیر همزمان تجربه نمایند:

• احساس گیج بودن
• اضطراب
• احساس کوبش در قلب
• تپش قلب
• عرق کردن
• بالا و پایین رفتن قفسه سینه
• ضربان نامنظم قلب

تپش قلب در بارداری ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود که برخی از این علت‌ها چندان جدی نبوده و در برخی مواقع علت تپش قلب باید درمان گردد. موارد زیر برخی از علت‌های تپش قلب بارداری می‌باشند که خطری نخواهند داشت:

• واکنش قلب به افزایش حجم خون در بدن
• استرس و دلهره
• واکنش بدن به مصرف بعضی از غذاها یا نوشیدنی‌ها به خصوص مصرف کافیین
• واکنش بدن به استفاده از دارو‌های سرما خوردگی یا آلرژی

عوامل مهم‌تر و خطرناک تر ایجاد تپش قلب در بارداری شامل موارد زیر هستند:

• مشکلات تیروییدی
• مشکل حاد قلبی ایجاد شده در اثر بارداری پیشین و یا حادثه دیگری
• پرفشاری ریوی یا هایپرننشن ریوی
• سرخرگ‌های کرونری
• ضربان نامنظم قلب
• پریکلامسیا و بیماری‌های مربوط به فشار خون بارداری

ممکن است پیدا کردن علت تپش قلب در بارداری، برای پزشکان کار ساده‌ای نباشد. بسیاری از علائمی که نشان دهنده‌ی مشکلات قلبی در طول بارداری معمولی می‌باشند، یافتن علت اصلی بیماری را دشوار می‌کنند.

• دلایل تپش قلب در بارداری

تپش قلب در بارداری یک مشکل رایج است که معمولا بدون دلیل در زمان‌های استرس و هیجان بروز پیدا می‌کند. زنان باردار به هنگام تپش قلب دچار تنگی نفس می‌شوند که پس از چند دقیقه بهبود پیدا می‌کنند. عوامل ایجاد تپش قلب شامل موارد زیر است:

1. افزایش حجم خون

بدن زنان باردار نسبت به افراد معمولی 50 درصد خون بیشتری خواهد داشت. این تغییر بخاطر نیاز جنین به مواد مغذی موجود در خون مادر است. با این وجود قلب باید بیشتر کار کرده و در نتیجه سبب تپش بیشتر در قلب مادر می‌گردد.

• پروژسترون

هورمون پروژسترون در بدن خانم باردار غلظت بیشتری خواهد داشت. این هورمون سبب تغییرات جسمی و روانی مختلفی می‌شود. یکی از اثرات هورمون پروژسترون افزایش ضربان و عملکرد قلب است که سبب گردش خون کافی برای رحم شده و در نتیجه ضربان افزایش و سبب تپش قلب خواهد شد.

• محصولات کافئینی

در برخی موارد تپش قلب ممکن است در اثر مصرف مقدار بالای کافئین ایجاد شود. کافئین در بسیاری از مواد غذایی مانند شکلات، کیک، شیرینی و نوشیدنی‌ها است. چنان چه کافئین سبب ایجاد تپش قلب شود، با کاهش مصرف آن می‌توان به کاهش تپش کمک کرد.

• واکنش‌های هیجانی

تپش قلب در افراد غیر باردار نیز ممکن است در موارد قرار گرفتن در موقعیت‌های دارای اضطراب، ترس، شوک، عصبانیت و فعالیت فیزیکی بیش از حد ایجاد شود.

چنان چه تپش قلب در اثر استرس به وجود بیاید، باید عوامل استرس زا را کاهش داد. برای کاهش استرس می‌توان چندین بار در روز نفس عمیق کشیده تا ذهن آرام شود. انجام یوگا و ماساژ در طول بارداری در کاهش تنش‌های بارداری موثر خواهد بود.

سوالات متداول

• آیا ضربان قلب 50 در دقیقه در حالت استراحت طبیعی است؟

ضربان قلب نرمال در حالت استراحت برای بزرگسالان بین 60 تا 100 بار در دقیقه است.

بنابراین، ضربان قلب 50 در دقیقه در حالت استراحت technically پایین‌تر از حد نرمال محسوب می‌شود.

سخن پایانی

میزان ضربان قلب نرمال در افراد بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه خواهد بود. چنان چه ضربان بین این دو عدد باشد یعنی قلب سالم بوده و تپش ندارد. در حالت کلی ضربان پایین نشان دهنده‌ی عملکرد کار آمدتر قلب می‌باشد.

 به طور مثال ممکن است در یک وزرشکار حرفه‌ای ضربان حدود 40 باشد. معمولا اگر در بزرگسالان عادی ضربان اگر کمتر از 60 ضربان در دقیقه باشد فرد دچار ضربان پایین است. در حالت کلی برای بزرگسالان، ضربان بالای 100 ضربان در دقیقه بالا می‌باشد و بهتر است به متخصصص قلب و عروق در کلینیک‌های تخصصی مراجعه نمایند.

 باید توجه داشت مشکلات قلبی و عروقی اگر به موقع درمان شوند خطرساز نخواهند بود. بنابراین بهتر است در صورت داشتن هر گونه مشکل زمینه‌ای قلبی و عروقی و یا تغییرات ضربان قلب نرمال همراه با تنگی نفس، تعریق سر، درد قفسه سینه، سرگیجه و کاهش هوشیاری سریعا به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه شود تا از بروز خطرات و آسیب‌های بعدی پیشگیری شود.