سکته قلبی، اختلالی ناگهانی در گردش خون قلب است که ناشی از انسداد عروق کرونری، مسئول رساندن اکسیژن و مواد مغذی به عضله قلب، است. این انسداد می‌تواند ناشی از پلاک، لخته خون یا اسپاسم عضله صاف عروق باشد. علائم سکته قلبی می‌تواند ناگهانی و شدید باشد و شامل درد قفسه سینه، تنگی نفس، حالت تهوع، تعریق، سرگیجه و ضعف ناگهانی باشد. در برخی موارد، سکته قلبی بدون هیچ علامتی رخ می دهد که به حمله خاموش معروف است. تشخیص درست و درمان سریع سکته قلبی برای حفظ سلامت عضله قلب و جلوگیری از عوارض جدی مانند نارسایی قلبی، آسیب مغزی و حتی مرگ، ضروری است.. در این گونه مواقع، تشخیص و درمان به موقع، جان بیمار را نجات می‌دهد در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا بهترین درمان سکته قلبی را با شما در میان بگذاریم.
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی فهرست مطالب
چه زمانی سکته قلبی رخ می‌دهد؟
سکته قلبی زمانی رخ می‌دهد که یکی از شریان‌هایی که باید خون و اکسیژن را به قلب انتقال دهد، دچار انسداد شود. قلب ما برای زنده ماندن و انجام وظایف خود، به اکسیژن موجود در خون، نیاز دارد. در صورتی که یک لخته خون یا چربی و کلسترول باعث انسداد عروق خونی شوند، بیماری با انفارکتوس میوکارد یا همان سکته قلبی روبرو می‌شود.
سلول‌های قلب انسان برخلاف سلول‌های سایر قسمت‌های بدن، هیچ ماده غذایی به شکل قند یا گلیکوژن ندارند که از آن استفاده کنند. به همین سبب زندگی و حیات آن‌ها به اکسیژن، مواد غذایی و اسیدهای چربی بستگی دارد که به صورت مستقیم از خون دریافت می‌کنند. بنابراین اگر انسداد عروق، فرایند خونرسانی به این سلول‌ها را مختل کند، مرگ سلول‌های قلب آغاز می‌شود.
پس بهترین درمان برای سکته قلبی این است که زمان را از دست ندهیم و بلافاصله با اورژانس تماس بگیریم. آسیبی که در اثر سکته قلبی به قلب وارد شده است، بین 20 تا 60 دقیقه قابل برگشت است. اگر رگ قلب به‌سرعت باز شود، جریان خون دوباره به سمت قلب آغاز شده و سلول‌های قلب از مرگ نجات پیدا می‌کنند. در سکته قلبی هر 1 دقیقه که از دست برود، سلول‌های بیشتری آسیب می‌بینند، پس سرعت بالا برای تشخیص و درمان این بیماری، بسیار مهم است.
بهترین راه درمان سکته قلبی کدام است؟
بدون شک بهترین راه درمان سکته قلبی استفاده از دارو یا انجام عمل جراحی، است تا رگ مسدود شده باز شود. شایع‌ترین دلیل انسداد عروق قلب، تشکیل شدن لخته خون در آن‌هاست. در برخی از موارد، رسوبات چربی، باعث به وجود آمدن چنین مشکلی می‌شوند. بنابراین متخصصان قلب برای درمان سکته قلبی، از داروهای ضد پلاکت و از بین برنده لخته خون استفاده می کنند.
ممکن است پزشک از شما بخواهد چند قرص آسپرین مصرف کنید یا در کنار آن از داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، پراسوگرل یا تیکاگرلور استفاده کنید. داروهای ضد انعقاد خون مانند هپارین یا انوکساپارین هم برای آن که لخته خون بیمار را از بین ببرند برای او تجویز می‌شوند. در صورتی‌که بیمار شرایط خاصی داشته باشد، شاید متخصص قلب تصمیم بگیرد قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین را برای کاهش قلب درد و بهبود فرایند اکسیژن‌رسانی به آن تجویز کند.
به هر حال بیمار پس از سکته قلبی، باید چند روزی را در بخش مراقبت‌های ویژه بستری باشد تا آزمایش‌های لازم انجام شود و میزان آسیب دیدگی قلب مشخص شود. با انجام آزمایش خون، نوار قلب و اکوکاردیوگرافی، می‌توان آسیب‌های ناشی از سکته قلبی ک به عضله قلب وارد می‌شود را مشاهده کرد و یک درمان موثر برای آن در نظر گرفت. در صورتی‌که نتوان با داروهای قلب به بیمار کمک کرد، شاید نیاز به عمل جراحی مانند آنژیوگرافی، بای‌پس و… وجود داشته باشد.
راهکارهای موجود برای درمان سکته قلبی
همان گونه که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم، بهترین راه درمان سکته قلبی روشی است که از طریق آن، انسدادی که در شریان‌های قلب به وجود آمده است را باز کنیم. معمولاً متخصصان با دو روشی که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم، رگ‌های گرفته و مسدود شده قلب بیمار خود را باز می‌کنند:
تجویز دارو
داروهایی وجود دارند که در اصطلاح پزشکی به آن فیبرینولیتیک گفته می‌شود. با استفاده از این داروها، می‌توان لخته‌هایی که در رگ‌های خون به وجود آمده‌اند را از بین برد و آن‌ها را در خون حل کرد. داروهای فیبرینولیتیک یا ترومبولیتیک به صورت وریدی در رگ‌های بیمار تزریق می‌شوند. سپس شروع به تکه تکه کردن لخته‌ها نموده و مسیر رگ قلب را به خوبی باز می‌کنند. اگر در همان 3 ساعت ابتدایی پس از سکته قلبی این داروها به بیمار تزریق شوند، نتایج درمانی خوبی به همراه خواهد داشت. اگر این داروها پس از 6 الی 12 ساعت به بیمار داده شوند، نتایج نسبتاً مثبتی به همراه خواهند داشت. اما پس از گذشت این زمان، دیگر نمی‌توان نتیجه قابل قبولی از این داروها به دست آورد.
آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی اولیه
در میان انواع روش استاندارد و تایید شده علم پزشکی برای درمان سکته قلبی، باید به آنژیوپلاستی اولیه اشاره کنیم. طی این عمل، ابتدا رگی که دچار انسداد شده است را پیدا می‌کنند. سپس با وارد کردن بالن و باد کردن آن در رگ بیمار، انسدادی که در رگ به وجود آمده است را برطرف می‌کنند. گاهی نیز برای آن که رگ بیمار باز بماند، اقدام به قرار دادن استنت درون رگ بیمار می‌نمایند.
آنژیوپلاستی نکات مثبت بسیار زیادی دارد و به همین سبب، بسیاری از متخصصان قلب با این روش به بیمار خود کمک می‌کنند. چرا که با این شیوه، می توان با دقت هر چه تمام‌تر، عروق قلب بیمار را مشاهده کرد. اگر هر لخته خونی در رگ‌ها به وجود آمده باشد، می‌توان آن را به صورت مستقیم برطرف کرد. با عمل آنژیوپلاستی لخته خون به صورت کامل برطرف خواهد شد و دیگر نگرانی از بابت آن وجود نخواهد داشت. حتی با این روش اگر رگ‌های دیگر هم تنگ شده باشند، می‌توان آن‌ها را درمان کرد. ضمن این که آنژیوپلاستی بر خلاف داروهای فیبرینولیتیک، دیگر خطر خونریزی را به همراه نخواهد داشت.
3 زمان طلایی برای درمان سکته قلبی
برای تمام بیمارانی که دچار سکته قلبی می‌شوند، 3 زمان طلایی وجود دارد که اگر اقدامات درمانی در این بازه زمانی انجام شوند، می‌توان جان بیمار را از مرگ نجات داد. در ادامه مطلب، این 3 بازه زمانی را با شما عزیزان در میان می‌گذاریم:
1.شروع علائم سکته قلبی
سکته قلبی با علائم و نشانه‌هایی مانند درد در قفسه سینه، درد منتشر شونده تا بازو و شانه، تنگی نفس، احساس سنگینی در قفسه سینه، حالت تهوع، استفراغ، تعریق و خستگی بسیار زیاد رخ می‌دهد. متاسفانه بسیاری از بیماران به سبب آن که با علائم و نشانه‌های سکته قلبی آشنا نیستند، دیر برای تماس با اورژانس اقدام می‌کنند. آن‌ها با تصور این که چنین دردی به علت مشکلات گوارشی یا دردهای عضلانی رخ داده است، آن را نادیده می‌گیرند. بیشترین زمان طلایی، در این مدت از دست می‌رود و بیمار بیش از پیش در معرض خطر قرار می‌گیرد.
برخی از افراد شروع به مصرف دمنوش و داروهای گیاهی نموده و صبر می‌کنند تا علائم آن‌ها برطرف شود. برخی دیگر هم از ترس بیماری، با اورژانس تماس نمی‌گیرند و دیر برای درمان خود اقدام می‌کنند. هر چقدر این زمان طلایی از دست برود، سکته قلبی حادتر شده و آسیب بیشتری به عضله قلب وارد می‌کند.
2.انتقال بیمار به اورژانس
دومین زمان مهم و طلایی برای بیمارانی که با سکته قلبی روبرو شده‌اند، هنگام انتقال به اورژانس است. آن‌ها باید پس از تماس با اورژانس، تا رسیدن آمبولانس صبر کنند. هر چقدر نیروهای امداد خود را زودتر بر بالین بیمار برسانند، شانس زنده ماندن او بیشتر خواهد بود. خوشبختانه به تازگی آمبولانس‌ها به تجهیزات پیشرفته‌ای مانند نوار قلب مجهز شده‌اند. بنابراین می‌توان تا هنگامی که بیمار به بیمارستان برسد، برخی از اقدامات تشخیصی و درمانی را برای او انجام داد. به همین دلیل است که گفته می‌شود اگر علائم سکته قلبی را در جسم خود احساس کردید، با خودروی شخصی به درمانگاه نروید و هر چه سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید.
3.زمان مراجعه به بیمارستان
پس از آن که بیمار توسط آمبولانس به بیمارستان رسید، به بخش اورژانس انتقال پیدا کرده و پس از آن اقدامات درمانی اولیه برای بیمار صورت می‌پذیرد. در صورتی که هر گونه تاخیری برای درمان او انجام شود، جان بیمار به خطر می‌افتد. بنابراین متخصصان قلب و کادر درمان، خیلی زود دست به کار شده و اقدامات درمانی اولیه را برای بیمار آغاز می‌کنند. پس از آن که جان بیمار نجات پیدا کرد و خطر برطرف شد، به بخش مراقبت‌های ویژه انتقال پیدا می‌کند. در این بخش با روش‌هایی مانند نوار قلب، آزمایش خون و آنژیوگرافی، با دقت میزان آسیب دیدگی قلب را بررسی کرده و اقدامات درمانی تخصصی آغاز می‌شود.
روش‌های درمان سکته قلبی با انواع دارو
پس از آن که دوره حاد سکته قلبی سپری شد، بیمار می‌تواند از بیمارستان مرخص شده و به خانه بازگردد. اما برای آن که از عوارض پس از سکته قلبی در امان بماند و دوباره این بیماری تلخ و ناخوشایند برای او اتفاق نیفتد، باید تا مدت‌های طولانی تحت نظر باشد. در این مدت باید داروهایی را مصرف کند تا سلامت کامل قلبی حاصل شود. با ما در ادامه مطلب همراه باشید تا برخی از این داروها را به شما عزیزان معرفی کنیم:
آسپرین:
معمولاً بسیاری از بیمارانی که تجربه تلخ سکته قلبی را پشت سر می‌گذارند، باید برای مدت‌های طولانی و حتی تا پایان عمر از آسپرین استفاده کنند. آسپرین در واقع یکی از معروف‌ترین داروهای ضد پلاکت است که مصرف آن از به وجود آمدن دوباره لخته خون جلوگیری به عمل می‌آورد. البته این دارو برای بیمارانی تجویز می‌شود که سابقه خونریزی فعال نداشته باشند، بنابراین از مصرف خودسرانه آن جداً خودداری کنید.
داروهای ضد پلاکت:
در صورتی که یک فرد سکته قلبی را به صورت حاد تجربه کند، باید به غیر از آسپرین، از سایر داروهای ضد پلاکت هم استفاده کند. به علت آن که تا یکسال هنوز احتمال تشکیل لخته خون در رگ‌ها وجود دارد، بنابراین بیمار باید از این داروها نیز استفاده کند.
استاتین‌ها:
بسیاری از ما استاتین‌ها را به نام داروهای ضد چربی خون نیز می‌شناسیم که از جمله معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به آتورواستاتین و رزوواستاتین اشاره کرد. این داروها نه تنها کلسترول خون را کاهش می‌دهند، بلکه با پایدار کردن پلاک‌های چربی داخل عروق، احتمال پاره شدن عروق را کاهش می‌دهند. به همین دلیل است که متخصصان (حتی اگر چربی و کلسترول بیمار نرمال باشد) داروهای استاتین را برای جلوگیری از حمله قلبی مجدد او تجویز می‌کنند.
داروهای مسدود کننده بتا:
یکی دیگر از بهترین داروهایی که برای درمان سکته قلبی و جلوگیری از حمله قلبی مجدد بیمار در نظر گرفته می‌شود، داروهای مسدود کننده بتا هستند. این داروها ضربان قلب بیمار را نرمال کرده و از افزایش آن جلوگیری می‌کنند. از جمله متداول ترین نوع این داروها می‌توان به پروپرانولول، آتنولول و متورال اشاره کرد. در صورتی که بیماران پس از سکته قلبی، دچار نارسایی قلبی شوند، مجبورند تا پایان عمر از این داروها استفاده کنند.
داروهای مهار کننده آنزیم ACE:
اصلی‌ترین کاری که این داروها انجام می‌دهند، مهارت آنزیمی به نام آنژیوتانسین است. این آنزیم یکی از عوامل مخربی است که تاثیرات ناخوشایندی بر روی قلب و کلیه می‌گذارد. بنابراین اگر بتوان با تجویز دارو آن را مهار کرد، قلب سلامتی خود را به دست می‌آورد. بهتر است بیمارانی که به تازگی یک سکته قلبی را پشت سر گذاشته‌اند، تا مدت‌ها تحت نظر پزشک متخصص خود باشند و از این داروها استفاده کنند. همچنین کسانی که به نارسایی قلبی یا دیابت مبتلا هستند، شاید مجبور شوند برای مدت زمان طولانی‌تری از این داروها استفاده کنند.
داروهای ضد اسید معده:
برخی از داروهای قلبی ممکن است به سیستم گوارش بیمار آسیب برساند. بنابراین بیمار باید در کنار مصرف داروهای مخصوص قلب، از داروهای ضد اسید معده هم استفاده کند. مصرف این داروها، در کنار داروهای شل کننده خون، از خونریزی معده جلوگیری به عمل می‌آورد.
سایر داروها:
علاوه بر داروهایی که به شما عزیزان معرفی کردیم، داروهای دیگری نیز وجود دارند که بیمار باید تا مدت‌های طولانی و حتی تا پایان عمر خود از آن‌ها استفاده کند. اگر فردی قبل از سکته قلبی به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا و… مبتلا است، باید در کنار داروهای قلب خود، از این داروها نیز استفاده کند. البته برای آن که از تداخل داروها با همدیگر جلوگیری شود، لازم است در مورد تمامی داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید، با متخصص قلب خود صحبت کنید. ممکن است او داروهایی که اثرات چندگانه دارند را برای شما تجویز کند.
سوالات متداول
- آیا درمان دارویی یا آنژیوپلاستی برای درمان سکته قلبی کافی است؟
هر چند این درمان‌ها بسیار موثر هستند و جان بیمار را از خطر نجات می‌دهند، اما به تنهایی کافی نیستند. پس از انجام این درمان‌ها، بیمار باید یک سبک زندگی سالم برای خود انتخاب کند. غذاهای سالم مصرف کند، تمرینات ورزشی منظم انجام دهد و مدام تحت نظر متخصص قلب خود باشد تا دوباره چنین اتفاقی را تجربه نکند.
- چگونه می‌توان پس از سکته قلبی به زندگی عادی بازگشت؟
هر چند سکته قلبی یک اتفاق سخت و ناخوشایند است، اما پس از آن باز هم می‌توان به زندگی عادی بازگشت. کافی است تمامی توصیه‌هایی که پزشک برای شما دارد را کاملاً رعایت کنید. داروهای خود را به صورت دقیق و سر ساعت میل کنید و با ایجاد یک سبک زندگی سالم زندگی شاد و آرامی را داشته باشید.
- پزشکان چگونه سکته قلبی را تشخیص می‌دهند؟
اولین قدم برای آغاز درمان سکته قلبی، تشخیص دقیق آن است. این امر با روش‌هایی مانند آزمایش خون، نوار قلب و آنژیوگرافی انجام می‌شود.
سخن پایانی
در نهایت باید به این موضوع اشاره کنیم که بهترین درمان سکته قلبی، باتوجه به سوابق پزسکی بیمار و تشخیص پزشک مخصص انتخاب می‌شود. در صورت نیاز داروهایی برای رفع انسداد عروق بیمار تجویز می‌شود؛ اگر سکته قلبی بیمار حاد و شدید باشد، پزشک سعی می‌کند با عمل جراحی مانند آنژیوپلاستی، رگ مسدود شده بیمار را باز کند. خوشبختانه علم پزشکی به قدری پیشرفت کرده است که می‌توان به نجات جان بیمارانی که دچار سکته قلبی می‌شوند امیدوار بود. البته پس از پشت سر گذاشتن دوران نقاهت بعد از سکته قلبی، بیمار باید با تغییر عادات اشتباه خود و جایگزین کردن آن با تغذیه سالم، ورزش منظم و دوری از استرس، سلامتی قلب خود را حفظ کند. در پایان باید بگوییم اگر دچار هر گونه درد و بیماری در قلب خود هستید، متخصصان ما در کلینیک قلب دکتر هومان آماده هستند تا با دانش و مهارت خود، به شما کمک کنند.
