آیا تا به حال سوزش معده و تپش قلب را تجربه کردهاید؟ این بیماری که به عنوان ریفلاکس معده نیز شناخته میشود، گاهی اوقات میتواند باعث درد در قفسه سینه شود؛ اما آیا میتواند باعث تپش قلب نیز شود؟ آیا ارتباطی بین این دو وجود دارد؟ امروزه ریفلاکس از علائم رایجی است که هر فردی در زندگی روزمره خود با آن مواجه است.
این علائم هم مردان و هم زنان و همچنین افراد در تمام گروههای سنی، عمدتاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار میدهد. اگر در پی سوزش معده ناگهان دچار تپش قلب شدید تصور نکنید که به علت ریفلاکس معده ایجاد شده است؛ اگرچه وجود اسید زیاد در معده و مری میتواند یکی از دلایل احتمالی تپش قلب باشد؛ اما گاهی میتواند نشانهای از اختلالی جدی مانند بیماری قلبی باشد. ما در این مقاله به ارتباط این دو و عوامل ایجادکننده این بیماری و در نهایت روشهای پیشگیری و درمان سوزش قلب میپردازیم؛ پس با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
فهرست مطالب
سوزش معده و تپش قلب چیست؟
هنگامی که تپش قلب رخ میدهد، فرد احساس میکند که قلبش خیلی سریع میتپد یا بیشتر از حد معمول پمپ میکند. این علامت عمدتاً در قفسه سینه، گردن و گلو احساس میشود.
ضربان قلب ممکن است در طول تپش، طبیعی یا غیر طبیعی باشد. اگرچه تپش قلب میتواند ترسناک باشد، اما معمولاً علت زمینهای جدی ندارد و ناشی از عواملی مانند استرس، اضطراب، افسردگی، کافئین یا سایر محرکها یا تغییرات هورمونی است. اما به صورت کمتر شایع، تپش قلب میتواند، نشانهای از ریتم غیرطبیعی قلب به نام آریتمی باشد.
در آریتمی، مسیرهای الکتریکی قلب شما مختل میشود و منجر به اختلال در سیگنالهایی میشود که ریتم و سرعت انقباض قلب شما را تنظیم میکند.
ریفلاکس اسید یک اختلال گوارشی آشنا است که بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار داده است. سوزش معده، تحت تأثیر مسائل مختلف از جمله بیماری، غذاها و سبک زندگی بروز میکند.
ریفلاکس زمانی رخ میدهد که غدد معده مقدار زیادی اسید تولید کنند و اسید از معده به مری پس بزند. ریفلاکس معده، خود را به صورت سوزش و درد خفیف تا شدید در قسمت بالای معده و زیر استخوان سینه نشان میدهد و گاهی باعث احساس سوزش و ناراحتی در قفسه سینه و تپش قلب میشود که ممکن است با درد حمله قلبی اشتباه گرفته شود.
درد سوزش معده در هنگام دراز کشیدن زیاد میشود و منجر به احساس طعم ترش یا اسیدی در دهان میشود. در بیشتر مواقع با یافتن علت این عارضه میتوان این مشکل را به شکل قابل توجهی درمان کرد. مهم این است که به پزشک خود مراجعه کنید تا با تشخیص علت سوزش شما و ارائه یک برنامه درمانی مؤثر به برطرف کردن علائم و علت آن به شما کمک کند.
⦁ سوزش معده میتواند در زمینه علل مختلفی بروز کند که عبارتاند از:
⦁ اختلال هضم
⦁ بیماریهای التهابی دستگاه گوارش
⦁ زخم معده
⦁ میکروب معده (هلیکوباکتر پیلوری)
⦁ بارداری
⦁ مصرف برخی داروها مانند بروفن، ناپروکسن، ژلوفن، آسپرین و …
⦁ مصرف بیش از حد الکل
⦁ سیگار کشیدن
⦁ غذاها
⦁ از جمله غذاهای ادویهدار، پیازها، محصولات مرکبات، فرآوردههای گوجه فرنگی (مانند سس کچاپ)، غذاهای چرب و سرخ شده، شکلات، نوشابههای گازدار، قهوه یا سایر نوشیدنیهای کافئیندار، وعده غذایی حجیم
⦁ چاقی
⦁ بدخیمیهای گوارشی
⦁ آلرژی غذایی به موادی مانند لبنیات (به ویژه در افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند)، گلوتن، بادام زمینی، بادمجان، فلفل دلمهای و گوجه فرنگی
⦁ الکل
⦁ فتق مری به فضای قفسه سینه
⦁ با توجه به پیچیدگی تشخیص علت سوزش گاهی نیاز میشود به برای یافتن علت آن، اقدامات آزمایشگاهی و تشخیصی و حتی تصویربرداری لازم باشد؛ بنابراین بهتر است، در صورت بروز موارد زیر، برای تشخیص علت بروز آن به پزشک مراجعه کنید:
⦁ از علت سوزش معده خود مطمئن نیستید.
⦁ به مدت طولانی دچار سوزش معده هستید.
⦁ دچار کاهش وزن بدون توجیه شدهاید.
⦁ دچار سیری زودرس یا از دست دادن اشتها شدهاید.
⦁ دچار تعریق شبانه نیز شدهاید.
⦁ بروز علائم بیش از دو نوبت در هفته
⦁ دچار اختلال در بلع خوراکیها شدهاید.
⦁ تهوع و استفراغ طولانی مدت پیدا کردهاید.
⦁ عوارض سوزش معده چیست؟
⦁ بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)، به وضعیتی اطلاق میشود که بر اثر سوزش معده به صورت متوالی، منجر به اختلال در روال عادی زندگی شما شده باشد.
درمان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) نیازمند تجویز داروها، گاهی جراحی یا استفاده از سایر روشهای درمانی است. بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) میتواند به طور جدی به مری شما آسیب برساند یا منجر به تغییرات پیش سرطانی در مری به نام مری بارت شود.
⦁ برای پیشگیری از سوزش چه کارهایی میتوان انجام داد؟
⦁ ترک سیگار
⦁ محدود کردن یا اجتناب از مصرف الکل
⦁ کاهش سطح استرس
⦁ محدود کردن مصرف غذاهایی که معده شما را تحریک میکنند.
⦁ اگر ریفلاکس اسید معده دارید، حداقل بین وعده غذا و خواب خود 1 تا 2 ساعت وقفه بیندازید.
⦁ برای کاهش علائم شبانه از بالش بلندتر برای بالا بردن سر هنگام خواب استفاده کنید.
⦁ غذای خود را بیشتر بجوید.
⦁ خودداری از مصرف داروهایی که علائم شما را بدتر میکنند.
⦁ غذای خود را در حجم کمتر و در وعدههای غذایی بیشتر مصرف کنید.
⦁ در صورتی که اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
⦁ برای درمان سوزش معده چه میتوان کرد:
برای درمان خانگی سوزش معده، مصرف موارد متنوعی توصیه شده است؛ از جمله: موز، سرکه سیب، زنجبیل، نعناع، جوششیرین، پروبیوتیکها، بابونه، آب آلوئهورا و … اما درمانهای دارویی همچنان انتخاب بهتری برای اقدام مؤثر برای سوزش هستند. بسیاری از داروهای بدون نیاز به نسخه میتوانند به بهبودی این عارضه کمک کنند. این داروها عبارتاند از:
⦁ شربتهای آنتی اسید که به خنثی کردن اسید معده کمک میکنند. آنتی اسیدها به سرعت موجب برطرف شدن علائم میشوند. باید در نظر داشته باشید که این داروها نمیتوانند باعث بهبودی مری آسیب دیده در اثر ریفلاکس طولانیمدت شوند.
⦁ مهارکنندههای گیرنده H2، سرعت تولید اسید معده را کاهش میدهند. سرعت اثر مسدودکنندههای H2 به اندازه آنتی اسیدها نیست؛ اما معمولاً اثر درمانی طولانیتری داشته است؛ مانند فاموتیدین
⦁ مهارکنندههای پمپ پروتون، تولید اسید معده را متوقف میکنن؛ مانند امپرازول
آیا سوزش معده و تپش قلب با یکدیگر ارتباطی دارند؟
سوزش معده و تپش قلب دو شکایت شایع هستند که افراد زیادی در زندگی با آنها مواجه میشوند. گاهی ریفلاکس معده به صورت درد سوزشی در قفسه سینه احساس میشود که بسیار شبیه به درد حمله قلبی است و تشخیص منشأ درد بیمار را دشوار میکند.
از طرفی درد حمله قلبی میتواند حتی به ناحیه معده نیز انتشار یابد؛ بنابراین همیشه سوزش معده، ناشی از ریفلاکس اسید نیست؛ بنابراین تشخیص منشأ سوزش معده و تپش قلب گاهی دشوار میشود. در مطالعات علمی هنوز شواهد دقیقی از ارتباط واقعی بین سوزش معده و تپش قلب پیدا نشده است. با این حال، چند فرضیه در مورد چگونگی ارتباط این دو علامت وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
⦁ ریفلاکس معده میتواند باعث تجمع اسید معده در مری شود. این تجمع اسید ممکن است باعث تحریک قلب شده و منجر به تپش شود.
⦁ این عارضه ممکن است باعث ایجاد تنش در فرد و ترشح هورمونهای استرس شود. ترشح هورمون استرس و اضطراب، تعداد ضربان قلب را بالا برده و منجر به تپش میشود.
⦁ دلیل دیگری که میتواند ارتباط سوزش معده و تپش قلب توجیه کند این است که برخی شرایط باعث بروز این دو علامت به صورت همزمان میشوند. مثلاً خوابیدن پس از خوردن غذا یا مصرف غذاهای محرک و تند مانند کافئین و الکل میتواند منجر به این عارضه شود.
⦁ بروز استرس و اضطراب در بدن میتواند خود را با اشکال مختلف نشان بدهد. با توجه به ارتباط نزدیک بین حالات روحی افراد و سیستم عصبی دستگاه گوارش، یکی از علامتهای شایع استرس، سوزش معده و تپش قلب همزمان است.
⦁ گفته شد که فتق مری به فضای قفسه سینه یکی از علل ریفلاکس معده است. در این شرایط، مری با ورود به فضای قفسه سینه ممکن است به قلب فشار بیاورد که منجر به نامنظم شدن ریتم قلب و تپش در قلب میشود.
⦁ یکی دیگر از مقصران احتمالی این عارضه، عصب واگ است. این عصب، بخشی از سیستم پاراسمپاتیک بدن است و سیگنالهای مغز را به قلب، ریهها، معده و سایر قسمتهای دستگاه گوارش شما منتقل میکند.
این عصب در کنترل عملکردهایی مانند ضربان قلب، تنفس و هضم غذا نقش به سزایی دارد. برخی مطالعات نشان دادهاند که وقتی فرد دچار این عارضه میشود، عصب واگ تحریک شده، به اشتباه یک پیام عصبی به قلب میفرستد و موجب تپش در قلب میشود.
⦁ از طرفی سوزش با تحریک عصب واگ ممکن است با تنگ کردن عروق قلب بر خونرسانی به عضله قلب تأثیر گذاشته و منجر به تپش در قلب شود.
⦁ یکی دیگر از علل بروز سورش معده و تپش قلب، پرخوری است. پرخوری با اختلال در عملکرد ماهیچههای معده موجب تأخیر در تخلیه معده میشود که خود را به صورت سوءهاضمه و سوزش سر دل نشان میدهد. به علاوه پرخوری با تغییر در گردش خون بدن باعث بروز تپش در افراد میشود.
⦁ آلرژیهای غذایی با ایجاد فرایندهای التهابی و واکنش ایمنی در معده و بدن نیز موجب سوزش معده و تپش قلب میشوند.
علاوه بر مطالبی که در بالا ذکر شد، طبق برخی از مقالات علمی اخیر، در افرادی که به صورت طولانی مدت مبتلا به این بیماری هستند، احتمال بروز مشکلات قلبی وجود دارد. این بیماری در علم پزشکی سندرم گوارشی قلبی نامیده میشود. با ما همراه باشید تا در ادامه بیشتر در این مورد صحبت کنیم.
دانستن این نکته ضروری است که در صورت بروز این عارضه، اگر در مورد منبع آن مطمئن نیستید، باید به پزشک مراجعه کنید تا هرگونه بیماری زمینه ای و علت جدی را بررسی کند.
اگر علائمی دیگری به همراه سوزش معده و تپش قلب مانند احساس درد و فشار در قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق سرد، ضعف و غش و تهوع و استفراغ داشتید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. پزشکان مجرب کلینیک ما هر لحظه آماده راهنمایی و کمکرسانی به شما هستند؛ بنابراین میتوانید برای مشاوره یا تعیین وقت ملاقات حضوری با کلینیک ما تماس بگیرید.
سوزش معده و تپش قلب: سندرم گوارشی قلبی چیست؟
سندرم گوارشی قلبی، مجموعهای از علائم قلبی عروقی است که در زمینه تغییرات در سیستم گوارش ایجاد میشود. این تشخیص برای مدتی از فهرست بیماریهای پزشکی حذف شده بود، اما مطالعات اخیر مجدداً اهمیت این بیماری را مطرح کرده است.
این سندرم میتواند باعث بروز طیف وسیعی از علائم قلبی از جمله تنگی نفس، سوزش قلب، کاهش یا افزایش ضربان قلب، اختلال ریتم قلب و تپش قلب شود. به علاوه این بیماری با بروز خستگی، اضطراب، گرگرفتگی، درد و گرفتگی عضلات، سرگیجه و اختلال خواب به صورت دورهای و به ویژه پس از غذا خوردن بروز میکند.
سوزش معده و تپش قلب: با علل مهمتر تپش قلب آشنا شوید
با وجود تمام مطالبی که پیش از این مطرح شد، تپش قلب علل شایع دیگری دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
⦁ تب
⦁ بارداری
⦁ کم آبی بدن
⦁ ورزش هوازی
⦁ مصرف کافئین
⦁ پرکاری تیروئید
⦁ تغییرات هورمونی
⦁ مصرف سیگار و الکل
⦁ فشار بیش از حد فیزیکی
⦁ بیماریهای زمینهای قلبی
⦁ کاهش حجم خون در اثر خونریزی و کم خونی
⦁ سطح پایین قند، پتاسیم و اکسیژن خون
⦁ عوامل روحی روانی مانند ترس و اضطراب
⦁ مصرف مواد مخدر مانند کوکائین یا آمفتامینها
⦁ برخی از داروها، مانند داروهای سرفه، سرماخوردگی و داروهای استنشاقی آسم
عوامل خطرناک تپش قلب
در هنگام بروز تپش در قلب برخی عوامل میتواند نشاندهنده خطر بروز مشکلات جدیتر برای شما باشد؛ این عوامل عبارتاند از:
⦁ داشتن کم خونی
⦁ داشتن پرکاری تیروئید (با علائمی مثل احساس گرگرفتگی، خشکی پوست، کاهش وزن، تغییرات خلق و تحریکپذیری)
⦁ باردار بودن
⦁ داشتن بیماری دریچهای قلب
⦁ داشتن سابقه حمله قلبی
پزشکان چگونه علت سوزش معده و تپش قلب را تشخیص میدهند؟
برای یافتن علت تپش، پزشک شما با پرسیدن علائم، سابقه پزشکی و انجام معاینات لازم شروع میکند. معاینات شامل گوش دادن به قلب شما با گوشی پزشکی، بررسی نبض و اندازهگیری فشار خون است. به علاوه پزشک ممکن است تیروئید شما را لمس کنند تا ببینند که آیا متورم شده است یا خیر. به علاوه آزمایشهایی برای تشخیص منشأ سوزش معده و تپش قلب استفاده میشوند که در زیر به صورت خلاصه برای شما شرح میدهیم:
⦁ اکوکاردیوگرافی: این آزمایش که در جامعه به اکوی قلب نیز شناخته میشود، از امواج صوتی برای بررسی هرگونه مشکل در ساختار قلب یا جریان خون قلب شما استفاده میکند.
⦁ نوار قلب: به وسیله الکترودهایی که روی قفسه سینه دست و پای شما قرار میگیرند، سرعت و ریتم ضربان قلب شما بررسی میشود. نوار قلب همچنین میتواند بروز حمله قلبی را نشان دهد.
نوار قلب یکی از مهمترین ابزارهای تشخیصی است که میتواند به تشخیص سوزش معده و تپش قلب کمک کند. به علاوه گاهی پزشک به بررسی نوار قلب شما در حین ورزش میپردازد که تست ورزش نامیده میشود.
⦁ هولتر مانیتور: گاهی نوار قلب در زمان مراجعه به پزشک، اختلالی را نشان نمیدهد اما بر اساس علائم شما، پزشک نیاز میبیند که وسیلهای در اختیار شما بگذارد که در طول یک روز یا بیشتر، وضعیت ریتم قلب شما را ضبط کند. به علاوه این دستگاه دکمهای دارد که اگر احساس سوزش معده و تپش قلب کردید، آن را فشار میدهید تا نوار قلب شما را در آن لحظه ثبت کند.
آیا میتوانم علت سوزش معده و تپش قلب خود را تشخیص بدهم؟
از شکایات شایعی که افراد زیادی در زندگی با آنها روبهرو میشوند، سوزش معده و تپش قلب است. گاهی ریفلاکس به صورت احساس سوزش در قفسه سینه بروز میکند که بسیار شبیه به درد حمله قلبی است و تشخیص منشأ درد بیمار را دشوار میکند.
از طرفی درد سکته قلبی محدود به قفسه سینه نیست و میتواند حتی به ناحیه معده نیز انتشار یابد؛ بنابراین همیشه سوزش ناشی از ریفلاکس اسید نیست. به همین علت گاهی تشخیص منشأ سوزش معده و تپش قلب دشوار میشود.
علائم خطر تپش قلب و سوزش معده چیست؟
اگر علائم دیگری به همراه سوزش معده و تپش قلب دارید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. این علائم میتواند نشانهای از آریتمی یا حمله قلبی باشد:
⦁ احساس فشار و درد در ناحیه سینه
⦁ تنگی نفس
⦁ تعریق سرد
⦁ تهوع و استفراغ
⦁ بیهوشی و کاهش سطح هوشیاری
⦁ بروز ناگهانی احساس ضعف و ناتوانی در انجام امور روزمره
⦁ سابقه بیماری قلبی در خود فرد یا خانواده
نکاتی برای پیشگیری از سوزش معده و تپش قلب
تغییر در سبک زندگی و اجتناب از عوامل محرک، تأثیر به سزایی در پیشگیری از بروز سوزش معده و تپش قلب دارد. در ادامه به مهمترین راهکارهای پیشگیری از این عارضه میپردازیم:
⦁ از پرخوری و مصرف غذاهای محرک پرهیز کنید: پرخوری و مصرف برخی از غذاها میتواند منجر به این بیماری شود. غذاهای چرب یا سرخ شده، غذاهای تند، مرکبات، قهوه، چای، کافئین و الکل، از جمله این مواد غذایی هستند.
⦁ استرس خود را مدیریت کنید: همانطور که پیش از این اشاره کردیم، استرس میتواند باعث سوزش معده و تپش قلب شود. تا حد امکان از فعالیتهای استرسزا پرهیز کنید. برای کاهش استرس و کمک به افزایش اندورفین خون، میتوانید فعالیتهای منظم مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق و ورزشهای هوازی را به برنامه روزانه خود اضافه کنید.
⦁ وزن خود را کاهش دهید: زمانی که اضافه وزن دارید فشار اضافی به شکم وارد میشود. این میتواند منجر بازگشت محتویات اسیدی معده به مری شود. کاهش وزن میتواند به بهبودی ریفلاکس و سوزش معده و تپش قلب کمک کند.
درمان تپش قلب و سوزش معده در منزل
اگر ریفلاکس و سوزش معده دلیل تپش قلب شما باشد، پس از اینکه ریفلاکس را تحت کنترل گرفتید، تپش قلب شما بهبود مییابد. از نظر پزشکی، درمان اصولی ریفلاکس و سوزش شامل ترکیبی از تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و کاهش وزن و گاهی اوقات مصرف دارو است. داروهای ضد اسید معده نیز در بهبودی این بیماری مؤثر هستند.
برای درمان خانگی درد قلب و دست چپ کلیک کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
⦁ در صورت بروز علائم سوزش معده و تپش قلب در حین انجام تمرینات ورزشی، لازم است با پزشک مشورت کنید.
⦁ در صورت داشتن علائم سوزش معده و تپش قلب در مدت طولانی، مراجعه به پزشک برای شما مفید خواهد بود. در حالی که درد قفسه سینه ناشی از سوزش معده خوش خیم است، این بیماری ناشی از یک مشکل قلبی، چیزی نیست که بخواهید بررسی آن را به تعویق بیندازید.
⦁ بیماریهای قلبی همانند رفلکس معده واقعاً شایع هستند. بهشت پر از افرادی است که فکر میکردند حادثه قلبی آنها یک مشکل گوارشی است. معاینات و آزمایشهای پزشکی میتوانند نشان دهند که آیا پیش زمینه تپش قلب شما، ریفلاکس معده است یا بیماری قلبی و اینکه آیا به درمان قلبی در کنار داروهای سوزش معده نیاز دارید یا خیر.
⦁ به همه افراد بالای 40 سال به خصوص افراد با سابقه بیماری قلبی در خانواده، توصیه میشود که به طور مرتب تحت چکاب قلبی عروقی قرار بگیرند؛ چرا که در سنین بالاتر، ریسک بروز مشکلات قلبی بالا میرود و به علت شیوع بالای این بیماری در این سنین، ممکن است علائم قلبی با گوارشی اشتباه گرفته شود.
⦁ در صورتی که پس از مصرف غذا، تپش قلب بروز میکند. اگرچه اغلب اوقات این یک علامت جدی نیست، اما مهم است که در صورت تکرار شدن، به یک پزشک حاذق مراجعه کنید تا مطمئن شوید که نشانهای از یک مشکل جدی سلامتی نیست.
⦁ اگر علائم زیر را به همراه سوزش معده و تپش قلب دارید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. این علائم میتواند نشانهای از آریتمی یا حمله قلبی باشد:
⦁ احساس درد و فشار در قفسه سینه
⦁ تنگی نفس
⦁ تعریق سرد
⦁ تهوع و استفراغ
⦁ بیهوشی و کاهش سطح هوشیاری
⦁ بروز ناگهانی احساس ضعف و ناتوانی در انجام امور روزمره
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی تعریف و علل سوزش معده و تپش قلب، ارتباط آنها با یکدیگر و علائم خطر و وضعیتهای اورژانسی و همچنین اقدامات لازم برای پیشگیری و درمان آن پرداختیم. امروز این بیماری دو علامت رایجی است که هر فردی در زندگی روزمره خود با آن مواجه است. این علائم هر دو جنس و عمدتاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار میدهد.
اگر در پی سوزش معده ناگهان دچار تپش قلب شدید، بلافاصله تصور نکنید که به علت ریفلاکس معده ایجاد شده است. اگرچه وجود اسید زیاد در معده و مری میتواند یکی از دلایل احتمالی تپش قلب باشد؛ اما گاهی میتواند نشانهای از یک اختلال جدی مانند حمله قلبی باشد.
از طرفی دانستن این نکته ضروری است که به رغم اینکه تپش قلب میتواند در زمینه استرس و اضطراب، مصرف داروها یا مواد عذایی محرک باشد، علل مهمی برای تپش قلب وجود دارند که در صورت عدم رسیدگی و درمان، مشکلات جدی برای سلامتی شما ایجاد خواهند کرد.
پزشک جراح و متخصص