احساس تند شدن ضربان قلب درست زمانی که قرار است بدنتان آرام بگیرد و به خواب برود، می‌تواند کاملاً نگران‌کننده باشد. بسیاری از افراد گزارش می‌کنند که در حالت دراز کشیدن ناگهان متوجه تپش قلب میشوند، حتی اگر در طول روز چنین حالتی نداشته‌اند. این پدیده می‌تواند ذهن را به سمت سناریوهای ترسناک ببرد: آیا قلبم مشکلی دارد؟ آیا خوابیدن برایم خطرناک است؟ اما پیش از هر فرضیه‌ای باید بدانید که این اتفاق همیشه نشانه یک بیماری جدی نیست. عواملی مانند اضطراب پنهان، پرخوری شبانه، اختلالات تیروئیدی یا حتی خوابیدن در وضعیت نادرست می‌توانند ضربان قلب را تحت‌تأثیر قرار دهند. در برخی افراد، سیستم عصبی خودکار در هنگام استراحت حساس‌تر عمل می‌کند و باعث چنین حالتی می‌شود. در این مقاله، ریشه‌های احتمالی این تپش‌های شبانه را بررسی می‌کنیم تا تصویر روشن‌تری از وضعیت خود داشته باشید و اگر نیاز بود، مسیر درست مراجعه و درمان را بشناسید.
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی فهرست مطالب
- 1 چرا هنگام دراز کشیدن قلب شروع به تند زدن می‌کند؟
- 2 تپش قلب همراه با تنگی نفس در حالت درازکش؛ علامتی جدی‌تر از آن‌چه فکر می‌کنید
- 3 قلب چرا هنگام دراز کشیدن نیاز به اکسیژن بیشتری پیدا می‌کند؟
- 4 فشارخون بالا چگونه می‌تواند دلیل تپش درون قلب در هنگام خوابیدن باشد؟
- 5 تنش عضلانی چگونه می‌تواند علت تپش قلب در هنگام دراز کشیدن باشد؟
- 6 چگونه بیماری‌های تنفسی می‌توانند دلیل تپش در قلب هنگام خوابیدن باشد؟
- 7 چه اختلالات قلبی می‌تواند علت تپش قلب در حالت خوابیده باشد؟
چرا هنگام دراز کشیدن قلب شروع به تند زدن می‌کند؟
اگر هنگام رفتن به رختخواب یا حتی دراز کشیدن روی مبل احساس کنید که ضربان قلب‌تان بالا می‌رود یا ریتم آن دچار نوسان می‌شود، احتمالاً با یکی از واکنش‌های طبیعی بدن یا یک اختلال زمینه‌ای روبه‌رو هستید. تغییر حالت بدن، از ایستاده به حالت افقی، باعث جابهجایی حجم خون و نیازهای اکسیژنی در عضلات می‌شود. همین مسئله ممکن است قلب را مجبور کند سریع‌تر بتپد تا گردش خون متناسب با وضعیت جدید حفظ شود.
اما همه چیز به فیزیولوژی ساده ختم نمی‌شود. استرس روزمره، اضطراب درونی یا حتی بی‌خوابی مزمن هم می‌توانند شب‌هنگام سراغ‌تان بیایند و قلب را به ضربان‌های ناگهانی و سریع وادار کنند. از سوی دیگر، افرادی که به بیماری‌های تنفسی مانند آسم یا COPD دچارند، ممکن است در حالت درازکش با تنگی نفس مواجه شوند و این حالت باعث تحریک قلب برای افزایش ضربان شود. در چنین حالتی، بدن به‌صورت ناخودآگاه احساس کمبود اکسیژن می‌کند و قلب با تپش شدید، سعی در جبران آن دارد.
در برخی افراد، اختلالاتی مانند فشار خون بالا، پرکاری تیروئید یا نامنظمی‌های سیستم عصبی نیز ممکن است عاملی برای افزایش تپش قلب در زمان خواب باشد. اگر این حالت‌ها مکرر اتفاق می‌افتند یا با نشانه‌هایی مانند درد قفسه سینه، تعریق یا تنگی نفس همراهند، بهتر است پیگیر معاینه تخصصی باشید. گاهی ضربان قلب شبانه می‌تواند هشداری خاموش از یک مشکل پنهان باشد.
تپش قلب همراه با تنگی نفس در حالت درازکش؛ علامتی جدی‌تر از آن‌چه فکر می‌کنید
وقتی فرد دراز می‌کشد و همزمان احساس کند قلبش به‌شدت می‌زند و تنفسش دشوار شده، باید نگاهی دقیق‌تر به این نشانه‌ها داشت. ممکن است این نشانه‌ها از سوی بیماری‌هایی مانند نارسایی قلبی یا اختلالات ریتم قلب مانند برادی‌کاردی یا تاکی‌کاردی منشأ بگیرند. در این حالت‌ها، قلب یا کندتر از حد معمول می‌زند یا تندتر، و این اختلال باعث اختلال در رساندن اکسیژن به بافت‌ها می‌شود.
از طرف دیگر، مشکلات ریوی مانند التهاب ریه، آسم یا بیماری‌های انسدادی مزمن نیز می‌توانند موجب تنگی نفس شبانه شوند. زمانی که جریان هوا به خوبی وارد ریه نمی‌شود، مغز به قلب فرمان می‌دهد که برای جبران این نقص، با شدت بیشتری پمپاژ کند. این تعامل بین ریه و قلب، به شکل تپش و تنگی نفس خود را نشان می‌دهد.
در بعضی موارد، ریشه این علائم در مسائل روان‌تنی نهفته است. اضطراب، حملات پانیک یا فشارهای عصبی می‌توانند به راحتی ریتم طبیعی تنفس و ضربان قلب را به هم بریزند. گاهی هم اختلالات عصبی یا متابولیک مانند دیابت یا اختلالات الکترولیتی در این ماجرا دخیل‌اند.
اگر این علائم در شما شدت می‌گیرند یا زندگی‌تان را مختل کرده‌اند، پیگیری پزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است. تست‌هایی مانند اکوکاردیوگرافی، نوار قلب یا حتی آزمایش‌های تنفسی می‌توانند زوایای پنهان ماجرا را روشن کنند.
قلب چرا هنگام دراز کشیدن نیاز به اکسیژن بیشتری پیدا می‌کند؟
جالب است بدانید بدن انسان حتی در حالتی که کاملاً بی‌حرکت روی تخت دراز کشیده، دچار نوسانات فیزیولوژیکی می‌شود. تغییر در نحوه جریان خون، افزایش حجم ریه‌ها یا حتی جابهجایی اندام‌ها می‌تواند نیاز بدن به اکسیژن را اندکی تغییر دهد. در این وضعیت، قلب باید خود را با این نیاز جدید تطبیق دهد.
وقتی بدن در حالت افقی قرار می‌گیرد، جریان خون به سمت قفسه سینه و ریه‌ها افزایش می‌یابد. در پی این تغییر، حجم کاری قلب بالا می‌رود و برای حفظ تعادل اکسیژنی، پمپاژ آن شدت بیشتری پیدا می‌کند. اگرچه این واکنش کاملاً طبیعی است، اما در افرادی که مشکلات قلبی یا تنفسی دارند، این روند می‌تواند چالش‌برانگیز باشد و با تپش و تنگی نفس همراه شود.
زمانی‌که بدن از حالت نشسته یا ایستاده به وضعیت درازکش تغییر می‌کند، ممکن است ضربان قلب افزایش یابد. این تغییر، دلایل مختلفی دارد که بسیاری از آن‌ها طبیعی‌اند اما گاهی هم ممکن است به مشکلات پزشکی اشاره داشته باشند.
یکی از دلایل رایج این پدیده، تغییر در نیازهای اکسیژنی بدن است. هنگام دراز کشیدن، جریان خون و حجم عملکردی ریه‌ها دستخوش تغییراتی می‌شود که ممکن است قلب را وادار کند برای تأمین اکسیژن، سریع‌تر بتپد. به‌علاوه، عضلات بدن نیز برای حفظ حالت جدید خود به انرژی بیشتری نیاز دارند و همین افزایش نیاز به انرژی، فشار بیشتری به قلب وارد می‌کند.
در کنار عوامل فیزیولوژیک، مسائل روانی مانند اضطراب یا افکار مزاحم شبانه نیز می‌توانند در افزایش تپش قلب نقش داشته باشند. فشار روانی باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که مستقیماً عملکرد قلب را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.
اگر این ضربان‌های شدید و ناگهانی، مداوم شده یا با نشانه‌هایی مثل تنگی نفس، درد سینه یا تعریق همراه باشند، مشاوره با پزشک ضروری است. بررسی‌هایی نظیر نوار قلب، اکو یا ارزیابی تیروئید می‌توانند به شناسایی علت اصلی کمک کنند.
عوامل دیگری نیز می‌توانند به تپش داخل قلب در حالت دراز کشیدن مرتبط باشند، مانند مصرف مقدار زیادی کافئین یا دیگر مواد محرک، بیماری‌های قلبی یا تنفسی، نقص‌عضوی خاص، وضعیت گرما و رطوبت بالا و غیره.
در اکثر موارد، افزایش تپش داخل قلب در هنگام دراز کشیدن به‌عنوان واکنش طبیعی بدن به تغییرات وضعیتی و فیزیولوژیکی در نظر گرفته می‌شود. اگر این عوامل باعث نگرانی شما شده و با تپش در قلب غیرمعمول یا ناراحتی‌های دیگر همراه باشند، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا علت دقیق وضعیت خود را ارزیابی و بررسی کنید.
فشارخون بالا چگونه می‌تواند دلیل تپش درون قلب در هنگام خوابیدن باشد؟
فشارخون بالا می‌تواند به‌عنوان علت ضربان قلب هنگام خوابیدن در نظر گرفته شود. زمانی که فشارخون بالا باشد، قلب باید برای پمپ‌کردن خون به دیگر اعضای بدن تلاش بیشتری کند. این تلاش بیشتر احتمال دارد منجر به افزایش تپش داخل قلب شود. به‌عبارت‌دیگر، قلب سعی می‌کند با افزایش ضربان، خون بیشتری را به اعضای مختلف بدن بفرستد تا فشارخون به مقادیر طبیعی برگردد.
وقتی فشارخون بالا است، عروق خونی که خون را از قلب به اعضا منتقل می‌کنند به نوبه خود تنگ‌تر میشوند. برای پمپاژ خون به اعضا و انسجام تدریجی جریان خون، قلب باید سریع‌تر و قوی‌تر کار کند. این احتمال دارد که منجر به افزایش تپش درون قلب (ضربان قلب سریع‌تر) شود تا برای اعضا کافی اکسیژن و مواد مغذی تأمین شود.
فشارخون بالا می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد، از جمله خطر افتادگی دریچه میترال قلبی و سکته قلبی. برای مقابله با این خطرات، قلب احتمال دارد به‌صورت طبیعی تلاش کند تا به اعضا بیشترین مقدار اکسیژن و خون‌رسانی را انجام دهد که منجر به تپش قلب سریع‌تر می‌شود.
به‌علاوه، فشارخون بالا ممکن است به مشکلات قلبی از جمله نارسایی قلبی، آریتمی‌ها (انحرافات در ضربان قلب) و شرایط دیگر منجر شود که نیاز به تنظیم تپش قلب دارند.
تنش عضلانی چگونه می‌تواند علت تپش قلب در هنگام دراز کشیدن باشد؟
تنش عضلانی می‌تواند به علت ضربان قلب هنگام خوابیدن مرتبط باشد؛ به‌عنوان یک پاسخ طبیعی و فیزیولوژیکی به تغییرات در جریان خون و فشارخون در بدن. وقتی که شما در حالت دراز کشیدن هستید، عضلات بدن شما نیاز به انرژی بیشتری برای حفظ وضعیت و پشتیبانی از ساختارهای جسمی دارند. این تغییرات در تنش عضلات ممکن است به تپش قلب افزوده کند.
وقتی عضلات بدن شما فشار و تنش زیادی دارند، نیاز به اکسیژن برای انجام کار به میزان بیشتری افزایش می‌یابد. برای تأمین اکسیژن به این عضلات، قلب باید بیشتر پمپاژ خون کند تا اکسیژن به عضلات منتقل شود. این ممکن است منجر به تپش درون قلب بیشتری شود تا نیاز به اکسیژن را تأمین کند.
در برخی موارد، تنش عضلانی احتمال دارد به تنش اعصابی مرتبط باشد. استرس و تنش عصبی می‌توانند به افزایش تپش قلب منجر شوند، حتی در وضعیت‌های فیزیکی معمولی مانند دراز کشیدن.
چگونه بیماری‌های تنفسی می‌توانند دلیل تپش در قلب هنگام خوابیدن باشد؟
بیماری‌های تنفسی می‌توانند علت ضربان قلب هنگام خوابیدن باشند به دلیل تأثیری که این بیماری‌ها بر تنفس و تأمین اکسیژن به بدن دارند. زیرا قلب و سیستم تنفسی در بدن به طور مستقیم با یکدیگر ارتباط دارند، تغییرات در سیستم تنفسی می‌تواند به تغییرات در تپش داخل قلب منجر شود.
بیماری‌های تنفسی ممکن است باعث کاهش تأمین اکسیژن به بافت‌های بدن شوند. زمانی که سیستم تنفسی به‌درستی کار نمی‌کند و اکسیژن به مقدار کافی به خون وارد نمی‌شود، قلب تلاش می‌کند تا با افزایش تپش داخل قلب، اکسیژن کافی را به اعضای مختلف بدن ارسال کند. این افزایش تپش داخل قلب به‌نوعی جبرانی برای کمبود اکسیژن است.
بیماری‌های تنفسی معمولاً با تنگی نفس همراه هستند. در شرایطی که شخص تنگی نفس دارد، تنفس بیشتری برای تأمین اکسیژن به بدن نیاز دارد. تلاش برای تنفس عمیق‌تر و سریع‌تر می‌تواند به افزایش تپش قلب منجر شود.
برخی بیماری‌های تنفسی ممکن است به تنفس نامنظم و ناهمگن منجر شوند. این تنفس نامنظم احتمال دارد تغییرات ناگهانی در ضربان قلب ایجاد کند. همچنین بیماری‌های تنفسی می‌توانند تغییرات در فشارخون ایجاد کنند. افزایش فشارخون می‌تواند به تپش داخل قلب افزوده کند. وقتی تپش درون قلب همراه با علائم تنفسی نظیر تنگی نفس شدید، سرفه مداوم، تب، و ضعف عمومی دیده می‌شود، باید احتمال ابتلا به یک بیماری تنفسی را در نظر گرفت.
چه اختلالات قلبی می‌تواند علت تپش قلب در حالت خوابیده باشد؟
علت ضربان قلب هنگام خوابیدن می‌تواند به اختلالات قلبی مختلفی برگردد. برخی از اختلالات قلبی که احتمال دارد به تپش داخل قلب در این وضعیت منجر شوند عبارت‌اند از:
آریتمی‌ها: آریتمی‌ها به انحرافات در نمایشگرهای الکتریکی قلب منجر میشوند که ممکن است منجر به تغییر در تپش داخل قلب شوند. برخی از نمونه‌های شایع آریتمی‌ها شامل تاکی‌کاردیا (ضربان قلب بسیار سریع) و برادی‌کاردیا (ضربان قلب کمتر از حد طبیعی) هستند. این آریتمی‌ها احتمال دارد در هنگام دراز کشیدن تشدید شوند.
نارسایی قلبی: در مواردی که قلب به طور کافی خوب کار نکند و به‌اندازه کافی خون به اعضا نرسد و انسجام تدریجی جریان خون تأمین نشود، تپش درون قلب ممکن است افزایش یابد تا سعی کند به اعضا اکسیژن کافی را برساند.
نقش استرس و شرایط بدنی در تپش قلب هنگام دراز کشیدن
وقتی بدن در حالت استراحت قرار می‌گیرد، ممکن است برخی عوامل به‌ظاهر پنهان ناگهان بروز کنند؛ یکی از آن‌ها استرس است. اضطراب روانی می‌تواند فارغ از وضعیت بدن، ضربان قلب را دستخوش نوسان کند و حتی در حالت دراز کشیدن هم ریتم طبیعی قلب را بر هم بزند.
از سوی دیگر، بعضی مشکلات التهابی مثل التهاب پرده اطراف قلب (پریکاردیت) هم ممکن است پشت‌پرده این تپش‌های نامعمول باشند. این نوع التهاب‌ها می‌توانند بدون هشدار خاصی در ساعات شبانه و هنگام دراز کشیدن، ریتم قلب را مختل کنند.
همچنین، اگر بدن دچار کم‌کاری تیروئید یا سایر اختلالات متابولیکی باشد، این وضعیت می‌تواند در شکل‌گیری ضربان‌های غیرعادی مؤثر باشد. از آن گذشته، کمبود مواد مغذی مانند پتاسیم و منیزیم، یا مصرف داروهایی خاص، نیز گاه بدون اینکه مستقیماً مشکوک به نظر برسند، با ضربان قلب بازی می‌کنند.
چرا ریتم غیرطبیعی قلب در حالت دراز کشیدن شدت می‌گیرد؟
وقتی فرد به پشت دراز می‌کشد، گاهی به‌نظر می‌رسد که قلب بیش‌فعال می‌شود. یکی از دلایل این پدیده، تغییراتی است که در جریان خون به وجود می‌آید. در حالت خوابیده، خون راحت‌تر به قلب بازمی‌گردد یا بالعکس، بسته به شرایط بدن، ممکن است با اختلال جریان مواجه شود. همین نوسانات جریان، گاهی می‌توانند آریتمی‌ها را شعله‌ور کنند.
همزمان، فشار خون هم در این موقعیت دچار نوسان می‌شود. اگر بدن در حفظ تعادل فشار ناتوان باشد، ضربان‌های قلب نیز ممکن است بی‌قاعده و ناگهانی بالا بروند.
از طرفی، موقعیت بدن در حالت دراز کشیدن، گاهی باعث فشرده شدن یا تحریک اعصاب خاصی می‌شود که وظیفه تنظیم ریتم قلب را دارند. این تحریک عصبی نیز یکی از فاکتورهای مهم تشدید آریتمی‌ها به‌شمار می‌آید.
در کنار همه این عوامل، نقش مواد معدنی بدن را نباید دست‌کم گرفت. اگر توازن الکترولیت‌هایی مثل پتاسیم، کلسیم یا سدیم به هم بخورد، حتی در حالتی که بدن استراحت می‌کند هم ممکن است ضربان قلب به هم بریزد.
آیا تپش قلب شبانه همیشه نشانه یک بیماری است؟
نکته‌ای که باید دانست این است که تپش قلب در حالت خوابیده، همیشه هم نشانه یک مشکل جدی نیست. خیلی وقت‌ها، حتی بدن‌های سالم و بدون سابقه قلبی هم ممکن است هنگام دراز کشیدن با افزایش ضربان مواجه شوند.
وقتی از وضعیت نشسته یا ایستاده به حالت درازکش تغییر وضعیت می‌دهیم، گردش خون و فشار آن دستخوش تغییراتی طبیعی می‌شود. همین نوسانات فشار، می‌توانند قلب را وادار کنند تا ضربان را کمی بالا ببرد.
همچنین، وقتی عضلات بدن در حال تطبیق با موقعیت جدید هستند، انرژی بیشتری مصرف می‌شود و این نیاز به انرژی، در نهایت ممکن است تپش قلب را افزایش دهد.
در برخی افراد، تنظیمات عصبی بدن هم ممکن است به شکلی متفاوت عمل کند و در پاسخ به موقعیت دراز کش، ضربان‌هایی نامعمول یا حتی بی‌نظم تولید کند.
آیا تپش قلب هنگام دراز کشیدن می‌تواند خطرناک باشد؟
تجربه تپش قلب هنگام دراز کشیدن، بسته به دلیل بروز آن، ممکن است بی‌ضرر یا هشداری جدی برای سلامت قلب باشد. در بسیاری از موارد، این تپش‌ها ناشی از واکنش‌های طبیعی بدن مانند تغییرات موقتی در فشارخون، وضعیت بدن یا حتی انقباضات عضلانی ساده هستند و به‌تنهایی نگران‌کننده نیستند.
بااین‌حال، گاهی اوقات این پدیده می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر باشد. برای مثال، برخی اختلالات ریتم قلب مثل فیبریلاسیون دهلیزی یا تاکی‌کاردی فوق‌بطنی می‌توانند در حالت استراحت شدت بگیرند. این اختلالات نه‌تنها باعث تپش‌های نامنظم و سریع قلب میشوند بلکه در برخی موارد خطر ایست قلبی یا سکته را نیز افزایش می‌دهند.
همچنین در افرادی که دچار نارسایی قلبی مزمن هستند، حالت خوابیده ممکن است باعث تجمع خون در بخش‌هایی از قلب شده و با افزایش فشار، موجب بروز یا تشدید تپش قلب شود.
شرایط نادرتر اما جدی‌تری نیز وجود دارد؛ مانند وجود تومورهای قلبی یا نقایص ساختاری در دریچه‌ها که در برخی موارد فقط در حالت دراز کشیدن خود را نشان می‌دهند.
عوامل تحریک‌کننده دیگری مثل مصرف بیش از حد کافئین، داروهای محرک، اضطراب مزمن یا کمبود مواد معدنی مانند پتاسیم و منیزیم هم می‌توانند در چنین وضعیتی تپش قلب را تشدید کنند.
چه زمانی باید نگران تپش قلب هنگام دراز کشیدن باشیم؟
هرچند برخی تپش‌های قلبی گذرا و بی‌ضرر هستند، اما در صورت بروز همزمان علائمی خاص، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. مثلاً اگر همزمان با تپش قلب، دردی سنگین یا سوزشی در قفسه سینه حس شود، این می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی مثل حمله قلبی باشد.
همچنین اگر تپش قلب با تنگی نفس همراه باشد، ممکن است قلب به‌اندازه کافی نتواند خون را پمپاژ کند و این موضوع در وضعیت درازکش بیشتر نمایان می‌شود. گیجی، تاری دید، سیاهی رفتن چشم، یا حتی احساس سبکی سر هم می‌توانند علامت کمبود خون‌رسانی به مغز باشند که گاه به دلیل آریتمی‌های قلبی بروز می‌کنند.
ضربان قلبی که بیش از حد سریع (بالاتر از ۱۰۰ بار در دقیقه) یا خیلی کند (کمتر از ۶۰ بار در دقیقه) باشد، به‌خصوص اگر با بی‌نظمی همراه باشد، از دیگر زنگ خطرهاست. به‌ویژه در افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند یا داروی قلبی مصرف می‌کنند.
نشانه‌های همراه دیگری مثل تهوع، تعریق سرد، درد در بازو یا شانه، احساس خستگی مفرط، بی‌قراری، یا حتی حملات اضطرابی می‌توانند نشان‌دهنده این باشند که علت تپش قلب ریشه‌ای جدی دارد و نه صرفاً یک واکنش مقطعی بدن.
ارتباط تپش قلب در حالت دراز کشیدن با بیماری‌های مزمن مانند دیابت
شاید تصور نشود، اما تپش قلب در حالت استراحت، به‌ویژه در شب، می‌تواند یکی از نشانه‌های خاموش بیماری‌های مزمنی مثل دیابت باشد. در دیابت، افزایش سطح قند خون بر عروق و اعصاب کنترل‌کننده ضربان قلب تأثیر می‌گذارد. این تأثیر گاه به‌صورت ضربان‌های نامنظم یا افزایش ضربان در شرایطی خاص مانند شب هنگام بروز می‌کند.
افراد دیابتی معمولاً با مشکلاتی مانند فشارخون بالا، کلسترول نامتعادل و نارسایی خفیف در کنترل سیگنال‌های عصبی روبه‌رو هستند. همه این عوامل می‌توانند دست‌به‌دست هم دهند و باعث شوند قلب در حالت خوابیده دچار فشار بیشتری شود، در نتیجه تپش قلب تشدید پیدا کند.
از طرفی برخی داروهایی که برای کنترل دیابت مصرف میشوند ممکن است عوارضی چون تپش قلب یا احساس اضطراب در شب ایجاد کنند. اگر این علائم مکرر باشند یا فرد همزمان با آن دچار افت قند خون، سرگیجه یا بی‌قراری شود، باید بررسی دقیق‌تری صورت گیرد.
همچنین دیابت می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های عروق کرونر شود که خود یکی از مهم‌ترین عوامل آریتمی‌های قلبی است. به همین دلیل افرادی که دچار دیابت هستند، به‌ویژه اگر اضافه وزن یا سابقه خانوادگی مشکلات قلبی دارند، باید نسبت به هرگونه تپش قلب مشکوک، حتی در حالت دراز کشیدن، هشیار باشند.
چرا تپش قلب در زنان باردار بیشتر شب‌ها و هنگام دراز کشیدن بروز می‌کند؟
در دوران بارداری، قلب و عروق مادر به‌شدت تحت‌تأثیر تغییرات فیزیولوژیک قرار می‌گیرند. یکی از اولین این تغییرات، افزایش حجم خون است. این افزایش می‌تواند تا ۵۰٪ بیشتر از حالت عادی باشد و فشار زیادی بر قلب وارد کند. در نتیجه قلب برای پمپاژ این حجم بیشتر باید سریع‌تر و قوی‌تر عمل کند، و این حالت بیشتر در شب و هنگام استراحت خود را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر، تغییرات هورمونی شدید دوران بارداری نیز تأثیر مستقیمی بر ضربان قلب دارند. افزایش هورمون‌هایی مانند پروژسترون می‌تواند بر سیستم عصبی خودکار بدن اثر بگذارد و واکنش‌های غیرعادی در ضربان قلب ایجاد کند.
افزایش نیاز به اکسیژن، به‌ویژه در سه‌ماهه سوم، یکی دیگر از عوامل مهم است. در حالت دراز کشیدن، فشاری که رحم بزرگ‌شده بر سیاهرگ‌های اصلی وارد می‌کند، ممکن است برگشت خون به قلب را مختل کند و در نتیجه تپش‌های جبرانی را به دنبال داشته باشد.
اگر این تپش‌ها موقتی، ملایم و بدون علائم همراه باشند، اغلب جای نگرانی ندارند. اما در صورتی که با تنگی نفس، سرگیجه، درد قفسه سینه یا اضطراب زیاد همراه شوند، لازم است به پزشک مراجعه شود تا علت اصلی بررسی و از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل شود.
علت تپش قلب هنگام دراز کشیدن گاهی ریشه در عوارض جانبی داروهای مصرفی دارد که بر عملکرد طبیعی ضربان قلب تأثیرگذار است. داروهای مختلف، بسته به ماهیت و ترکیباتشان، ممکن است موجب افزایش یا بی‌نظمی در ضربان قلب شوند و این اثرات جانبی در برخی بیماران حادتر بروز کند. از جمله مهم‌ترین گروه‌های دارویی که می‌توانند تپش قلب را تشدید یا ایجاد کنند، داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب، داروهای قلبی و داروهای تنظیم‌کننده فشارخون هستند.
داروهای ضدافسردگی، نظیر سرترالین (Sertraline)، که معمولاً برای درمان افسردگی و اختلالات اضطرابی تجویز میشوند، در برخی موارد ممکن است باعث افزایش نامنظم ضربان قلب شوند. این تغییرات ضربان قلب می‌تواند به صورت تپش‌های نامرتب یا احساس ضربان شدید قلب ظاهر شود که گاهی نگرانی‌هایی برای بیمار ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر، داروهای ضداضطراب از جمله بنزودیازپین‌ها مثل آلپرازولام (Alprazolam) نیز قادرند به اختلال در ریتم قلب منجر شوند. این داروها، در بعضی بیماران، ممکن است باعث کاهش یا نوسانات غیرطبیعی ضربان قلب گردند که به صورت تپش نامنظم یا حتی افت ضربان نمایان می‌شود.
در زمینه داروهای قلبی، مصرف ناصحیح یا بیش از حد داروهایی مانند دیگوکسین (Digoxin) که جهت کنترل آریتمی‌های قلبی به کار می‌روند، می‌تواند به بروز تپش قلب‌های غیرطبیعی منجر شود. هرچند این دارو در دوز مناسب برای تثبیت ضربان قلب مفید است، اما دوز بالا یا تداخل دارویی ممکن است اثر معکوس داشته باشد و موجب نامنظمی شدید ضربان شود.
داروهای کنترل فشارخون نیز می‌توانند تغییراتی در ضربان قلب ایجاد کنند. مثلاً لیزینوپریل که برای کاهش فشار خون مصرف می‌شود، در بعضی افراد موجب تغییراتی در ریتم قلب می‌شود. این تغییرات گاهی می‌توانند به افزایش یا کاهش ضربان منجر گردند که به طور غیرمنتظره‌ای در وضعیت درازکشیدن بیمار بیشتر به چشم می‌آید.
تاثیر دقیق هر دارو بر تپش قلب بسیار وابسته به نوع دارو، میزان مصرف، وضعیت سلامتی و پاسخ‌های فردی بیمار است. به همین دلیل، تغییر یا قطع خودسرانه داروها بدون مشورت پزشک به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. ارزیابی دقیق پزشکی و بررسی علائم توسط متخصصان قلب و داروسازان، بهترین راهکار برای مدیریت عوارض دارویی و پیشگیری از مشکلات بالقوه قلبی است.
علت تپش قلب در هنگام دراز کشیدن از جمله دغدغه‌هایی است که می‌تواند شب‌های افراد را ناآرام کند. برخلاف تصور عمومی، قلب هم در زمان استراحت ممکن است پیام‌های متفاوتی مخابره کند. در حالت دراز کشیده، تغییر در توزیع خون، افزایش حساسیت بدن به صداهای درونی، و تغییر در فعالیت اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک، ممکن است منجر به احساس تپش قلب شود. اضطراب، تنفس سطحی یا حتی تغذیه نامناسب در ساعات پایانی شب، از دیگر عواملی هستند که می‌توانند در این حالت مؤثر باشند. اما گاهی تپش قلب در رختخواب، نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر مانند آریتمی قلبی یا پرکاری تیروئید است. تشخیص این حالت بدون بررسی تخصصی، می‌تواند دشوار باشد. اگر تپش قلب شما به‌طور مکرر در حالت خوابیده اتفاق می‌افتد یا همراه با علائمی مثل تنگی نفس، تعریق یا احساس سبکی سر است، مراجعه به پزشک ضرورت دارد. با استفاده از نوار قلب، آزمایش خون یا تست‌های دیگر، پزشک می‌تواند علت اصلی را تشخیص دهد. دانستن این دلایل به شما آرامش ذهنی می‌دهد و کمک می‌کند تا با خیال راحت‌تری شب را به صبح برسانید. بدن شما هیچ‌وقت بی‌دلیل با شما حرف نمی‌زند.
