تیر کشیدن قلب

تیر کشیدن قلب حسی است که ممکن است به یکباره اتفاق بیافتد. این عارضه در جوانان و حتی کودکان نیز رایج است و به سندرم PCS  یا همان سندرم گرفتن قلب مشهور می باشد. در این مقاله به سندرم PCS خواهیم پرداخت.

بطور کلی دردهای رایج قفسه سینه دو دلیل عمده دارند که می توان آنرا به علل قلبی و علل غیر قلبی تقسیم بندی کرد. تیر کشیدن قلب گاهی ممکن است ناشی از اختلاف بین میزان خون رسانی با ضربان قلب و اکسیژن رسانی به عضله قلب باشد و در اکثر مواقع دلایل غیر قلبی و گذرا دارند .

تیر کشیدن قلب ممکن است علل زیادی داشته باشد از جمله استرس، مشکلات گوارشی، اضطراب، برخی عفونت ها، مشکلات عضلانی یا استخوانی، تومورهای ریه، تومورهای قفسه سینه، درد شکمی و ریفلاکس معده. برخی از علل غیر قلبی  تیر کشیدن قلب ممکن است نیاز به مراقبت اورژانس داشته باشند. در این مقاله به دلایل تیرکشیدن قلب، راه های درمان و پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.

تیر کشیدن قلب یا سندروم PCS چیست؟

تیر کشیدن قلب (Precordial catch syndrome) یک وضعیت غیر جدی است که در آن دردهای شدیدی در قفسه سینه احساس می شود. این درد معمولاً ناگهانی و تیز است. احساس درد در فضای میان دنده ای و در امتداد مرز استخوان جناغ سینه و بخش تحتانی سمت چپ آن اتفاق می افتد. دلیل تیر کشیدن قلب ناشناخته است. اما هنگامی رخ می دهد که اعصاب جلوی قفسه سینه فشرده می شود.

تیر کشیدن قلب، ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما معمولاً در کودکان 6 تا 12 سال بیشتر اتفاق می افتد. این درد معمولاً در حالت استراحت یا در حین فعالیت خفیف اتفاق می افتد. اما هیچ وقت در حالت خواب رخ نمی دهد.

درد با تنفس شدیدتر می شود و در نتیجه منجر به کم عمق شدن تنفس می شود.

معمولاً حدود 30 ثانیه تا 3 دقیقه طول می کشد. گاهی اوقات نیز، بعد از یک یا دو نفس برطرف می شود. در موارد بسیار نادری ممکن است تا 30 دقیقه ادامه یابد. این درد علائم خاص دیگری به همراه ندارد.

• تیر کشیدن قلب، علائم و نشانه ها

علائم درد قفسه سینه و تیر کشیدن قلب با مواردی از جمله فشار، سنگینی یا سوزش، گاهی اوقات با احساس خفه شدن یا تنگی نفس همراه است. این ناراحتی اغلب به شکل درد  تیز تا خفیف و معمولا در شکم فوقانی، پشت، گردن، فک، دست چپ یا شانه قرار دارد. گاهی اوقات علت می تواند بر اثر مواردی همچون  فشار عصبی،  پرخوری،  قرار گرفتن در معرض هوای سرد و استرس عاطفی باشد.

تیر کشیدن قلب گاه به صورت گذرا و چند ثانیه و گاهی چند بار تکرار می شود. شدت درد یا تیرکشیدن معمولا با تغییر تنفس، سرفه یا موقعیت تغییر نمی کند. به طور کلاسیک، درد قفسه سینه قلبی در قفسه سینه چپ است. با این وجود ممکن است در مرکز یا سینه راست هم رخ دهد. درد قفسه سینه غیر قلبی ممکن است بسیاری از علائم بالا را داشته باشد.

با این حال، درد قفسه سینه غیر قلبی ممکن است با تنفس و سرفه تغییر کند. صرف نظر از این، علاوه بر تیر  کشیدن قلب، درد قفسه سینه که با تحرک تشدید شود و یا بیش از چند روز ادامه پیدا کند طبیعی نیست و باید توسط پزشک متخصص قلب و عروق مورد بررسی قرار گیرد، زیرا این امر می تواند خطر جدی سلامت را در بر داشته باشد.

زنان ممکن است علائم درد قفسه سینه را به اشکال مختلفی شامل تهوع و استفراغ، سرگیجه، درد یا ناراحتی در یک یا هر دو دست داشته باشند. زنان باردار ممکن است درد یا تیر  کشیدن قلب را با سوزش سر دل، سوزش معده، فشار (فشار کودک بر دیافراگم / دنده ها)، گسترش قفسه سینه و استرس تجربه کنند.

در کودکان و نوجوانان، درد دیواره قفسه سینه شایع ترین علت تیر کشیدن قلب است. در این سنین به ندرت مشکل قلب وجود دارد، اما می تواند با شرایطی مانند سندرم مارفان یا پاره شدن آئورت رخ دهد.

علت تیر کشیدن قلب یا درد قفسه سینه

علل شایعی که منجر به تیر کشیدن قلب در فرد می شود را در ذیل این مطلب آورده ایم :

۱– آنژین

آنژین دردی است که از قلب ناشی می شود. این بیماری معمولاً در اثر تنگ شدن عروق کرونری که خون عضله قلب را  تأمین می کنند، ایجاد می شود.

در مراحل اولیه، هنگام استراحت ممکن است خون رسانی کافی باشد. با این حال، هنگامی که ورزش می کنید، ماهیچه قلب شما به خون و اکسیژن بیشتری احتیاج دارد و اگر خون نتواند از شریان های باریک کرونر عبور کند، قلب شما با درد پاسخ آن را می دهد.

درد قفسه سینه ناشی از آنژین ممکن است به صورت احساس درد، ناراحتی یا سفتی در قسمت جلوی قفسه سینه باشد.

۲– حمله قلبی

در طی سکته قلبی ، یک شریان کرونر یا یکی از شاخه های کوچکتر آن به طور ناگهانی مسدود می شود. این امر خونرسانی بخشی از ماهیچه های قلب را به طور کامل قطع می کند.

شایعترین علامت حمله قلبی درد شدید سینه در هنگام استراحت است. اگر انسداد به سرعت از بین نرود، این قسمت از عضله قلب در معرض خطر مرگ قرار می گیرد.

۳– بیماری ریفلاکس معده

این حالت یک اصطلاح کلی است که طیف وسیعی از بیماری ها از جمله ریفلاکس اسید و ازوفاژیت (التهاب اپیتلیوم مری، یا گلوت) را توصیف می کند.

سوزش سر دل (معمولاً سوزشی درقسمت تحتانی قفسه سینه و فوقانی شکم ) اصلی ترین علامت بیماری رفلاکس معده است. درد شدید قفسه سینه در برخی موارد ممکن است ایجاد شود و با حمله قلبی اشتباه شود.

۴– کوستوکندریت

در کوستوکندریت، التهاب در یک یا چند مفصل قفسه سینه وجود دارد.

کوستوکندریت باعث درد قفسه سینه ای می گردد، که در قسمت جلوی قفسه سینه احساس می شود. این حالت به طور معمول یک درد قفسه سینه تیز و خاموش است و با حرکت، فشار و تنفس عمیق بدتر می شود.

۵– کشیدگی عضله دیواره قفسه سینه

ماهیچه های مختلفی اطراف و بین دنده ها وجود دارند تا به حرکت دنده ها در حین تنفس کمک کنند. این ماهیچه ها گاهی دچار کشیدگی می شوند و می توانند منجر به درد قفسه سینه در آن ناحیه شوند. اگر ماهیچه ای متورم شود، کشش یا پارگی در فیبرهای عضلانی ایجاد شده است که اغلب به دلیل اینکه عضله فراتر از حد خود کشیده شده است، ایجاد می شود. درد قفسه سینه معمولاً هنگام حرکت و تنفس بدتر می شود.

۶– اضطراب

اضطراب یک دلیل شایع دردهای قفسه سینه است. در برخی افراد، درد قفسه سینه می تواند به حدی شدید باشد که با آنژین اشتباه شود.

تست های تشخیصی علت تیر کشیدن قلب

پزشک معمولاً برای تعیین علت درد قفسه سینه از شما سؤالاتی خواهد پرسید. او ممکن است شما را معاینه کند. براساس آنچه پیدا می کند، تست هایی در مورد درد قفسه سینه می تواند درخواست کند که شامل موارد زیر باشد:

 نوار قلب

تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام نمایش ساده‌ای از فعالیت الکتریکی ماهیچه قلب و تغییرات آن در طول زمان است که این فعالیت‌های الکتریکی اغلب بر روی یک برگه کاغذی برای آنالیز و بررسی آسان‌تر پرینت می‌شود. مانند ماهیچه‌های دیگر، ماهیچه قلبی در پاسخ به دپلاریزاسیون الکتریکی سلول‌های ماهیچه منقبض می‌شود. در واقع نوار قلب، مجموع همین فعالیت‌های الکتریکی است که در زمان کوتاه به اندازه چند ثانیه تقویت شده و ثبت و ضبط می‌شوند.

الکتروکاردیوگرام با قرار دادن الکترود در قسمت‌های مختلف بدن ساخته می‌شود. الکترودهایی که فعالیت الکتریکی قلب را ضبط می‌کنند در ۱۰ مکان مختلف قرار می‌گیرند، ۴ الکترود روی هر یک از دست‌ها و پاها و شش الکترود دیگر در مکان‌های مختلف در سطح قدامی سینه قرار می‌گیرند.

پس از برقراری جریان در الکترودها، یک میلی ‌ولت از منبع الکتریکی خارجی وارد بدن می‌شود. در این حالت دستگاه کالیبره می‌شود. استاندارد کردن یا کالیبره کردن الکتروکاردیوگرام، امکان مقایسه آن را در افراد مختلف امکان پذیر می‌کند.

یکی از مواردی که الکتروکاردیوگرام تجویز می شود زمانی است که شما در خانواده خود سابقه بیماری قلبی داشته باشید و برای جلوگیری از خطرات احتمالی نوار قلب الکتروکاردیوگرام برای شما تجویز می شود. این تست بسیار آسان است و تقریبا همه افراد به راحتی می توانند آن را انجام دهند.

آزمایش خون

آزمایش خون به منظور بررسی آنزیم‌های (پروتئینهای) قلبی، (که گاهی‌اوقات آنها را شاخص‌های قلبی نیز می‌نامند، چرا که آسیب به عضله قلب را نشان می‌دهند)، روش مناسبی برای تعیین بسیار زودهنگام آسیب‌های وارده به قلب در اثر حمله قلبی می‌باشد.

اگر دچار درد قفسه سینه می‌باشید، پزشکتان ممکن است این آزمایش‌ها را برایتان درخواست کند تا ببیند که آیا آسیبی به قلبتان وارد آمده است یا خیر؟ اگر به علت وجود نشانه‌های هشداردهنده حمله قلبی ، شما به بخش اورژانس مراجعه نمایید، پزشک با استفاده از این روش، احتمال وجود حمله قلبی در شما را بررسی می‌نماید.

مقادیر اندکی از آنزیم‌های قلبی درخون افراد سالم یافت می‌شوند. با اینحال، عضله قلب غنی از این آنزیم‌ها بوده و در اثر آسیب عضله قلبی ناشی ازحمله قلبی، در مقادیر بسیار زیادی در خون نشت می‌کنند.

آنزیم‌های قلبی ممکن است در شروع حمله قلبی (یعنی قبل از اینکه حتی شما متوجه شویدکه دچار حمله قلبی شده‌اید) و قبل ازآسیب بیشتر بافت قلبی، وارد جریان خون شوند.

آنزیمی که معمولاً برای تایید وجود آسیب در عضله قلب اندازه‌گیری می‌شود ، کراتین‌کیناز (CK) می‌باشد. انواع مختلف CK در عضلات قلبی و در عضلات اسکلتی یافت می‌شوند. آن نوع آنزیمی که دقیق‌ترین شاخص آسیب قلبی می‌باشد، فرمی از CK معروف به CK-MB می‌باشد.

سطح CK-MB یافت شده در خون در حدود 6 ساعت بعد از شروع یک حمله قلبی افزایش می‌یابد و بعد از حدود 18 ساعت به اوج خود می‌رسد. اگر دارای علایمی نظیر درد می‌باشید، بررسی این شاخص‌ها   تعیین می‌نماید که آیا در شما حمله قلبی رخ داده است یا خیر؟

سایر نشانگرهای قلبی به نام تروپونین‌ها (شامل تروپونین I و تروپونین T) در انقباض عضله قلب نقش دارند و شاخص‌های بسیار حساسی نسبت به آسیب عضله قلب می‌باشند. وجود آنها در خون بیمار ممکن است نشان‌دهنده آسیب بسیار ملایمی به قلب باشد و البته این چیزی است که کراتین‌کیناز قادر به نشان دادن آن نمی‌باشد. تروپونین‌ها به آرامی 4 ساعت پس از شروع حمله قلبی شروع به افزایش می‌کنند و ممکن است تا دو هفته در خون فرد به حالت افزایش یافته باقی بمانند.

میوگلوبین شاخصی است که کماکان از آن برای تشخیص آسیب قلبی استفاده می‌شود. این نشانگر نسبت به یک نوع از  CK کمتر اختصاصی است ولی در عین حال دارای مزایایی هم می‌باشد از جمله اینکه جزء اولین شاخص‌هایی است که بعد از حمله قلبی، یعنی تنها 2 ساعت پس از شروع حمله قلبی افزایش می‌یابند. لذا از آزمایش میوگلوبین می‌توان برای تشخیص حمله قلبی در فردی که از درد قفسه سینه رنج می‌برد، استفاده نمود.

عکس از قفسه سینه با اشعه ایکس

عکس قفسه سینه با اشعه ایکس می تواند به دنبال ذات الریه، متلاشی شدن ریه ها و سایر بیماری ها در قفسه سینه باشد. رادیوگرافی قفسه سینه از قسمت‌های اساسی بررسی قلب و عروقی است که اطلاعات مهمی در مورد ساختار و عملکرد قلب، ریه‌ها و عروق بزرگ به دست می‌دهد. بررسی معمولاً شامل عکس‌برداری خلفی- قدامی و نیم رخ (جانبی‌) می‌باشد.

سایر اسکن ها و تصویربرداری ها

اسکن پرفیوژن میوکارد

اغلب برای تأیید تشخیص درد قفسه سینه قلبی (آنژین) انجام می شود.

تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی قلبی

نیز برای تأیید درد قفسه سینه قلبی است که  یک نوع اسکن تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) می باشد.

سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر

جایگزینی سریعتر برای اسکن MRI، که در آن از یک سی تی اسکن استفاده می شود تا جزئیات شریان های کرونر شما را بررسی کند.

آنژیوگرافی عروق کرونر

در این تست از تجهیزات تخصصی اشعه ایکس و رنگ حاجب تزریقی در عروق کرونر برای نشان دادن محل و شدت باریکی عروق استفاده می شود. اسکن ایزوتوپ و اسکن CTPA گردش خون در ریه را بررسی می کنند

آندوسکوپی

که از یک تلسکوپ نازک و منعطف استفاده می کند تا از مری عبور کند و معده شما معاینه شود. اگر پزشک شک به اثر بیماری ریفلاکس معده یا زخم معده کند، درخواست این تست را می دهد.

پیشگیری از وقوع بیماری های قلبی

پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی باید از دوران کودکی شروع شود. پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی در سه سطح ارائه می شود برای درک این موضوع سطوح و روش های پیشگیری تو ضیح داده می شود. 

پیشگیری نوع اول:

پیشگیری اولیه فعالیت هایی است که در آن هدف پیشگیری از ابتلا افراد است. در این روش پیشگیری سعی می کنیم که عوامل خطر ایجاد کننده بیماریهای قلبی و عروقی را در افراد سالم کنترول کنیم و در واقع از توسعه عوامل خطر جلوگیری کنیم.

بعنوان مثال:آموزش جلوگیری از استعمال دخانیات در افراد جوان یک نوع پیشگیری اولیه است ، به این مفهوم که به فرد آموزش داده می شود که عدم استعمال دخانیات احتمال ابتلا فرد به بیماریهای قلب و عروق را کاهش می دهد.

پیشگیری نوع دوم:

در پیشگیری ثانویه هدف جلوگیری از بروز پیامدهای ناتوان کننده بیماری است و روش آن شناسایی بیماران و درمان بهنگام آنان به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری در آنهاست.

بعنوان مثال: وقتی که در یک جمعیت عمومی با سنجش فشار خون ، افراد مبتلا به نوع خفیف بیماری را شناسایی می کنیم و با درمان بهنگام آن از پیشرفت بیماری و عوارض آن جلو گیری می کنیم . پیشگیری ثانویه را بکار برده ایم.

پیشگیری نوع سوم:

مفهوم این سطح پیشگیری آن است که افرادی که به بیماریهای قلبی و عروقی مبتلا شده اند را باز توانی کنیم و از عوارض و ناتوانیهای آنان کم کنیم  تا زندگی برای آنان راحت تر باشد.

علاوه بر موارد ذکر شده، تغییر لایف استایل و استفاده از غذاهای کم چرب، گنجاندن میوه و سبزی در سبد غذایی خانوار و ورزش روزانه می تواند به پیشگیری از وقوع بیماری های قلبی در افراد بیانجامد.

سخن پایانی

با وجود پیشرفت های قابل توجه در علم پزشکی و تجربه بالای پزشکان، برای بدست آوردن اطلاعات درستی در زمینه نارسایی ها و بیماری های قلبی می بایست از تست تشخیص بیماری قلبی استفاده لازم را برد و اطلاعات کاملی را برای انتخاب بهترین روند درمان در اختیار داشت.

در کل با توجه به اینکه بیماری های قلبی بسیار مرموز و بی علامت هستند و یا علامت های غیر اختصاصی دارند، توصیه می شود برای غربالگری و بررسی بیماری ها و علائم قلبی در اولین فرصت به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه فرمایید تا با توجه به شرح حال، معاینات و تست های تشخیصی که انجام می شود، وضعیت دقیق قلبی شما را بررسی و اقدامات لازم را با توجه به نتایج برای شما انجام دهد، تا دچار عوارض ناگواری مثل سکته و ایست قلبی، مرگ ناگهانی و یا نارسایی های قلبی نشوید.