تفاوت سکته قلبی و مغزی

در این مقاله قصد داریم به تفاوت سکته قلبی و مغزی بپردازیم؛ همه ما آرزو داریم زندگی خود را به بهترین شکل ممکن سپری کنیم؛ اما گاهی مشکلات و بیماری‌هایی برای انسان به وجود می‌آیند که تمام ابعاد زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. برخی از این بیماری‌ها به قدری شدید هستند که جان و زندگی بیمار را به خطر می‌اندازند؛ اگر به آمار مرگ و میر بر اثر بیماری‌ها نگاهی بیندازیم نام سکته قلبی و سکته مغزی را در لیست بیماری‌ها مشاهده می‌کنیم. هر چند این دو بیماری به عنوان سکته شناخته می‌شوند؛ اما تفاوت‌های فراوانی میان آنها وجود دارد. علائم سکته قلبی با سکته مغزی کاملاً متفاوت است و هر کدام روش‌های درمان خاص خود را دارند. پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

سکته قلبی که در اصطلاح پزشکی به آن انفارکتوس میوکارد گفته می‌شود، یکی از بیماری‌های ناخوشایند برای سیستم قلب است. این بیماری هنگامی به وجود می‌آید که جریان همیشگی خون به سمت قلب کاهش می‌یابد یا حتی قطع می‌شود. قلب هم مانند مغز برای حیات و زندگی خود به اکسیژن موجود در خون نیاز دارد. حال اگر به علت یک لخته خون یا چربی‌ها و کلسترولی که شریان‌ها را مسدود کرده‌اند، جریان خون به سمت قلب انجام نشود، فرد با سکته قلبی روبه‌رو می‌شود.

علائم و نشانه‌های سکته قلبی و مغزی چیست؟

برای آنکه به خوبی تفاوت سکته قلبی و مغزی را متوجه شویم، باید علائم هر دو این بیماری‌ها را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار دهیم. به علائم و نشانه‌هایی که در ادامه مطلب به آنها اشاره می‌کنیم، خوب دقت کنید؛ چرا که تفاوت از همین نشانه‌های کوچک آغاز می‌شود:

• علائم و نشانه‌های سکته مغزی:

زمانی که فردی با سکته مغزی مواجه شود، علائم آن را به سرعت در جسم خود مشاهده می‌کند. ممکن است صورت او دچار بی‌حسی شود؛ گاهی نیز این بی‌حسی در بازو یا پاهای بیمار رخ می‌دهد. بسیاری از افرادی که این بیماری را پشت سر گذاشته‌اند، در یک طرف بدن خود شاهد این بی‌حسی بودند. ممکن است بینایی بیمار دچار مشکل شود و همچنین نتواند مانند قبل صحبت کند. او زمان برخاستن یا راه رفتن، تعادل خود را از دست داده و با سرگیجه مواجه می‌شود. برخی از بیماران هم قبل از سکته مغزی، سردرد شدیدی را تجربه کرده‌اند که هیچ دلیل موجهی برای آن وجود نداشته است.

• علائم و نشانه‌های سکته قلبی:

در صورتی که احتمال سکته قلبی برای یک بیمار وجود داشته باشد، درد و فشاری در قفسه سینه خود احساس می‌کند. این درد معمولاً در سمت چپ بدن احساس می‌شود و گاهی تا بازو، انگشتان، شانه، گردن و فک نیز گسترش پیدا می‌کند. چنین دردی بیش از سه دقیقه طول می‌کشد؛ در کنار آن بیمار با علائمی مانند تنگی نفس، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ و خستگی مفرط مواجه می‌شود. تپش‌های قلب او شدید می‌شوند و دچار تعریق می‌شود.

علل بروز سکته قلبی و مغزی

تفاوت سکته قلبی و مغزی چیست؟ برای رسیدن به پاسخ این سؤال باید به علل این دو عارضه بپردازیم؛ یک علت مشترک بین سکته قلبی و سکته مغزی وجود دارد که باید به آن توجه کنید. آن علت مشترک این است که در هر دو سکته، یک انسداد برای شریان‌ها به وجود آمده است. در نتیجه خون نمی‌تواند اکسیژن لازم را برای فعالیت قلب یا مغز به آنها برساند. اختلال در خون‌رسانی هم برای قلب و هم برای مغز بسیار خطرناک است و زندگی بیمار را تهدید می‌کند. در ادامه مطلب به شما خواهیم گفت علت اصلی ایجاد این دو بیماری چیست

• علت ایجاد سکته مغزی:

اگر خون در یکی از سرخرگ‌های مغز لخته شود، سرخرگ مسدود می‌شود و خون نمی‌تواند به مغز برسد و در فرایند گردش آن اختلال به وجود می‌آید. همچنین گاهی در شریان کاروتید شاهد تجمع پلاکت هستیم که مانع از انتقال خون به مغز می‌شوند. در برخی از مواقع نیز یکی از رگ‌های خونی مغز به هر علتی پاره شده و خون به بافت‌های اطراف مغز نشت می‌کند. تمامی این موارد زمینه را برای سکته مغزی فرد به وجود می‌آورد که اگر سریع نسبت به درمان آن اقدامی انجام نشود، جان بیمار به خطر می‌افتد.

• علت ایجاد سکته قلبی:

قلب نیز درست مانند مغز، برای زنده ماندن و حیات خون به اکسیژن نیاز دارد. گاهی یکی از شریان‌های کرونر که مسئول انتقال خون به قلب است، مسدود می‌شوند. در این هنگام مغز از دریافت اکسیژن محروم شده و بیمار در معرض سکته قلبی قرار می گیرد. لازم است بدانید که یک لخته خون یا تجمع پلاک کلسترول، سبب انسداد این شریان‌ها می‌شود. در چنین شرایطی، باید به سرعت با اورژانس تماس بگیرید تا با اقدامات اولیه، اکسیژن را به قلب برسانند و از آسیب‌های بیشتر به بافت عضله قلب جلوگیری کنند.

پزشکان چگونه سکته قلبی و مغزی را تشخیص می‌دهند؟

پزشکان چگونه تفاوت سکته قلبی و مغزی را تشخیص می‌دهند؟ تنها یک متخصص قلب است که می‌تواند تشخیص دهد بیمار به سکته قلبی دچار شده است و باید درمان‌های لازم برای او انجام شود؛ همچنین تشخیص سکته مغزی بر عهده یک متخصص حاذق و با تجربه مغز است. روش‌هایی که این متخصصان برای تشخیص سکته‌های مغزی و قلبی به کار می‌برند شامل موارد زیر است:

• روش تشخیص سکته قلبی

در ابتدا متخصصان علائم و نشانه‌های بیمار را بررسی می‌کنند؛ در صورتی که حالت‌هایی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه داشت، به احتمال زیاد در معرض سکته قلبی قرار دارد. الکتروکاردیوگرافی یا نوار قلب هم نقش مهمی در تشخیص این بیماری دارد. توسط آن می‌توان عملکرد الکتریکی قلب را بررسی و میزان آسیب به عضله قلب را مشخص کرد. با آزمایش خون نیز می‌توان به سکته قلبی پی برد؛ چرا که پس از رخ دادن این بیماری، برخی از آنزیم‌ها در خون به شکل غیر طبیعی زیاد می‌شوند. در نهایت با تصویرداری‌هایی مانند آنژیوگرافی، به صورت دقیق به وجود این بیماری پی می‌برند.

• روش تشخیص سکته مغزی

سکته مغزی در ابتدا خود را با علائمی مانند فلج شدن و بی‌حسی یک طرف بدن، مشکل در گفتار، سردرد شدید و سرگیجه نشان می‌دهد. پس از آن متخصصان مغز از سونوگرافی برای ارزیابی جریان خون در عروق مغزی استفاده می‌کنند. این‌گونه مواقع سی‌تی اسکن و ام‌آر‌آی از مغز هم بسیار به متخصصان برای تشخیص سکته مغزی کمک می‌کنند. با این تصاویر می‌توان هر نوع تغییری را که در ساختار و بافت مغز به وجود آمده است بررسی کرد. آزمایش خون نیز برای اندازه‌گیری میزان برخی از آنزیم‌ها پس از سکته مغزی در نظر گرفته می‌شود.

با شیوه‌های درمان سکته قلبی و مغزی آشنا شوید

از آنجایی که میان سکته قلبی و سکته مغزی تفاوت بسیار زیادی وجود دارد؛ بنابراین روش‌های درمان این دو بیماری نیز با یکدیگر متفاوت هستند. در ادامه مطلب به شما خواهیم گفت متخصصان قلب و مغز، چگونه به بیمار خود کمک می‌کنند تا از خطر نجات پیدا کنند و به زندگی بازگردد:

• درمان سکته قلبی:

خوشبختانه داروهای بسیار خوبی وجود دارند که می‌توان از آنها برای از بین بردن لخته‌های خون و هر آنچه باعث انسداد عروق شده است بهره برد. در صورتی که نتوان با داروهای قلبی به بیماران برای درمان سکته قلبی کمک کرد، روشی به نام آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. در این حالت بالن کوچکی به سمت عروق مسدودشده هدایت می‌شود که پس از باز شدن، انسداد عروق را برطرف می‌کند. استنت نیز برای آنکه از بسته شدن دوباره شریان جلوگیری به عمل آورد، درون رگ قرار می‌گیرد. در موارد شدید، ممکن است متخصصان تصمیم بگیرند یک رگ خونی را از جای دیگر جسم بیمار گرفته و به جای شریان آسیب‌دیده قرار دهند.

• درمان سکته مغزی:

برای آنکه بتوان سکته مغزی را درمان کرد و جان بیمار را نجات داد، باید داروهای لخته‌شکن برای بیمار تجویز شود. این داروها قابلیت حل کردن لخته را دارند و دوباره جریان خون را به سمت مغز باز می‌کنند. در شرایطی که نتوان با این داروها به درمان بیمار کمک کرد، از روشی به نام ترومبکتومی مکانیکی بهره گرفته می‌شود. در این شیوه از ابزاری به نام کاتتر استفاده می‌کنند تا لخته خون را به صورت فیزیکی از رگ خارج کنند. پس از آن بیمار باید درمان‌های توانبخشی را پشت سر بگذارد تا دوباره توانایی حرکت دادن قسمت‌های بی حس بدن خود را به دست آورد. برنامه‌های توانبخشی بر تمرینات فیزیکی، گفتار درمانی و کار درمانی متمرکز هستند.

سکته قلبی یا سکته مغزی کدام خطرناک‌ترند؟

به طور کلی سکته قلبی و سکته مغزی، هر دو بیماری‌های کاملاً جدی هستند و می‌توانند جان و زندگی بیمار را به خطر اندازند. اینکه کدام یک از این دو بیماری خطرناک هستند؟ به شدت بیماری و وضعیت جسمانی بیمار بستگی دارد. خوشبختانه با درمان سریع، مصرف دارو و یک سبک زندگی سالم، می‌توان خطر این دو بیماری را پشت سر گذاشت و سال‌های سال در صحت و سلامت زندگی کرد؛ اما به طور کلی چشم‌اندازی که پس از سکته مغزی پیش روی بیمار وجود دارد، اندکی سخت‌تر از سکته قلبی است.

بسته به اینکه کدام قسمت از مغز و با چه شدتی آسیب دیده است، ممکن است عوارضی برای بیمار به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض با درمان‌های توانبخشی برطرف می‌شوند؛ اما برخی دیگر از عوارض تا پایان عمر بیمار با او باقی می‌مانند؛ از جمله عوارض سکته مغزی می‌توان به مشکل در راه رفتن، مشکل در بلع کاهش عملکرد دست، بی‌اختیاری ادرار و همچنین اختلال شناختی اشاره کرد.  برخی از افرادی که یک سکته مغزی را پشت سر می‌گذارند، دچار تشنج می‌شوند یا علائم افسردگی را در خود احساس می‌کنند؛ بنابراین درمان بیمار پس از سکته مغزی، چالش‌های بیشتری نسبت به سکته قلبی به همراه دارد.

 

زندگی پس از سکته قلبی و مغزی چگونه سپری می‌شود؟

زندگی پس از سکته قلبی و مغزی، تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این موضوع اجتناب‌‌ناپذیر است؛ البته این تأثیرات بستگی به شدت این دو سکته دارد؛ بنابراین تمامی بیماران مثل هم نیستند. در ادامه مطلب همچنان ما را همراهی کنید تا به شما بگوییم زندگی پس از تجربه این دو بیمار، چگونه تغییر می‌کند:

زندگی پس از سکته قلبی:

• به علت آنکه بخشی از عضله قلب تخریب شده است؛ بنابراین قلب ضعیف شده و قدرت ضربان خود را برای مدتی از دست می‌دهد.
• بیمار باید سبک زندگی خود را تغییر دهد؛ در واقع زندگی هرگز مانند قبل نخواهد بود و حالا باید بیش از پیش از خود مراقبت کرد.
• رژیم غذایی فرد باید سالم باشد و همواره در برنامه غذایی خود از میوه‌ها، سبزیجات، چربی‌های سالم، پروتئین و ماهی استفاده کند.
• فرد ممکن است نتواند مانند قبل فعالیت‌های فیزیکی عادی خود را انجام دهد و قلب او نسبت به قبل، قدرت تحمل کمتری دارد.
• مصرف برخی از داروها باید برای ماه‌ها، سال‌ها و حتی تا پایان عمر ادامه پیدا کند و بیمار باید این موضوع را بپذیرید.
• بیمار باید مراقبت باشد تا بیش از حد در معرض استرس و فشارهای عصبی قرار نگیرد و همواره باید آرامش بر جسم و جان او حاکم باشد.

زندگی پس از سکته مغزی:

• فردی که سکته مغزی را پشت سر گذاشت، ممکن است به صورت موقت دچار فلج بخشی از صورت یا بدن خود شود.
• برخی از بیماران قدرت تکلم خود را از دست می‌دهند و نمی‌توانند کلمات را به راحتی ادا کنند.
• سکته مغزی بر روی حافظه تأثیرات منفی بر جای می‌گذارد و قدرت تمرکز و حافظه فرد کاهش پیدا می‌کند.
• بیماری که سکته مغزی را پشت سر گذاشته، به تمرینات فیزیوتراپی و توانبخشی نیاز دارد تا دوباره توان جسم خود را به دست آورد.

 

سؤالات متداول

• سکته قلبی و سکته مغزی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟

زمانی که فردی دچار سکته قلبی می‌شود، به این معناست که به سبب مسدود شدن یکی از رگ‌های قلب، فرایند خو‌ن‌رسانی به آن با مشکل مواجه شده است. این موضوع سبب تخریب برخی از بافت عضله قلب و مرگ سلول‌های آن می‌شود. سکته مغزی در اثر پارگی عروق خونی مغز یا مسدود شدن یکی از آنها به وجود می‌آید.

• آیا فاکتورهای خطر میان سکته قلبی و سکته قلبی مشترک هستند؟

بله؛ فاکتورهای خطری در زندگی وجود دارند که اگر نسبت به آنها بی‌توجه باشید، ممکن است در معرض سکته قلبی یا سکته مغزی قرار می‌گیرند. پارامترهایی مانند دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا، سابقه خانوادگی سکته قلبی یا مغزی و قرار گرفتن برای مدت زمان طولانی در معرض استرس، زمینه را برای بروز این دو بیماری به وجود می‌آورند.

• چگونه می‌توان از سکته قلبی یا مغزی پیشگیری کرد؟

قبل از هر چیز این نکته را بدانید که اگر در خانواده شما سابقه سکته‌های قلبی و مغزی وجود دارد، بهتر است تحت نظر یک متخصص باشید. به این صورت خیال شما راحت است که یک متخصص حاذق و با تجربه به شما کمک می‌کند تا چنین بیماری‌های ناخوشایندی را تجربه نکنید؛ همچنین سبک زندگی سالم، مصرف مواد غذایی سالم، ورزش مستمر، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای و مدیریت استرس، همگی از مواردی هستند که می‌توانند شما را از این دو بیماری در امان نگه دارند.

 

سخن پایانی

با مطالعه این مقاله، توانستیم به تفاوت سکته قلبی و مغزی پی ببریم و اطلاعات خوبی در مورد هر کدام از آنها به دست آوریم. فراموش نکنید که مغز و قلب، حیاتی‌ترین اعضای بدن ما هستند و برای آنکه بتوانیم زندگی را با تمام وجود زندگی کنیم به سلامتی آنها نیاز داریم؛ پس تا آنجایی که می‌توانید از خود مراقبت کنید و با ایجاد عادت‌های سالم در زندگی، سلامتی را به جسم و جان خود هدیه دهید. امیدواریم همیشه در صحت و سلامت زندگی کنید و از تمام لحظات زندگی خود لذت ببرید. در نهایت باید به این موضوع اشاره کنیم که متخصصان قلب ما در کلینیک قلب دکتر هومان، همیشه آماده هستند که به شما برای درمان بیماری‌های قلبی که با آنها دست و پنجه نرم می‌کنید کمک کنند؛ پس با ما تماس بگیرید.

 

منابع

mayo clinic

johns hopkins hospital